Μάρκο Νίκολιτς λοιπόν. Αφού διαβάσαμε ονόματα από κάθε μεγάλο πρωτάθλημα της Ευρώπης, για Ισπανίες, Ιταλίες, τελικά διαψεύστηκαν τα πάντα αφού η ΑΕΚ θα δώσει 600.000 ευρώ στην ΤΣΣΚΑ Μόσχας για τον 45χρονο προπονητή, μια σαφώς πιο «γήινη» επιλογή. Αν μπορούμε να γράψουμε μια ταπεινή γνώμη, πιθανότατα, καλύτερη από κάποιον φτασμένο σαν τον Ράφα Μπενίτεθ, που στα 65+ θα ερχόταν στην Ελλάδα περισσότερο για ζωάρα και λιγότερο για να δείξει ότι έχει ακόμα τη σπίθα του manager.
Τι παίζει όμως με τον Νίκολιτς, τι μπορούμε να πούμε για τον νεαρό τεχνικό πέρα από το ότι έχει μια φωτογραφία με t-shirt του ΠΑΟΚ και τα καλοκαίρια πηγαίνει για μπίρες σε Θεσσαλονίκη και Χαλκιδική; Ο Σέρβος έχει στο παρελθόν τεθεί αντιμέτωπος και με τους δύο Δικεφάλους της Ελλάδας [να μας συγχωρά η Δόξας Δράμας] και εμείς κάνουμε μια προσπάθεια να σχεδιάσουμε το περίγραμμά του, δίνοντας συγκεκριμένα στοιχεία με βάση όσα έχει κάνει όπου δούλεψε. Ποιο είναι το βιογραφικό και το παλμαρέ του, ποιο το αγωνιστικό στιλ και η τακτική προσέγγιση, τι έχει δείξει ως χαρακτήρας; Φύγαμε…
Ξεκίνησε την καριέρα του ως προπονητής σε μια ηλικία που άλλοι έχουν μπροστά τους ακόμα μια δεκαετία ως παίκτες. Στα 29 του ανέλαβε τα ηνία της Ραντ και στο νικηφόρο ντεμπούτο σε βάρος της Βοϊβοντίνα έγινε ο νεαρότερος τεχνικός στην ιστορία του πρωταθλήματος της Σερβίας. Βοήθησε τον σύλλογο να εξασφαλίσει την παραμονή, πετυχαίνοντας τον πρώτο στόχο της διαδρομής του και θέτοντας τις βάσεις για ένα μέλλον στην ομάδα που υποστήριζε. H πρώτη του θητεία στην Παρτιζάν ξεκίνησε το 2013 και πριν αποχωρήσει το 2015, κατάφερε να την οδηγήσει στους ομίλους του Europa League.
Επόμενη στάση; Σλοβενία, μετακόμισε εκεί για να αναλάβει την Ολίμπια Λιουμπλιάνας. Δυστυχώς όμως για εκείνον, τράβηξε τα βλέμματα για τους εντελώς λάθος λόγους έπειτα από ένα σκηνικό που έκανε τον γύρο του κόσμου και αναφέρθηκε στα μεγαλύτερα ειδησεογραφικά δίκτυα. Ούσα το φαβορί, η ομάδα του μια Κυριακή έχανε μέχρι το φινάλε εντός από την Zavrc, όταν ο Νιγηριανός επιθετικός, Μπλέσινγκ Ελέκε, ισοφάρισε στο 92’ και πανηγύρισε το γκολ του. Ο Νίκολιτς, πιθανότατα θέλοντας ο παίκτης του να μαζέψει την μπάλα από τα δίχτυα και να τρέξει στη σέντρα, εξερράγη.
Το «ηλίθιε μαύρε» είναι μέχρι σήμερα «μαύρη» σελίδα στην πορεία του. Ο Σέρβος ζήτησε δημόσια συγγνώμη και απολογήθηκε προσωπικά στον παίκτη, κάτι που οδήγησε το club να του επιτρέψει να κρατήσει τη θέση του. «Δεν είχα πρόθεση να τον προσβάλλω ρατσιστικά, δεν θέλω να έχω καμία σχέση με φυλετικές διακρίσεις ή ρατσισμό. Μίλησα μαζί του και μου είπε ότι κατάλαβε την αντίδρασή μου, είπε ότι κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί. Ζητώ συγγνώμη και ευχαριστώ που η πράξη μου δεν κρίθηκε ως ρατσιστική» ήταν η δήλωση στο επίσημο site.
