Κατά καιρούς στο ελληνικό ποδόσφαιρο έχουνε δει πολλά τα μάτια μας.
Σε αγωνιστικό επίπεδο ή μη, έχουν ακούσει πολλά τ’ αυτιά μας.
Κι όσο κι αν αυτό το τελευταίο μοιάζει ακατάλληλο ως εισαγωγή για την ιστορία που ακολουθεί, ένα είναι δεδομένο:
Ότι αποτελεί μια από τις πιο πιασάρικες διηγήσεις όλων των εποχών. Και έναν από τους θρύλους για τους οποίους μας έχουν… φάει τ’ αυτιά οι παλαιότεροι!
Στις 29 Φεβρουαρίου του 1976, λοιπόν, το δίσεκτο εκείνο έτος αποδείχθηκε όντως γρουσούζικο. Όχι για όλους, αλλά σίγουρα για τον διαιτητή Στέφανο Ράμμο.
Διευθύνοντας ένα παιχνίδι του Παναιτωλικού με τον Παναθηναϊκό λίγες βδομάδες νωρίτερα, ο Θεσσαλονικιός ρέφερι είχε αφήσει σφόδρα δυσαρεστημένους τους γηπεδούχους (που είχαν ηττηθεί 2-3 και είχαν τελειώσει το ματς με εννέα παίκτες).
Με την εξέδρα λοιπόν ήδη προκατειλημμένη εναντίον του, έπρεπε να σφυρίξει στον κρίσιμο αγώνα των Αγρινιωτών (οι οποίοι μάχονταν για τη σωτηρία τους) απέναντι στον ΠΑΟΚ (ο οποίος διεκδικούσε το πρωτάθλημα, που εντέλει κατέκτησε).
Το σκηνικό μύριζε εκ των προτέρων μπαρούτι. Και αφότου πέρασαν περίπου 67 λεπτά παιχνιδιού, βρέθηκε το… φιτίλι με το οποίο θα τιναζόταν στον αέρα:
Μαρκάρισμα του Μίχου στον Σαράφη, εκείνος μετατοπίζεται 1-2 μέτρα στην περιοχή χωρίς να πέσει στο έδαφος και ο Ράμμος σφυρίζει πέναλτι! Το χάος μόλις είχε ξεκινήσει!
Μετά από το πανδαιμόνιο που δημιουργείται εντός κι εκτός αγωνιστικού χώρου (με τις εξέδρες να βράζουν και τους παίκτες του Παναιτωλικού να διαμαρτύρονται έντονα) ο ίδιος ο Σαράφης εκτελεί το πέναλτι και βάζει μπροστά τον ΠΑΟΚ.
Και πριν περάσει ένα τέταρτο, ο Κερμανίδης σημειώνει δεύτερο γκολ (με κεφαλιά στο 86’) και σφραγίζει το διπλό των φιλοξενούμενων. Μόνο που το αγωνιστικό δεν είχε και τόση σημασία πλέον…
Διότι από τη φάση του πέναλτι κι έπειτα, η κερκίδα κοχλάζει. Βρίσκει εξιλαστήριο θύμα τον επόπτη Αμπατζή, λούζοντάς τον με αντικείμενα, πορτοκάλια και μπινελίκια.
Και όταν ακούγεται το σφύριγμα της λήξης στο 95’, τα κάγκελα που κουνιόνταν απειλητικά όλο το προηγούμενο διάστημα αποδεικνύονται ανήμπορα να συγκρατήσουν τους εξοργισμένους οπαδούς των γηπεδούχων.
Περίπου 2.000 εξ αυτών εκτιμάται ότι εισβάλλουν στο γήπεδο, στριμώχνουν τον Ράμμο και επιχειρούν να τον λιντσάρουν. Ο διαιτητής εγκλωβίζεται, γίνεται έρμαιο του πλήθους και δέχεται αμέτρητα χτυπήματα με μπουνιές και κλωτσιές.
