Ο Λούκα Ντόνσιτς τον έχει αναδείξει πολλάκις ως ίνδαλμα και πρότυπό του. Με αφορμή το ιστορικό ρεκόρ της ανάδειξης του σε πρώτο σκόρερ στην ιστορία της Euroleague, o Ζέλικο Ομπράντοβιτς τόνισε ότι τον αναφέρει ως παράδειγμα προς μίμηση στους εκάστοτε παίκτες του, ενώ πριν από λίγο καιρό ο Εργκίν Αταμάν αποκάλυψε ότι «τον ήθελα 10 χρόνια στις ομάδες μου».
Θα μπορούσαμε να γράφουμε μέχρι έως ότου αποκτήσει… 7ο παιδί τα εγκωμιαστικά σχόλια που έχει αποσπάσει ο Βασίλης Σπανούλης από τη διεθνή μπασκετική κοινότητα (και όχι μόνο). Ο καθολικός σεβασμός (της) εκφράστηκε ποικιλοτρόπως ανήμερα της ανακοίνωσης για την απόσυρση του από το μπάσκετ και το γεγονός ότι ανέβασε story στο Instagram για χάρη του ακόμα και ο Νόβακ Τζόκοβιτς, αρκεί από μόνο του για να καταδείξει το αθλητικό μεγαλείο του ανδρός.
Την ίδια ώρα και για να επιτείνει ένα από τα μεγαλύτερα… μυστήρια στο ξεχωριστό κεφάλαιο «Ευρωπαίοι στο NBA»: Πώς… διάολο αυτός ο παίκτης έμεινε μόνο ένα χρόνο στο κορυφαίο πρωτάθλημα του κόσμου;
Ως γνωστόν, ο V-Span έκρινε το 2006 ότι ήταν έτοιμος για το άλμα στις ΗΠΑ και τελικά το έκανε με νωπές τις δάφνες από τη δεύτερη θέση στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Σαϊτάμα και την καταπληκτική εμφάνιση του στον ιστορικό ημιτελικό με τους Αμερικανούς. Ο 24χρονος τότε γκαρντ του Παναθηναϊκού είχε επιλεγεί προ διετίας στο Νο. 50 του ντραφτ από τους Dallas Mavericks, ωστόσο τα δικαιώματά του έφτασαν μέσω ανταλλαγής στους Houston Rockets.
Στο συμβόλαιό του με τον Παναθηναϊκό υπήρχε option out 400.000 δολαρίων για το ΝΒΑ και το Hοuston τον ήθελε τόσο που αποφάσισε να πληρώσει, όχι μόνο τα 400.000 δολάρια, αλλά και περίπου 6 εκατ. δολάρια για συνάψει μαζί του 3ετες (εγγυημένο 2ετες) συμβόλαιο.
Αυτό συνέβη μάλιστα τον Ιούλιο του 2006, προτού δηλαδή ο Σπανούλης ηγηθεί στο έπος της Εθνικής κόντρα στην παρέα των ΛεΜπρόν Τζέιμς, Ντουέιν Γουέιντ, Κρις Πολ, Κρις Μπος, Ντουάιτ Χάουαρντ και Καρμέλο Άντονι.
Η θητεία του Σπανούλη στο NBA διήρκεσε μόλις… 31 παιχνίδια. Είχε σε αυτά απολογισμό μόλις 2,7 πόντους (με το κάκιστο 17,2% στα τρίποντα και 41,9% στα δίποντα), 0,9 ασίστ, 0,7 ριμπάουντ και 0,9 λάθη σε 8,8 λεπτά συμμετοχής.
Ο παίκτης δηλαδή που θεωρείται εκ των κορυφαίων στην Ευρώπη την τελευταία 20ετια έφτασε στην άλλη άκρη του Ατλαντικού για σκάρτα 275 λεπτά συμμετοχής, προτού επιστρέψει – ξενερωμένος – στη βάση του.
Ήταν τόσο πικρή η εμπειρία του που δεν… συγκινήθηκε από την προοπτική να δοκιμάσει την τύχη του στο San Antonio, όπου κατέληξαν με ανταλλαγή τα δικαιώματά του, το καλοκαίρι του 2007. O Σπανούλης τα μάζεψε άρον-άρον και επέστρεψε στην Ελλάδα και τον Παναθηναϊκό, θεωρώντας ότι η καριέρα του είχε υποστεί πισωγύρισμα.
«Ήταν μια παράξενη κατάσταση για εμένα. Βρέθηκα σε μια λάθος ομάδα, σε μια λάθος στιγμή. Η επιθυμία μου να παίξω στο ΝΒΑ ήταν τόσο μεγάλη, δεν ταίριαξα με το περιβάλλον, δεν ταίριαξα με το σταφ. Έκανα την περισσότερη προπόνηση που έχω κάνει στη ζωή μου, δούλεψα ασύλληπτα μέρα-νύχτα και τουλάχιστον αυτό με βοήθησε όταν γύρισα πίσω. Απομυθοποίησα τα πράγματα στις ΗΠΑ και αυτό που ήθελα τότε ήταν να παίζω όσο το δυνατόν περισσότερο», έχει πει μεταξύ άλλων ο Σπανούλης.
