Συνταγή επιτυχίας στο ποδόσφαιρο δεν υπάρχει.
Ισχύει ό,τι και στην πραγματική ζωή:
Ακόμα κι αν κάτι αποδειχθεί λειτουργικό για ένα διάστημα, τίποτα δεν εγγυάται ότι θα είναι αποτελεσματικό για πάντα.
Εξάλλου είναι άφθονες οι περιπτώσεις προπονητών που έκαναν επιτυχίες με ένα μοτίβο, έχτισαν ακόμα και καριέρες πάνω του, αλλά σταδιακά παρήκμασαν.
Αποδείχθηκε (με χαρακτηριστικότερο ίσως παράδειγμα τον Ζοσέ Μουρίνιο) ότι τους ξεπέρασε το άθλημα.
Υπάρχουν όμως ακόμα κάποιες αρχές, κάποια «δόγματα» της μπάλας που αντέχουν στον χρόνο.
Ενδεχομένως ως αποτέλεσμα μιας αδιόρατης ποδοσφαιρικής δικαιοσύνης, επειδή παράγουν (και δεν καταστρέφουν) το θέαμα, παραμένουν αποδοτικά.
Όπως το περιβόητο «tiki-taka» του Πεπ Γκουαρντιόλα…
Αν και προσέφερε (και συνεχίζει να προσφέρει) στιγμές ποδοσφαιρικής μαγείας, το στιλ παιχνιδιού του Καταλανού έχει και φανατικούς εχθρούς, εκτός από φίλους.
Παρόλο που βασίστηκαν πάνω του απίθανα επιθετικές ομάδες (όπως η Μπαρτσελόνα της περασμένης δεκαετίας και η σημερινή Μάντσεστερ Σίτι), διατυπώνονται και ενστάσεις για τη θεαματικότητά του.
Ακόμη όμως κι αν στα μάτια κάποιων μοιάζει κουραστικό ή βαρετό, ένα πράγμα δεν μπορεί να πει κανείς:
Ότι (στην εκτέλεσή του από παίκτες και ομάδες υψηλού επιπέδου) υπάρχει κάποιο ποδοσφαιρικό «αντίδοτο»!
Έλεγε λοιπόν ο φιλόσοφος της μπάλας (και μέντορας του Πεπ), Γιόχαν Κρόιφ:
«Το ποδόσφαιρο είναι απλό, αλλά είναι δύσκολο να παίξεις απλά».
Γι’ αυτό ένας από τους πυλώνες του σχεδίου του Γκουαρντιόλα είναι κατά βάση απλούστατος.
Και συνίσταται στον «κανόνα με τις 15 πάσες»…
Ολόκληρο το ποδοσφαιρικό πλάνο του Πεπ βασίζεται στις αρχές του «Positional Play».
Η συγκεκριμένη θεωρία τακτικής καλύπτει 10 αρχές που χρησιμοποιήθηκαν από τον ίδιο τον Πεπ και τον Κρόιφ, αλλά και ανερχόμενους προπονητές, όπως οι Ντε Τζέρμπι και Τσάμπι Αλόνσο:
Ανάπτυξη από τα μετόπισθεν, έλεγχος της κατοχής, διατήρηση θέσεων, κίνηση, σφριγηλότητα, εκμετάλλευση κενών χώρων, συνδυαστικό παιχνίδι, πρέσινγκ, κάθετο παιχνίδι και υπερφόρτωση με σκοπό την απομόνωση (isolation).
Κομβικό ρόλο ωστόσο παίζει το λεγόμενο «15 passes rule».
Το σκεπτικό λοιπόν της συγκεκριμένης φιλοσοφίας είναι συγκεκριμένο:
Μια ομάδα δεν μπορεί να είναι απόλυτα προετοιμασμένη για να αντιμετωπίσει τις μεταβάσεις (transition) ή να χτίσει μια καλά δομημένη επίθεση, αν δεν έχει συμπληρώσει τουλάχιστον 15 πάσες.
Αυτό σε πρώτη φάση δίνει αρκετό χρόνο και σταθερότητα στους παίκτες ώστε να μεταβούν στους ρόλους τους εντός της επιθετικής δομής.
Και έπειτα τους επιτρέπει να φέρουν απόλυτα το παιχνίδι στα μέτρα τους.
Διότι η συνέχεια και η ροή της κατοχής της μπάλας για μεγάλη διάρκεια φέρνει μια αίσθηση ελέγχου.
Ελέγχοντας λοιπόν το τέμπο και τη ροή του αγώνα, οι ομάδες του Γκουαρντιόλα υπαγορεύουν τον ρυθμό και απογοητεύουν τους αντιπάλους τους:
Με αποτέλεσμα να φτάνουν σε περισσότερες ευκαιρίες και νομοτελειακά σε περισσότερα γκολ.
«Αν κάνεις 15 συνεχόμενες πάσες στο κέντρο του γηπέδου, διατηρείς τον σχηματισμό σου, ενώ παράλληλα αποδιοργανώνεις τον αντίπαλο.
Πώς το κάνεις αυτό;
Με γρήγορες, ακριβείς μεταβιβάσεις στο πλαίσιο αυτού του κανόνα.
Πρέπει οι περισσότεροι παίκτες σου να δουλεύουν ως μονάδα, αν και μερικοί εξ αυτών θα πρέπει να διατηρήσουν μια απόσταση μεταξύ τους, ώστε να “απλώσουν” την αντίπαλη ομάδα.
Όσο λοιπόν η ομάδα σου κάνει αυτές τις 15 πάσες και οργανώνεται, οι αντίπαλοι κυνηγούν σε όλο το γήπεδο, προσπαθώντας να σου πάρουν την μπάλα.
Μέσω αυτής της διαδικασίας, χωρίς καν να το συνειδητοποιούν, θα χάσουν την οργάνωσή τους», έχει εξηγήσει χαρακτηριστικά ο ίδιος ο Πεπ.
Ο κανόνας με τις 15 πάσες, ωστόσο, δεν επιδρά μονάχα στην επίθεση.
Διότι ένα ακόμη πλεονέκτημα του να ελέγχεις απόλυτα την κατοχή είναι το εξής απλό:
O αντίπαλος δεν μπορεί να σκοράρει αν… δεν έχει την μπάλα.
Ακόμα, δε, κι αν την κλέψει, τα περιθώρια είναι ελάχιστα, βάσει της εξήγησης Γκουαρντιόλα:
«Αν χάσεις την μπάλα, τότε ο παίκτης που θα την πάρει πιθανότατα θα είναι μόνος του και περικυκλωμένος από δικούς σου παίκτες.
Πιθανότατα λοιπόν θα την πάρουν εύκολα πίσω ή (στη χειρότερη περίπτωση) θα εξασφαλίσουν πως η αντίπαλη ομάδα δεν θα μπορέσει να αναπτυχθεί γρήγορα.
Είναι αυτές οι 15 πάσες που εμποδίζουν τον αντίπαλο από το φτιάξει οποιουδήποτε τύπου οργανωμένη αντεπίθεση».