«Δεν υπάρχει δικαιολογία, όμως δεδομένων των συνθηκών, κρίναμε ότι δεν πρέπει να πάρουμε μια απόφαση που θα καταδίκαζε την καριέρα ενός ταλαντούχου νεαρού προπονητή με σπουδαίο μέλλον» ήταν η τοποθέτηση του προέδρου, Μίλαν Μάνταριτς. Όλοι έχουν άσχημες στιγμές, άστοχες ενέργειες, λάθη και ο καθένας μπορεί να κρίνει διαφορετικά την επιλογή του πρώην αφεντικού των Λέστερ και Πόρτσμουθ. Τουλάχιστον αγωνιστικά, αποδείχθηκε σωστή, αφού ο Νίκολιτς οδήγησε την Ολίμπια στο πρώτο πρωτάθλημα της ιστορία της. Δεν μπορούμε να ξέρουμε αν ήταν συμφωνία κυρίων, όμως στο τέλος της σεζόν, αποχώρησε.
Και έτσι, άνοιξε ο δρόμος για την επιστροφή του στην Παρτιζάν για τη σεζόν 2016-17. Σε μια χρονιά που άλλαξε επίπεδο την καριέρα του και τον έβαλε για τα καλά στις καρδιές των φιλάθλων. Όντας 34 ετών την οδήγησε στο νταμπλ παραμένοντας αήττητος σε 37 αγώνες και παίζοντας μπάλα που γούσταραν πολλοί οι οπαδοί, χρησιμοποιώντας μάλιστα κάμποσους πιτσιρικάδες και ανεβάζοντας την αξία τους.
Κόντρα σε ό,τι θα περίμενε κάποιος, παρά την ιστορική επιτυχία, δεν έμεινε. Αν και ο ίδιος επικαλέστηκε την επιθυμία να «αναζητήσει μια νέα πρόκληση στο εξωτερικό», τα ρεπορτάζ έκαναν λόγο για διαφωνία με τη διοίκηση στη μεταγραφική πολιτική. Έτσι για δεύτερη φορά, πέρασε την πόρτα της εξόδου της Παρτιζάν, αυτή τη φορά ως απόλυτα επιτυχημένος και θριαμβευτής. «Αν φτιάξετε άγαλμα για έναν προπονητή, φτιάξτε το για τον Νίκολιτς» έγραψαν το 2017 σε πανό οι Grobari.
Το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς υπέγραψε στην Βίντι η οποία είναι επίσης γνωστή ως Βιντεότον ή Φέχερβαρ. Ως Βίντι την ξέρουν οι Έλληνες fans αφού είχε συναντήσεις με τις ομάδες ματς. Ο Νίκολιτς, μέσα σε αυτή τη διετία είχε και την πρώτη «γνωριμία» με την ομάδα που αναλαμβάνει σήμερα, την ΑΕΚ. Στο πρώτο του χρόνο πάντως, έκανε αυτό που δημιούργησε ο ίδιος σαν συνήθεια. Κατέκτησε το πρωτάθλημα Ουγγαρίας στην πρώτη του χρονιά στη χώρα.
Την επόμενη, την οδήγησε μέχρι τα play-offs του Champions League, όπου αποκλείστηκε από την Ένωση. Μάλιστα, αν και είχε ηττηθεί στον πρώτο αγώνα εντός έδρας, «χτύπησε» την πρόκριση μέχρι το τελευταίο λεπτό στον επαναληπτικό του ΟΑΚΑ. Και οι όμιλοι του Europa League πάντως δεν ήταν λίγο πράγμα και σε αυτούς νίκησε μέσα-έξω τον ΠΑΟΚ, ενώ πήρε και ισοπαλία από την Τσέλσι. Πριν αποχωρήσει το 2019, έβαλε στο παλμαρέ του και το Κύπελλο.
Το 2020 ξεκίνησε το κεφάλαιο «Ρωσία» για τον Νίκολιτς, το τελευταίο μέχρι τη στιγμή που έγινε γνωστό ότι υπογράφει στην ΑΕΚ. Τον Μάιο εκείνης της χρονιάς ανέλαβε την Λοκομοτίβ Μόσχας, σε ένα σημείο που οι προσδοκίες ήταν ψηλά. Η ομάδα είχε κατακτήσει το Κύπελλο υπό τις οδηγίες του legend, Γιούρι Σέμιν, και οι fans, όπως πιθανότατα και αυτοί της ΑΕΚ στο σήμερα, δεν ενθουσιάστηκαν με την πρόσληψή του καθώς είχαν αμφιβολία για τον αν ένας ξένος θα τα καταφέρει. Τελικά, μάλλον τα κατάφερε.