Το ακόμα χειρότερο όμως δεν είχε έρθει ακόμα. Και περιγράφεται γλαφυρά από τον ίδιο τον ρέφερι σε συνέντευξη που παραχώρησε λίγες μέρες μετά:
«Χώθηκα ανάμεσα στους παίκτες του ΠΑΟΚ, αλλά πριν προφτάσω να ανέβω στο πεζούλι που οδηγεί στα αποδυτήρια, όρμησαν πολλοί επάνω μου και ένας από αυτούς… χρατς, μου έκοψε το αυτί. Δεν μπόρεσα μέσα στην κόλαση, να δω ποιος με δάγκωσε και μου έκοψε ένα μεγάλο κομμάτι»!
Σε αυτή την ημι-λιπόθυμη κατάσταση (με το μέρος από το αυτί του να λείπει, κακώσεις και μώλωπες σε όλο του το σώμα) καταφέρνει, χάρη στη βοήθεια του βοηθού προπονητή του ΠΑΟΚ, Μιχάλη Μπέλλη, να βρεθεί στα αποδυτήρια των φιλοξενούμενων.
Όσο λοιπόν ο τεράστιος Αρίσταρχος Φουντουκίδης κρατά με το σώμα του κλειστή την πόρτα, παρέχονται οι πρώτες βοήθειες στον σοκαρισμένο Ράμμο.
«Τον ξαπλώσαμε στον πάγκο και σπαρτάραγε σαν το ψάρι. Καταματωμένος και γυμνός από τη μέση και πάνω. Του έπλυνε τα τραύματα ο φυσικοθεραπευτής του ΠΑΟΚ και συνήλθε μετά από ώρα. Το αυτί και το φρύδι αιμορραγούσαν κι έξω το πλήθος ούρλιαζε», είχε δηλώσει ένας από τους επόπτες του αγώνα.
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, οι γιατροί αρνούνται να αναλάβουν την ευθύνη και χρειάζεται ειδοποίηση του προέδρου του ΠΑΟΚ, Γιώργου Παντελάκη, ώστε να επέμβει ο εισαγγελέας και να διατάξει τη διακομιδή του Ράμμου στο νοσοκομείο.
Όταν πια άρχισε ν’ αναρρώνει η ιστορία είχε αρχίσει να γίνεται πασίγνωστη σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Από την πλευρά του Παναιτωλικού δεν υιοθετήθηκε ποτέ η εκδοχή ότι κάποιος δάγκωσε το αυτί του διαιτητή και σύμφωνα με τα όσα λέγονταν στο Αγρίνιο, το τραύμα προήλθε από ένα… ξύλινο τελάρο για ροδάκινα που του φόρεσε κολάρο ένας οπαδός.
Όπως και να ‘χει, με το πέρασμα των χρόνων τα πραγματικά στοιχεία της ιστορίας άρχισαν να περιπλέκονται με τον μύθο. Έγινε δύσκολο να ξεχωρίσεις τι όντως συνέβη και τι ήταν «σάλτσα».
Κατά πληροφορίες που κυκλοφόρησαν, ένα κομμάτι από το σκισμένο μανίκι του διαιτητή Ράμμου τοποθετήθηκε σε ξύλινο σταυρό και περιφερόταν ως τρόπαιο στους δρόμους της πόλης.
Σύμφωνα με άλλες διηγήσεις, γνωστό ζαχαροπλαστείο του Αγρινίου σέρβιρε για χρόνια πάστα με το όνομα «Ράμμος», η οποία είχε πάνω της ένα ζαχαρωτό αυτί.
Σε κάθε περίπτωση -και ανεξάρτητα από το αν και τι απ’ όλα αυτά ίσχυε- ο Παναιτωλικός τη γλίτωσε με αποκλεισμό της έδρας του για τρεις αγωνιστικές.
Όσο για τον Ράμμο, σαν μην έφταναν όσα τράβηξε, τιμωρήθηκε και με ποινή φυλάκισης 11 μηνών για εξύβριση των αστυνομικών οργάνων!
Και παρόλο που τερμάτισε άδοξα την καριέρα του, ο μύθος του έμεινε για χρόνια ζωντανός στα ελληνικά γήπεδα, μέσω συνθημάτων όπως το «διαιτητή θυμήσου, τον Ράμμο και τ’ αυτί σου»!