Δίκτυο από σκάουτς – εθελοντές (!), που αντί να ξεκουράζονται τα Σαββατοκύριακα «οργώνουν» τα γήπεδα, μόνο για την αγάπη τους προς αυτόν. Αυτός είναι ο Άγιαξ. Όχι απλώς ένας σύλλογος, αλλά ιδεολογία, γύρω από την οποία συσπειρώνεται ένας μικρός «στρατός» ανθρώπων.
Στην πρώτη γραμμή είναι παλιοί παίκτες του συλλόγου, προεξαρχόντων των Μαρκ Όφερμαρς και Έντουιν Φαν Ντερ Σάαρ, που «τρέχουν» το σύλλογο. Στην τελευταία οι αφανείς «ήρωες», που αν και ιδιοτεύουν σε διάφορα επαγγέλματα, αναζητούν κάθε εβδομάδα τα ταλέντα του αύριο. Τους επόμενους πιτσιρικάδες που θα ενταχθούν στην περίφημη «De Toekomst», ελλληνιστί «Το Μέλλον».
Οι εθελοντές – σκάουτς, περίπου 60 στον αριθμό, έχουν επωμιστεί να εντοπίζουν τα παιδιά που θα πλαισιώσουν την Ακαδημία του Άγιαξ. Το μόνο που τους παρέχει ο σύλλογος είναι τα μεταφορικά για τις μετακινήσεις τους. Τους αρκεί η ηθική ικανοποίηση ότι από αυτούς ξεκινάει η πιο ξακουστή εξελικτική διαδικασία παικτών στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο.
Η δική τους δουλειά είναι η «πρώτη διαλογή». Μπορεί να παρακολουθούν έναν παίκτη για μήνες ή και χρόνια και αν δώσουν το ΟΚ, ακολουθεί η αξιολόγηση από κάποιον μόνιμο scout. Όταν και αυτός ανάψει το «πράσινο φως», η διοίκηση στέλνει γράμμα στην οικογένεια του παίκτη, με την πρόσκληση για τα δοκιμαστικά στην Ακαδημία.
Κανείς δεν μπορεί να αυτοπροταθεί σε αυτήν. Ή μάλλον ακόμα και αν αυτοπροταθεί, δεν θα εισακουστεί. «Παρακαλούμε, λάβετε υπόψη σας: Η ακαδημία του Άγιαξ δε δέχεται ατομικές, εξωτερικές αιτήσεις», καθιστά σαφές η επίσημη ιστοσελίδα των ακαδημιών. Που σημαίνει ότι όποιος είναι καλός θα τον βρούμε. Αν δεν είναι, δεν υπάρχει λόγος να μας χτυπήσει την πόρτα.
Το παιδομάζωμα αφορά ηλικίες από 7 έως 19 ετών. Μπορεί κάποιο παιδί να «κοπεί» στα 10 και στα 15 να κριθεί ξανά ικανό να ενταχθεί. Ο χώρος είναι περιορισμένος, οι θέσεις που προβλέπονται κάθε χρόνο για τα μέλη του φυτωρίου είναι 200.
Ο ανταγωνισμός ξεκινάει από τη μέρα κιόλας που κάποιο παιδί θα διαβεί τις πύλες της De Toekomst. Οι οικογένειες όλων γνωρίζουν εξ’ αρχής ότι τα παιδιά τους θα αξιολογούνται κάθε χρόνο και ανά πάσα στιγμή μπορεί να εκδιωχθούν για να πάρουν άλλα τις θέσεις τους. Τόσο σκληρό όσο ακούγεται. Κάθε Δεκέμβριο – όσοι δεν είναι σε ικανοποιητικό επίπεδο – προειδοποιούνται. Κάθε άνοιξη ανακοινώνεται ποιοι πληρούν τα κριτήρια για να συνεχίσουν. Μια μικρογραφία της ενήλικης, «κανονικής» ζωής. Το μεγάλο… βιογραφικό θα «φάει» το (πιο) μικρό.
Δεκάχρονα παιδιά ζουν κάθε ημέρα με το φόβο της απόρριψης. «Το Μέλλον» δεν είναι παιδότοπος, ούτε αναδίδει ίχνος ρομαντικής αύρας. Σε ένα περιβάλλον του «ο θάνατος σου η ζωή μου» ο ανταγωνισμός προκαλεί από ζήλιες έως αντιπάθειες. «Στον Άγιαξ δεν μπορείς να κάνεις πραγματικούς φίλους», είναι μια ατάκα που ακούγεται συχνά από τα μέλη των Ακαδημιών.
