«Ποτέ μην έρθει η στιγμή ν’ αφήσεις το λιμάνι, θα σ’ αγαπάμε μια ζωή Ιωαννίδη Γιάννη», τραγουδούσαν οι φίλοι του Ολυμπιακού, κάποιοι εξ’ αυτών φτάνοντας ακόμα και έξω απ’ το σπίτι του «ξανθού» ως διαδηλωτές, το καλοκαίρι του 1996.
Λίγες ημέρες πριν οι ερυθρόλευκοι είχαν κατακτήσει το τέταρτο διαδοχικό πρωτάθλημα, αποκαθιστώντας το τσαλακωμένο – μετά το θρίαμβο του Παναθηναϊκού στο Παρίσι – γόητρο τους με το ιστορικό 73-38.
Οι φήμες ότι το γυαλί στις σχέσεις του Ιωαννίδη με τον Σωκράτη Κόκκαλη είχαν ραγίσει οδήγησαν μερίδα οπαδών του Ολυμπιακού να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους, μετατρέποντας σε ρεπορτάζ για δελτία ειδήσεων τη δυναμική παρέμβασή τους. Δεν επρόκειτο ωστόσο για απλή φήμη, αλλά για χειροπιαστή πραγματικότητα. Το γυαλί δεν είχε απλώς ραγίσει, αλλά είχε σπάσει, με αιτία τη δηλητηρίαση των παικτών της ΤΣΣΚΑ 15 μήνες πριν και αφορμή τον αποκλεισμό του Ολυμπιακού από τη Ρεάλ Μαδρίτης για την πρόκριση στο Final Four. Τότε που οι παρευρισκόμενοι είχαν ακούσει τον Σωκράτη Κόκκαλη να εκτοξεύει «γαλλικά» για τον Ιωαννίδη και τα… γούρια του στο ξενοδοχείο όπου είχε καταλύσει η αποστολή στη Μαδρίτη, όταν ο τελευταίος αναφώνησε «τι μου φέρατε αυτή τη μαυρόγατα» στη θέα του δημοσιογράφου Κώστα Βερνίκου.
Το διαζύγιο ήταν λοιπόν αναπόφευκτο και ο προπονητής που επιλέχθηκε για να αναλάβει τη βαριά κληρονομιά διαδοχής του Ιωαννίδη ήταν, ως γνωστόν, ο αείμνηστος Ντούσαν Ίβκοβιτς. Ο «σοφός» είχε μόλις οδηγήσει τον Πανιώνιο σε μια σούπερ σεζόν. Στα ημιτελικά των πλέι-οφ του πρωταθλήματος αποκλείστηκε στο όριο από τον Παναθηναϊκό με 2-1, χάνοντας πολύ δύσκολα τα δύο ματς στο ΟΑΚΑ και νικώντας εύκολα στη Νέα Σμύρνη. Και στον μικρό τελικό «σκούπισε» με 3-0 τον ΠΑΟΚ, έχοντας πρώτο βιολί τον Μπάιρον Ντίνκινς. Τον παίκτη δηλαδή που ο Ίβκοβιτς ήθελε να πάρει μαζί του και στον Ολυμπιακό για να αντικαταστήσει τον Ντέιβιντ Ρίβερς, αλλά τον πρόλαβε ο Μπόζινταρ Μάλκοβιτς για λογαριασμού του Παναθηναϊκού!
Ναι, ο Ρίβερς, αν δεν είχε συμβόλαιο (είχε υπογράψει διετές ένα χρόνο πριν) δεν θα είχε μείνει στον Πειραιά το καλοκαίρι του ’96. Ο πρώην συμπαίκτης του Μάτζικ Τζόνσον στους Λέικερς, πρωταθλητής και MVP του γαλλικού πρωταθλήματος το 1995 με την Αντίμπ, δεν είχε ικανοποιήσει με τις εμφανίσεις του στην πρώτη χρονιά του στον Ολυμπιακό. Λόγω συμβολαίου ωστόσο και έλλειψης εναλλακτικής επιλογής που να ενθουσιάζει, ο Ρίβερς έμεινε και πλαισιώθηκε από τον Ουίλι Άντερσον (αντικατέστησε τον Ουόλτερ Μπέρι, που είχε προσβληθεί από ηπατίτιδα), που πήρε τη θέση του δεύτερο ξένου. Αποκτήθηκαν επίσης οι Κρίστιαν Βελπς και Νάσος Γαλακτερός, ενώ τον υπόλοιπο κορμό αποτελούσαν οι Σιγάλας, Φασούλας, Τόμιτς, Τάρλατς, Νάκιτς, Παπανικολάου και Μπακατσιάς.