Οδήγησε το club στη 3η θέση του πρωταθλήματος, η οποία έδινε θέση στο Champions League, ενώ κατέκτησε και το Κύπελλο με τη νίκη 3-1 κόντρα στην Κρίλια στον τελικό. Στον δεύτερο γύρο είχε ένα καλό σερί με 11 αγώνες χωρίς ήττα, όμως το βαρύ 6-1 από την Ζενίτ έβαλε τέλος στα όποια όνειρα για πρωτάθλημα. Στους ομίλους της κορυφαίας διοργάνωσης έπεσε σε ‘Group of death’ με Μπάγερν Μονάχου, Ατλέτικο Μαδρίτης και Ζάλτσμπουργκ και κατάφερε να πάρει 3 ισοπαλίες, όμως δεν είχε νίκη.
Η αμφισβήτηση στο ξεκίνημα έδωσε τη θέση της στην αναγνώριση για τον τίτλο που ήρθε και τα καλά, συνολικά, αποτελέσματα. Για όλα αυτά ο Νίκολιτς χρησιμοποίησε 4-2-3-1 και βάσισε την τακτική του σε ένα συμπαγώς δομημένο σύνολο με αμυντική πειθαρχία και γρήγορες αντεπιθέσεις. Αν και η προσέγγιση δεν ήταν αυτή που αρέσει στους περισσότερους, έφερε αποτελέσματα, ενώ στα θετικά ήταν η χρησιμοποίηση ταλέντων. Το φινάλε, ήταν ίδιο με την Παρτιζάν, αφού διαφώνησε με τη διοίκηση για τις μεταγραφές, ενώ το ότι δεν μιλούσε τη γλώσσα δεν βοήθησε επικοινωνιακά με τους παλιούς των αποδυτηρίων.
Αποχώρησε κοινή συναινέσει λίγο αφότου σήκωσε το Κύπελλο, το 2021. «Δεν ήταν ένας από εμάς, αλλά μας έκανε να νικήσουμε».
Στην επόμενη «πρόκληση» άλλαξε μόνο ομάδα και όχι πόλη, αφού παρέμεινε στην Μόσχα για χάρη της ΤΣΣΚΑ. Από την κατάσταση που παρέλαβε στο club έχει δημιουργηθεί στους περισσότερους η εντύπωση ότι χρησιμοποιεί 3άδα στην άμυνα, όμως δεν είναι έτσι. Στην ΤΣΣΚΑ βρήκε μια ομάδα που μέχρι εκείνο το σημείο έπαιζε με 3-4-3 υπό τις οδηγίες του Βλάντιμιρ Φεντότοβ. Την κράτησε έτσι μέχρι τη διακοπή και όταν βρήκε τον χρόνο, δούλεψε πάνω στο δικό του σύστημα.
Όταν το πρωτάθλημα ξεκίνησε πάλι, παρέταξε 4-4-2 με ρόμβο σε μια συνθήκη η οποία σύμφωνα με τους ‘ντόπιους’, ανέδειξε την προσαρμοστικότητά του. Δεν προσπάθησε να περάσει αμέσως τη δική του φιλοσοφία, έκανε το καλύτερο για την ομάδα, για να υπάρξει ομαλή μετάβαση και περίμενε τη στιγμή για να προετοιμάσει αυτό που θεωρούσε σωστό. Στο διάστημα που δεν υπήρχαν υποχρεώσεις, πέρα από το σύστημα, δούλεψε στις προπονήσεις με μεγάλη ένταση για να φτιάξει την αντοχή του συνόλου, διόρθωσε δηλαδή δύο πράγματα.
Ανέβασε τη φυσική κατάσταση και χρησιμοποίησε πολλούς νεαρούς, αλλάζοντας το σκηνικό σε μια ομάδα που προηγουμένως βασιζόταν στην αντοχή ενώ χρησιμοποιούσε πολλούς μεγάλους. Επί των ημερών του, εύκολα μπορεί να βρει κάποιος ότι απογείωσε τον τότε 18χρονο, Κίσλιακ, δίνοντάς του τα κλειδιά στο κέντρο σαν αμυντικό χαφ και γενικά δεν δίσταζε να δίνει χρόνο και ευθύνες σε μικρούς. Κατοχή και ελεγχόμενο tempo ήταν η επιλογή του και όχι high-risk προσέγγιση.