Λέγοντας σταφ, εννοούσε φυσικά τον τότε προπονητή των Rockets, Τζεφ Βαν Γκάντι, ο οποίος είχε τη δική του οπτική για τα πράγματα. «Του είχα πει ότι έπρεπε να έχει υπομονή. Ήταν απολύτως αφελές να πιστεύει ότι αυτή η λίγκα θα ήταν περίπατος στο πάρκο για κάποιον νέο παίκτη. Ειδικά για έναν νέο παίκτη που πλαισιώνει μια εξαιρετική ομάδα με εξαιρετικούς περιφερειακούς παίκτες. Αυτό που βιώνει τώρα ο Μπίλι είναι αυτό ακριβώς που περίμενα να συμβεί όταν του μίλησα το καλοκαίρι. Όταν του εξήγησα πώς έχουν τα πράγματα, η αντίδραση του με ανησύχησε», έλεγε μεσούσης της σεζόν 2006/07 ο Βαν Γκάντι, ο οποίος είχε χρησιμοποιήσει τότε μόνο σε 18 από τα 41 παιχνίδια του Houston τον Έλληνα παίκτη.
Καθαρή ασυμφωνία χαρακτήρων; Πιθανότατα. Αλλά ενδεχομένως και… κακοί λογαριασμοί, απ’ αυτούς που κάνουν κακούς φίλους. Ο Σπανούλης υποστήριζε τότε ότι οι άνθρωποι του Houston τον είχαν διαβεβαιώσει για ικανοποιητικό χρόνο συμμετοχής, ανάγοντάς τον σε back up του Τρέισι ΜακΓκρέιντι. «Είμαι υπομονετικός άνθρωπος. Ήρθα εδώ για να δουλέψω σκληρά, να δείξω το ταλέντο μου και να βοηθήσω την ομάδα. Πώς να βελτιωθώ όμως όταν είμαι στον πάγκο; Και όταν έχω διαφορετικό ρόλο από αυτόν που ταιριάζει στα χαρακτηριστικά μου;», δήλωνε την ίδια εποχή ο V-Span, εκφράζοντας μάλιστα την απορία του για τη σφοδρή επιθυμία των Rockets να τον αποκτήσουν. Αναρωτιόταν αν οι σκάουτερ της ομάδας και ο Βαν Γκάντι γνώριζαν τι είδους παίκτη είχαν αποκτήσει.
«Πιθανόν δεν ξέρουν ποια είναι τα πλεονεκτήματά μου. Διότι όποτε παίζω δεν προορίζομαι να τα αξιοποιήσω. Δύο από αυτά είναι να εμπλέκομαι σε πολλές καταστάσεις pick-and-roll και να δημιουργώ. Κι όμως, θέλουν από μένα να γίνω spot shooter. Αυτό είναι για μένα μια τελείως διαφορετική εμπειρία».
Τελικά, όπως είναι γνωστό, οι δυο τους ποτέ δεν τα βρήκαν. Και κανείς τους δεν στέριωσε στο Houston. Ο Βαν Γκάντι απολύθηκε τον Μάιο του 2006, έχοντας προηγουμένως προλάβει να χαρακτηρίσει «μηχανή παραγωγής λαθών» τον Σπανούλη!
Τον Ιανουάριο του 2016 ένας εκ των αναλυτών του ESPN στο παιχνίδι του Houston με το San Antonio ήταν ο Τζεφ Βαν Γκάντι και μεταξύ άλλων έγινε κουβέντα για τη δυνατότητα των μη Αμερικανών παικτών να προσαρμόζονται πιο εύκολα στο NBA τα τελευταία χρόνια. Κάποια στιγμή έπεσε στο «τραπέζι» και το όνομα του Σπανούλη, ως ενός παίκτη με τεράστια ευρωπαϊκή καριέρα που επέστρεψε όμως άπραγος από τις ΗΠΑ. Ο πρώην προπονητής του είπε τότε ότι αν είχε υπομονή θα είχε πιθανότατα κάνει μια καλή καριέρα στο NBA, αλλά «σίγουρα δεν θα ήταν σταρ». Ερωτηθείς δε, για την τότε (φαινομενικά υπερφίαλη) δήλωση του «Kill Bill», ο οποίος είχε αναφέρει ότι «στην Ελλάδα είμαι εγώ ο Τρέισι ΜακΓκρέιντι», ο Αμερικανός προπονητής απάντησε πως «φίλε, είχα τον αληθινό Τρέισι ΜακΓκρέιντι στην ομάδα μου»!
Για την ιστορία ο Τζεφ Βαν Γκάντι δεν πέτυχε τίποτε σπουδαίο στα 11 χρόνια προπονητικής θητείας του στο NBA και δεν έχει δουλέψει ξανά μετά από εκείνη τη σεζόν «συμβίωσης» με τον Βασίλη Σπανούλη. Αν τα μελλούμενα είναι κριτήριο για το ποιος από τους δύο είχε τότε το δίκιο με το μέρος του, το story της 26ης Ιουνίου του Νόβακ Τζόκοβιτς στο Instagram, αρκεί για να… αδειάσει τον 59χρονο σήμερα απόμαχο coach.