Σε μια εβδομάδα που στο επίκεντρο βρίσκεται το Isle of Dogs του Wes Anderson, οι πρεμιέρες στους κινηματογράφους φέρνουν μπόλικη ευρωπαϊκή εσάνς. Το νορβηγικό Thelma και το βοσνιακό Men Don’t Cry είναι τα must, ενώ έχουμε και το Djam, ταινία γαλλοτουρκοελληνικής παραγωγής με πρωταγωνίστρια τη Δάφνη Πατακιά, ένα από τα μεγάλα ταλέντα της σύγχρονης ελληνικής σκηνής. Κι αφού για τον κύριο Anderson τα είπαμε λεπτομερώς χθες, θα δώσουμε λίγο περισσότερο χώρο σε αυτές τις τρεις ταινίες.
Θέλμα (Thelma)
2017/ Δράμα-Μυστήριο/ 116′
Σκηνοθεσία: Joachim Trier
Με τους: Elli Harboe, Kaya Wilkins, Ellen Dorrit Petersen, Henrik Rafaelsen
Ο Νορβηγός Trier καταφέρνει με το Thelma να αναπτύξει τις εσωτερικές διαταράξεις που περνούν οι άνθρωποι όταν βρίσκονται στη μετάβαση από την ανήλικη ζωή προς την ενηλικίωση. Χρησιμοποιώντας το υπερφυσικό στοιχείο με μερικές θρίλερ πινελιές, το Thelma περιγράφει με σαφείς συμβολισμούς αυτή την ως και σκληρή πορεία των ανθρώπων. Εκεί που συνειδητοποιούν ότι αυτό που τους όριζε για 17 χρόνια είναι μόνο μια ταυτότητα. Η πρώτη τους μεν, αλλά όχι η μοναδική. Πολύ απότομα καλούνται να την αφήσουν πίσω για να εφαρμόσουν μιαν άλλη.
Αυτό είναι η Thelma. Μια νεαρή κοπέλα που μια έχει μόλις μεταβεί στο κολέγιο του Όσλο. Κάθε βράδυ μιλάει με τους γονείς της στο τηλέφωνο σε αυτές τις κλασσικές συνομιλίες όπου η μάνα και ο πατέρας εφιστούν την προσοχή. «Πρόσεχε τις παρέες σου, πρόσεχε μη σε διαφθείρουν» και όλα τα συναφή. Μια μέρα, καθώς είναι στη βιβλιοθήκη, παθαίνει ένα επιληπτικό σοκ. Είναι μόλις το πρώτο από αυτά που θα ακολουθήσουν. Είναι η στιγμή που αποκτά υπερφυσικές δυνάμεις και μπορεί πλέον να κινήσει πράγματα με τη σκέψη της.
Ο μεγάλος συμβολισμός του Thelma πίσω απ΄αυτή την εκδοχή είναι το σημείο της συνειδητοποίησης και της αυτονομίας με την οποία πρέπει πια να πορευθεί ο νεόκοπος ενήλικας. Η Elli Harboe, που υποδύεται τη Thelma, δίνει τον τόνο με μια καταπληκτική ερμηνεία και απογειώνει τη σκηνοθεσία του Trier ως προς τη στόχευση του.
Οι άντρες δεν κλαίνε (Men Don’t Cry / Muskarci ne placu)
2017/ Δράμα/ 100′
Σκηνοθεσία: Alen Drljević
Με τους: Emir Hadžihafizbegović, Sebastian Cavazza, Ivo Gregurević, Leon Lučev, Ermin Bravo, Jasna Đuričić
«Ο πόλεμος τελείωσε πριν 20 χρόνια, αλλά όχι για σένα». Αυτή η κάπως κλισέ ατάκα που ακούγεται κάποια στιγμή στην ταινία είναι όλη της η περιγραφή. Στο κινηματογραφικό του ντεμπούτο, ο Alen Drljević θέλει να μοιραστεί το τι συμβαίνει στην πατρίδα του, τη Βοσνία. Όχι σήμερα. Αλλά τότε. Όχι τότε. Αλλά σήμερα. Ο πόλεμος δεν τελειώνει ποτέ γι΄αυτούς που τον έζησαν στην πιο αδυσώπητη μορφή του. Για εκείνους που δεν κλήθηκαν μόνο να χάσουν, αλλά αναγκάστηκαν και να πάρουν.
Οι άντρες δεν κλαίνε. Έτσι λέγεται η ταινία. Λείπει μια λέξη όμως. Η λέξη «φανερά». Κλαίνε με ωκεανούς δακρύων μέσα τους. Όχι για να κρύψουν το πόσο ευάλωτοι είναι. Αλλά γιατί τα μάτια τους σκλήρυναν τόσο πολύ στον πόλεμο, που δεν έμαθαν άλλο παρά να κοιτάνε. Χωρίς συναίσθημα. Μόνο έτσι θα επιβίωναν. Και τώρα πια έχουν στερέψει. Τα μάτια τους ξέχασαν τι σημαίνει δάκρυ.
