Ζλάταν Ιμπραΐμοβιτς. Φέτος φοριέται ίσως περισσότερο και από όταν ήταν στο peak του. Μήνες πριν κλείσει τα 40, τα physical χαρακτηριστικά του προκαλούν σοκ. «Η ηλικία είναι απλά ένας αριθμός» λέει και ξαναλέει ο Ιμπρα. Ομως δεν είναι μόνο το ταλέντο και η σκληρή δουλειά που του επιτρέπουν να κάνει ακόμα τη διαφορά στο top-level. Ο Ζλάταν έχει μια σπάνια ικανότητα να παίρνει τα μέτρα του γηπέδου όταν οι αντίπαλοι βρίσκονται γύρω του. Εχει ένα έξτρα «μυστικό».
Αυτό είναι η εκπληκτική περιφερειακή του όραση. Ο τρόπος με τον οποίο σκανάρει τον χώρο και τους παίκτες γύρω του. Αυτό μεταφράζεται σε έλεγχο της περιοχής δράσης και αυτόματα σε πλεονέκτημα χάρη στην ταχύτητα εκτέλεσης κάθε ενέργειας. Μια ακόμα απόδειξη ότι ο Ζλάταν είναι μοναδικός, αποτελεί το ότι το χαρακτηριστικό αυτό, συνοδεύει συνήθως έναν μέσο, όχι έναν επιθετικό.
Προφανώς, όλα αυτά δεν είναι δική μας διαπίστωση, αλλά ενός ανθρώπου που για πάνω από δύο δεκαετίες ασχολείται με δεδομένα πάνω στο ποδόσφαιρο. Μιλάμε για τον Γκέιρ Γιούρντετ, καθηγητή στο Νορβηγικό Πανεπιστήμιο Αθλητικών Επιστημών και συν-ιδρυτή της εταιρείας λογισμικού για προπονήσεις, BeYourBest. Ο Γιούρντετ είχε πηγή έμπενευσης τον Ζινεντίν Ζιντάν και το 1998 ξεκίνησε να καταγράφει οπτικό υλικό. Μέσω της μελέτης, διαπίστωσε ότι ο Ζιζού είχε την ικανότητα να κουνά τα μάτια του τρεις φορές πριν υποδεχθεί την μπάλα και έτσι ήξερε τι να κάνει πριν από τους αντιπάλους του. Το ίδιο πράγμα, ισχύει με τον Ζλάταν Ιμπραΐμοβιτς.
Ο Γιούρντετ άρχισε να μελετά τον Σουηδό επί των ημερών του στην Παρί Σεν Ζερμέν και συνέχισε όταν επέστρεψε στην Μίλαν. Η καταγραφή συνέχισε σε αγώνες που έγιναν μέσα στο 2021. Για να κάνουμε τα πράγματα πιο εύκολα, λέμε ότι με τη λέξη scan εννοούμε το τσεκ που κάνει με τα μάτια του ο παίκτης έτσι ώστε να διαπιστώσει τι συμβαίνει στην περιοχή δράσης του. Ο Ζλάταν λοιπόν, έχει μέσο όρο 0.5 scan το δευτερόλεπτο, ενώ το σύνηθες για έναν επιθετικό είναι 0.3. Κάποιος μπορεί να θεωρήσει ότι είναι μόνο για εφέ, όμως η ικανότητα αυτή, δίνει τη δυνατότητα στον Ιμπραΐμοβιτς να κάνει χωρίς ρίσκο no-look πάσες.