Παρότι η ομάδα ήταν σε μεγάλο βαθμό ίδια με την προηγούμενη αγωνιστική περίοδο, χρειάστηκε να περάσει από χίλια κύματα για να κατακτηθεί η πολυπόθητη χημεία. Αχίλλειος πτέρνα αγωνιστικά ήταν η «μπερδεμένη» άμυνα και η μηδαμινή βοήθεια από τον Ουίλι Άντερσον, που ήταν απογοητευτικός και γρήγορα θα θύμιζε «ξένο σώμα» στην ομάδα (την επόμενη σεζόν πάντως έφτασε στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών με τη φανέλα της ΑΕΚ). Ο Ολυμπιακός «χτυπήθηκε» και από τραυματισμούς, με αποτέλεσμα να χάνει το ένα παιχνίδι μετά το άλλο στην Ευρώπη και να καταλήγει 5ος στον όμιλο του, μπροστά μόνο από τη βελγική Σαρλερουά! Τον προσπέρασαν Τιμ Σίστεμ Μπολόνια, Εστουντιάντες, Τσιμπόνα και Άλμπα (η οποία για να το νικήσει στο Βερολίνο είχε ανατρέψει διαφορά έξι πόντων στο τελευταίο λεπτό).
Τα αίτια της ολικής επαναφοράς
Τέλη Νοέμβρη ο Ίβκοβιτς ζήτησε από τον Σωκράτη Κόκκαλη να μεταβεί η ομάδα στη Μαδρίτη για ένα χριστουγεννιάτικο τουρνουά που διοργάνωνε η Ρεάλ, με την προϋπόθεση να ταξιδέψουν μαζί και οι οικογένειες των μελών της ομάδας. Ο Σέρβος τεχνικός αποσκοπούσε πολύ περισσότερο στη σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ όλων και στη βελτίωση του κλίματος, παρά σε αγωνιστικά πειράματα κόντρα σε ισχυρούς αντιπάλους. Τότε λοιπόν, σε ένα δείπνο, η σύζυγος του Ρίβερς, Σάνον σήκωσε το ποτήρι της για να ευχηθεί για τις γιορτές, κάνοντας την εξής πρόποση – προφητεία! «Αυτή η ομάδα θα κερδίσει όλους τους τίτλους»!
Η αντίδραση πολλών ήταν να γελάσουν, ενώ ο ίδιος ο Ρίβερς κρύφτηκε, αστειευόμενος, κάτω απ’ το τραπέζι! Εκείνη την περίοδο το τρεμπλ δεν υπήρχε καν ως… ιδέα στο μυαλό κανενός.
Στο ελληνικό πρωτάθλημα ο Ολυμπιακός τα πήγαινε καλύτερα, αλλά δεν απέφυγε ούτε εκεί το αποτέλεσμα που θα προκαλούσε καθολική αμφισβήτηση και για τα εντός των συνόρων κεκτημένα. Όταν ανέβηκε στη Θεσσαλονίκη για να παίξει με τον ΒΑΟ ισοβαθμούσε στην κορυφή της Α1 με την ΑΕΚ, ενώ ο νεοφώτιστος (και ουραγός) είχε ρεκόρ 0-13. Το τελικό 80-79 αποτελεί τη μεγαλύτερη έκπληξη έως και σήμερα στην ιστορία της μεγάλης κατηγορίας του πρωταθλήματος, αλλά ήταν πρακτικά και ο λόγος που η σεζόν του Ολυμπιακού πήρε τελείως διαφορετική ρότα – το εφαλτήριο εκτόξευσης. Ο Ίβκοβιτς κατάλαβε ότι έκτοτε θα τελούσε υπ’ ατμόν στον πάγκο του συλλόγου και όταν οι δύο αρχηγοί Σιγάλας και Φασούλας ζήτησαν συνάντηση μαζί του για να αναλυθεί το «τις πταίει», δέχτηκε να τους ακούσει με προσοχή. Σε εκείνη τη «σύσκεψη κορυφής» οι δύο παίκτες ζήτησαν από τον Ντούντα να επιστρέψει η ομάδα στην αμυντική τακτική που είχε επί εποχής Ιωαννίδη. Σχηματικά η «συνταγή» ήταν να στέλνουν οι περιφερειακοί τους αντιπάλους τους προς το κέντρο της ρακέτας, όπου θα τους περίμεναν τα απλωμένα χέρια του Φασούλα (ή του Τάρλατς).