Μετά την αλλαγή, τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Σε 14 αγώνες σε όλες τις διοργανώσεις είχε 9 νίκες, 4 ισοπαλίες και 1 ήττα από την Ζενίτ στο Κύπελλο, η οποία δεν κόστισε αφού στη ρεβάνς έκανε την ανατροπή και πήρε την πρόκριση. Το makover ήταν πασιφανές, η ΤΣΣΚΑ κατέκτησε το Κύπελλο και βγήκε 3η στο πρωτάθλημα. «Με την άφιξή του, η άμυνα έγινε πιο οργανωμένη» είπε ο legend του συλλόγου, Ζόραν Τόσιτς, πρώην άσος της Γιουνάιτεντ και της… Λαμίας. Και πως να μην το πει, αφού την προηγούμενη χρονιά υπήρχε παθητικό 40 γκολ και με τον Σέρβο έπεσε στα 19. «Με αυτόν, όλοι οι παίκτες έδειχναν καλύτεροι».
Το ρητό λέει ότι καλύτερο ποδόσφαιρο είναι αυτό που φέρνει τα αποτελέσματα και κάπως έτσι απάντησε ο Νίκολιτς μετά τη κατάκτηση του Κυπέλλου σε βάρος της Ροστόβ. «Εσείς μπορεί να θέλετε να βλέπετε θέαμα, όμως εγώ είμαι εδώ για να κερδίσω». Στρέιτ τύπος, δεν πολυψήνεται να συμβιβαστεί, αποχώρησε από την Ρωσία ως ο πρώτος τεχνικός που κατακτά το Κύπελλο με δύο ομάδες, αυτό προστίθεται στο CV του μαζί με το ότι αναδείχθηκε προπονητής της χρονιάς σε 3 χώρες αφού κατέκτησε το πρωτάθλημα σε Σλοβενία, Σερβία, Ουγγαρία.
Με την Ελλάδα και την ΑΕΚ, θα προσπαθήσει να βάλει ακόμα μια στο παλμαρέ του. Η μέχρι στιγμής πορεία δείχνει κάποιον που είναι πολύ πειθαρχημένος στο τακτικό του πλάνο, όμως ταυτόχρονα εκρηκτικός χαρακτήρας. Σύμφωνα πάντα, με τα όσα έδειξε η πρόσφατη ιστορία, δεν χρειάζεται long-term πλάνο για να φέρει επιτυχίες και τίτλους. Και για να το πετύχει αυτό, όπως έγινε και στην Ρωσία, τακτοποιεί την άμυνα και στήνει γρήγορες μεταβάσεις, ενώ οι μικρότεροι σε ηλικία μπορούν να πάρουν τα πάνω τους. Ο έλεγχος δεν πρέπει να χάνεται.
Σίγουρα, υπάρχουν αρνητικά και πέρα από τον χαρακτήρα του, όπως έχει φανεί στις προηγούμενες ομάδες, όπως και στο τακτικό κομμάτι. Ποτέ δεν μπορεί να είναι όλα τέλεια. Γιατί μπορεί να δημιουργεί σύνολα που είναι δύσκολο να τα διασπάσεις, όμως κρίνεται και υπερβολικά προσεκτικός κόντρα σε θεωρητικά αδύναμους αντιπάλους. Δίνει κίνητρο και «φτιάχνει» την ομάδα υπό συνθήκες πίεσης, ανεβάζει, όπως παρατήρησαν οι Ρώσοι, τους μέτριους παίκτες, όμως αντιμετωπίζει δυσκολία στο να ξεπαρκάρει τα λεωφορεία των μικρότερων ομάδων.
Σε πολλές ομάδες έφυγε έπειτα από έναν «χαμό» με τη διοίκηση κυρίως για θέματα σχεδιασμού, μέχρι τώρα δεν έχει καταφέρει να είναι συμβατικός, ενώ δεν έχει δείξει ότι θέλει να χαϊδέψει τα αυτιά των δημοσιογράφων. Ο Μάρκο Νίκολιτς ίσως βρήκε το τέλειο «γήπεδο» της καριέρας του για εντός και εκτός γραμμών content και όλοι όσοι τρελαίνονται με την Super League, ΑΕΚτζήδες και μη, δεν μπορούν να περιμένουν…