Μάλλον τυχαίο δεν είναι ότι οι κορυφαίοι μέσοι των προηγούμενων ετών είχαν εξαιρετικά ανεπτυγμένη αυτή την ικανότητα και μέσο όρο πάνω από 0.5 scan ανά δευτερόλεπτο. Μέσα σε αυτούς είναι οι Τσάβι Ερνάντεθ (0.83), Σεσκ Φάμπρεγας (0.76), Φρανκ Λάμπαρντ (0.62), Στίβεν Τζέραρντ (0.61), Αντρέα Πίρλο (0.58). Ποιοι είναι όμως οι top των ημερών μας;
«Ο Φρένκι Ντε Γιονγκ» ήταν η απάντηση του Αντουάν Γκριεζμάν πριν ακόμα γίνει συμπαίκτης του στην Μπαρτσελόνα. «Προσπάθησα να τον πιέσω, όμως δεν τα κατάφερα σε κανένα σημείο». Το γεγονός ότι ο Ολλανδός μπορεί πολύ εύκολα να αποφύγει το pressing είναι κάτι που διαπίστωσε και ο Λούκας Μόντριτς στις μάχες Ρεάλ – Αγιαξ της σεζόν 2018-19, που βρήκαν θριαμβευτή τον Αίαντα.
«Το σκάνινγκ αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στη λήψη αποφάσεων των παικτών στους αγώνες» λέει ο καθηγητής και αναφέρεται στο περίφημο desicion-making. «Αυτό που κάνει εξαιρετικά ο Ντε Γιονγκ είναι να συλλέγει πληροφορίες όταν η αντίπαλη ομάδα έχει την μπάλα. Χρησιμοποιεί αυτές τις πληροφορίες για να είναι ένα βήμα μπροστά από τον αντίπαλο. Αυτό θα είναι το σημείο στο οποίο θα εστιάσω την επόμενη έρευνά μου» προσθέτει.
Ομως ο playmaker που κόστισε στην Μπαρτσελόνα 75 εκατ. ευρώ, δεν είναι το μεγαλύτερο αστέρι με αυτή την ικανότητα. Αυτή τη θέση, στο σημερινό ποδόσφαιρο έχουν δύο παίκτες οι οποίοι για τους περισσότερους έχουν ήδη δημιουργήσει το επόμενο μεγάλο rivalry μετά το Κριστιάνο Ρονάλντο – Λιονέλ Μέσι. Κιλιάν Μπαπέ και Ερλινγκ Χάαλαντ λοιπόν. Τα όσα έκανε ο Γάλλος στο Mundial του 2018 «ήταν εκτός συναγωνισμού». Οσο το παιχνίδι απαιτεί μεγαλύτερη ταχύτητα, τόσο παίκτες όπως οι τρεις τους θα είναι όλο και πιο δυνατοί.
Η περιφερειακή όραση, είναι κάτι που αποκτά όλο και περισσότερη αξία στο ποδόσφαιρο του σήμερα. Και σύμφωνα με τον Γιουρντέτ είναι ένα χαρακτηριστικό που μπορεί να βελτιωθεί, ειδικά αν δουλευτεί από μικρή ηλικία. Στην Αγγλία και την Ολλανδία οι νεαροί παίκτες εξελίσσονται καλύτερα από τη προηγούμενη δεκαετία. Ο Νορβηγός το εξήγησε με ένα παράδειγμα από τη χώρα του.
«Χάαλαντ και Οντεγκααρντ, δύο από τους καλύτερους παίκτες μας, είναι εξαιρετικοί από αυτή την άποψη. Ο Οντεγκααρντ ξεκίνησε από την ηλικία των 8 ετών με μια απλή άσκηση. Ο πατέρας του, τού έδινε την μπάλα και από πίσω του, ο αδερφός του πήγαινε δεξιά ή αριστερά. Ο Μάρτιν έπρεπε να μαντέψει σε ποια πλευρά πρέπει να πάει».
Πλέον, η εξάσκηση στο scanning μπαίνει σε όλο και περισσότερα club. Σαουθάμπτον, Χόφενχαϊμ, Κοπεγχάγη έχουν προσομοιωτές, ενώ και τα μικρά τμήματα των Γερμανών μπαίνουν στο κόλπο. «Κάνε το μάτι να χορεύει» λένε στην Μίλαν και αν κρίνουμε από τον Ζλάταν, ίσως να μην έχουν άδικο…