Η εισήγηση των δύο αρχηγών εισακούστηκε από τον Ίβκοβιτς και αυτή ήταν η μια από τις τρεις σημαντικές αγωνιστικές αλλαγές που σημάδεψαν τη χρονιά του Ολυμπιακού. Στο ρόστερ είχε ήδη δρομολογηθεί από τον Ιανουάριο η αντικατάσταση του Ουίλι Άντερσον με τον Έβρικ Γκρέι. Ο τελευταίος πέρασε και δεν ακούμπησε, η προσφορά του ήταν τυπική και διήρκεσε ελάχιστα, καθώς μετά το δεύτερο ματς με τον Παναθηναϊκό για τα πλέι-οφ της Ευρωλίγκας πιάστηκε ντοπαρισμένος και το συμβόλαιο του λύθηκε.
Τόσο σίγουρος που προσκάλεσε τον Ομπράντοβιτς
Πρακτικά οι ερυθρόλευκοι δεν χρειάστηκαν δεύτερο ξένο για να μεταμορφωθούν αγωνιστικά. Ήταν τελικά το ιδανικό κλίμα στην ομάδα και η… απογείωση του Ντέιβιντ Ρίβερς αυτά που έκαναν τη διαφορά. Ο «σοφός» έβαλε τον Τόμιτς δίπλα στον Ρίβερς και μετέτρεψε σε combo guard τον Αμερικάνο, απελευθερώνοντάς τον εκτελεστικά.
Στη δεύτερη φάση των ομίλων της Ευρωλίγκας η ομάδα τερμάτισε τρίτη, με το αρχικό 5-5 να διαμορφώνεται σε 9-7. Με μειονέκτημα έδρας απέκλεισε με 2-1 την Παρτιζάν και με 2-0 τον κάτοχο του τροπαίου Παναθηναϊκό (του 13-3 στην Ευρώπη εκείνη τη χρονιά), τον οποίο νίκησε με +20 στο ΟΑΚΑ. Ακολούθησε ο περίπατος στο Final Four απέναντι σε Ολύμπια Λουμπλιάνας και Μπαρτσελόνα. Ο Ίβκοβιτς ήταν τόσο σίγουρος για την κατάκτηση του τροπαίου, που πριν από τον τελικό προσκάλεσε τον Ζέλικο Ομπράντοβιτς να δει τον αγώνα για να διαπιστώσει με ποιο τρόπο θα σταματήσει τον Σάσα Τζόρτζεβιτς, καθώς η Μπάρτσα ήταν εν δυνάμει αντίπαλος της Ρεάλ του Ζοτς στους τελικούς του ισπανικού πρωταθλήματος. Μάλλον δεν τον… είδε, καθώς η Ρεάλ ηττήθηκε με 3-2 από τους Καταλανούς στη σειρά των τελικών!
Πριν από το ταξίδι στη Ρώμη, ο Ολυμπιακός είχε κατακτήσει το κύπελλο (ο Γιώργος Σιγάλας είχε αξέχαστα φωνάξει «το πρώτο» τη στιγμή της απονομής), ενώ στο πρωτάθλημα νίκησε με 2-0 το Περιστέρι στους ημιτελικούς και ολοκλήρωσε το τριπλ κράουν με το 3-1 επί της ΑΕΚ (του Γιάννη Ιωαννίδη) στον τελικό των πλέι-οφ.
Μια χρονιά που είχε στιγματιστεί από ήττες μέσα-έξω απέναντι στην Άλμπα και από αυτές κόντρα σε ΒΑΟ, Παπάγου στο πρωτάθλημα εξελίχθηκε στον απόλυτο θρίαμβο, από μια πεισμωμένη από τη σκληρή κριτική ομάδα που έκανε σύμβολο στην καθημερινότητά της αυτό το κοντράστ. Πως; Μετά από μεγάλες νίκες προς το φινάλε της χρονιάς οι παίκτες φώναζαν ρυθμικά «ένα μπουρδ…ο είμαστεεε», παραφράζοντας το σύνθημα που ακουγόταν μετά από τις προαναφερόμενες ήττες!