Ο σύλλογος δεν κρύβει ότι υποβάλλει τα παιδιά σε μια άκρως ψυχοφθόρα διαδικασία. Τους μεταδίδει μάλιστα ότι ο ποδοσφαιρικός κόσμος είναι σκληρός και η προσαρμογή από παιδική ηλικία θα είναι εφόδιο για το μέλλον. Δεν υποστήριξε ποτέ ότι σκόπος του είναι η κοινωνικοποίηση τους ή η καλλιέργεια της ανθρώπινης υπόστασης τους. Ο στόχος του είναι να δημιουργήσει παικταράδες. Τελεία και παύλα.
Ο Άγιαξ δεν κάνει εμπόριο ελπίδας, κάνει business. Δεν απαιτεί οικονομικά ανταλλάγματα για να σε προωθήσει, δεν υπάρχουν καν δίδακτρα στην Ακαδημία. Αυτά είναι ψίχουλα μπροστά σε όσα θα εισπράξει κάποια στιγμή από τα πλουσιότερα ευρωπαϊκά clubs για τους σταρ που θα έχει γαλουχήσει.
Όλα τα έξοδα είναι του συλλόγου, από τους προπονητές, έως το αθλητικό υλικό. Ακόμα και η μεταφορά από τα σχολεία των παιδιών στην Ακαδημία, για τις ανάγκες της οποίας υπάρχει ένας «στόλος» από 20 πούλμαν. Για αυτό και προτιμώνται παιδιά που διαμένουν σε ακτίνα 50 χλμ. από το προπονητικό κέντρο. Για να γίνει αποδεκτό ένα παιδί από την «επαρχία» θα πρέπει να αναλάβει η οικογένεια τη μεταφορά του. Ή φυσικά να μετακομίσει στο Άμστερνταμ.
Μέχρι την ηλικία των 12, οι πιτσιρικάδες έχουν προπόνηση τρεις φορές την εβδομάδα και ένα ματς το Σαββατοκύριακο. Στα 15 ξεκινούν να προπονούνται 5 φορές την εβδομάδα. Στις προπονήσεις δεν ακούγονται γέλια και παιδικές φωνές. Τα πάντα θυμίζουν επαγγελματικό επίπεδο. Υπάρχουν οι προπονητές που δίνουν όρθιοι οδηγίες και άλλοι που με το τεφτέρι στο χέρι σημειώνουν το κάθετι που βλέπουν.
Ο Άγιαξ κρατάει αναλυτικές αναφορές για κάθε παίκτη της Ακαδημίας, παρακολουθώντας τα πάντα με τη βοήθεια και της τεχνολογίας. Από την εξέλιξη του ποσοστού λίπους στο σώμα τους, έως την ενέργεια που κατανάλωσαν σε εβδομαδιαία βάση (σε ποσοστό δυνατοτήτων).
Το βασικό κριτήριο επιλογής για έναν υποψήφιο «νεοσύλλεκτο» δεν είναι η τεχνική, ή τα αθλητικά προσόντα, όπως θα υπέθετε κάποιος. Πρώτο και κύριο είναι το πάθος που επιδεικνύει για το παιχνίδι. Έπεται η δημιουργικότητα και η φαντασία που έχει με την μπάλα στα πόδια.
Στην Ακαδημία καλλιεργούνται κατά βάση η τεχνική, η ταχύτητα, η διορατικότητα και η τακτική ικανότητα, πάνω στη βάση του προπονητικού προγράμματος TIPS (Technique, Insight, Personality and Speed). Επίκεντρο της εκπαίδευσης είναι το παιχνίδι κατοχής και η «εξομοίωση» γίνεται πάντα σε σύστημα 4-3-3.
Πριν από τους σαββατιάτικούς η κυριακάτικους αγώνες, υπάρχει η δυνατότητα διανυκτέρευσης των παικτών στην Ακαδημία. Τα παιδιά κοιμούνται με πιτζάμες και σε σεντόνια με το λογότυπο του Άγιαξ και ξυπνούν με τη μορφή του μυθικού ομηρικού ήρωα, ακόμα και στην κούπα του τσαγιού τους.
Ενδιάμεσα ονειρεύονται να εκπροσωπούν αυτό το λογότυπο ως άνδρες υπό τους ήχους της μελωδίας του Τσάμπιονς Λιγκ. Ξέρουν ότι στατιστικά οι πιθανότητες δεν είναι με το μέρος τους. Αλλά και ότι η διαδικασία για να προκύψουν οι επόμενοι Ντε Λιχτ και Ντε Γιονγκ είναι μάλλον η πιο αξιοκρατική στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο.
Διότι αυτό που ξεχάσαμε να σας πούμε, είναι ότι ακόμα και οι σκάουτ, αλλά και οι προπονητές των Ακαδημιών ελέγχονται και αξιολογούνται ανά τετράμηνο…