Πάνω εκεί πατάει το λεγόμενο machismo. Η τάση μιας ολόκληρης κουλτούρας να διδάσκει τους άντρες ότι το κλάμα τους κάνει λιγότερο άντρες. Ο Alen Drljević θέλει να μιλήσει για τη δύναμη της αγέλης και πως αυτή δημιουργεί ενοχές. Επειδή φοβάται ο ένας, μεταλαμπαδεύει τον φόβο και στους άλλους.
Καλπάζοντας με το όνειρο (The Rider)
2017/ Δράμα/ 104′
Σκηνοθεσία: Chloé Zhao
Με τους: Brady Jandreau, Cat Clifford, Lilly Jandreau, Derrick Janis, Tim Jandreau, Lane Scott
Ένας καουμπόι από τη Νότια Ντακότα και μια σκηνοθέτις από το Πεκίνο ενώνουν τις δυνάμεις τους για να στήσουν ένα πολύ δυνατό, γουεστερνικό, ντοκιμαντερίστικο αφήγημα. Ο Brady Jandreau έμαθε από μικρός να καβαλάει το άλογο και να συμμετέχει σε διαγωνισμούς ροντέο. Αυτό ήξερε να κάνει πολύ καλά μέχρι που τραυματίστηκε. Παρά το γεγονός ότι δεν είναι κανένας μεγάλος, ο Brady είχε εναποθέσει ολόκληρη τη ζωή του σε αυτό και τώρα δεν ξέρει πως να αντιμετωπίσει την αδυναμία του.
Η Chloé Zhao τροφοδοτεί μια πολύ συγκινητική αποτύπωση με στοιχεία μιας ολόκληρης κουλτούρας, αφού στον τόπο του καουμπόι όλοι ακολουθούν αυτό το δρόμο. Και το να μην είσαι καουμπόι σε ροντέο είναι λόγος να σε κοιτάζουν υποτιμητικά. Από τις ταινίες που σε βυσσοδομούν το The Rider.
Ιστορίες Φαντασμάτων (Ghost Stories)
2017/ Θρίλερ-Τρόμου/ 98′
Σκηνοθεσία: Andy Nyman, Jeremy Dyson
Με τους: Andy Nyman, Martin Freeman, Paul Whitehouse, Alex Lawther, Derren Brown
Στη Βρετανία έκαναν λόγο για την καλύτερη horror ταινία τους εδώ και πάρα πάρα πολλά χρόνια. Δεν έχουμε παρακολουθήσει τόσο την βρετανική παραγωγή στο συγκεκριμένο είδος σινεμά, αλλά για να το λένε κάτι θα ξέρουν.
Στο Ghost Stories παρακολουθούμε την προσπάθεια ενός ψυχολόγου και σκεπτικιστή να εξηγήσει μερικές πολύ παράξενες ιστορίες. Ιστορίες που αφορούν στοιχειά και τρομακτικές περιγραφές. Στην αρχή προφανώς θέλει να αποδώσει όλα τα στοιχεία σε παράνοια των «θυμάτων». Αλλά όταν έρχεται σε επαφή με 3 εξ αυτών, τότε καταλαβαίνει ότι τα φαντάσματα δεν είναι αποκυήματα της φαντασίας.
Μποέμικη ψυχή (Djam)
2017/ Δράμα/ 97′
Σκηνοθεσία: Tony Gatlif
Με τους: Δάφνη Πατακιά, Γιάννης Μποσταντζόγλου, Maryne Cayon, Μιχάλης Ιατρόπουλος, Simon Abkarian
Ο Γαλλοαλγερινός Tony Gatlif έφερε την περσινή σεζόν στις Κάννες μια ταινία-ελεγεία για το ρεμπέτικο. Ένα θρυλικό μουσικό είδος που ξεκίνησε το ταξίδι του στις ακτές της Μικράς Ασίας και πέρασε στα ελληνικά εδάφη μετά την μικρασιατική καταστροφή. Το ρεμπέτικο όμως είναι ουσιαστικά ένα άρμα για να εκφράσει μια διαφορετική οπτική του προσφυγικού ζητήματος. Χωρίς χρωματισμούς και θέσεις. Απλός ρεαλισμός. Άλλωστε το ρεμπέτικο ήταν μια προσφυγική έκφραση στην αρχή του.
Η Djam και ο πατέρας της ο Κακούργος ζουν στη Λέσβο. Τα οικονομικά τους πάνε χάλια, εν μέσω κιόλας της ελληνικής οικονομικής κρίσης, και ο Κακούργος αποφασίζει να της αναθέσει μια αποστολή. Να περάσει απέναντι στην Τουρκία και να πάει στο παλιό πατρικό της μητέρας της για να ανασύρει ηχογραφημένες κασέτες με ρεμπέτικη μουσική.
Στο ταξίδι της η Djam συναντά την Avril, μια 19χρονη Γαλλίδα που βρίσκεται εκεί για να βοηθήσει πρόσφυγες. Είναι όμως στη λάθος μεριά του Αιγαίου. Κάτι τέτοιο εκεί δεν είναι εύκολο. Η Djam την λυπάται, μιας και η Avril δεν έχει στον ήλιο μοίρα. Έτσι, ξεκινούν μαζί για την επιστροφή προς τη Λέσβο με τη διαδρομή τους να είναι ακριβώς ίδια με αυτή των προσφύγων από τη Συρία.