Το 2008, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνο, ο ίδιος είχε την μπάλα στα χέρια με 9’’ να απομένουν και την Εθνική να είναι στο -2 απέναντι στην Αργεντινή. Ασχέτως αν ο Βασίλης Σπανούλης επέλεξε να πάει για το τρίποντο της νίκης, είχε δίπλα του τις επιλογές του Δημήτρη Διαμαντίδη και του Θόδωρου Παπαλουκά, ενώ στον πάγκο ήταν ακόμα ο Νίκος Ζήσης.
Στη σημερινή ομάδα ο Ζήσης θα ήταν πολυτέλεια ολκής, όπως εξάλλου και ο Νίκος Χατζηβρέττας, που είχε αποσυρθεί από την ομάδα μετά το Eurobasket του 2007. Κακά τα ψέματα, για να πάρεις μεγάλα παιχνίδια χρειάζεται να έχεις ποιότητα στην περιφέρεια και εκείνη η Εθνική είναι βέβαιο ότι θα είχε κατακτήσει πάνω από δύο μετάλλια σε μεγάλες διοργανώσεις αν δεν είχε πέσει πάνω στην καλύτερη Ισπανία και την καλύτερη Αργεντινή όλων των εποχών.
Σήμερα, με μοναδικό top class γκαρντ τον Κώστα Σλούκα και αυτόν στα 35 του, η Εθνική θα πρέπει να βγάλει άσους από το μανίκι της για να ανταποκριθεί στην πίεση που δεδομένα θα ασκήσουν οι αντίπαλοι πάνω στην μπάλα, μιμούμενοι τους Γάλλους στο τελευταίο φιλικό. Ο Σλούκας είναι ήδη «σημαδεμένος» από τις αντίπαλες άμυνες, ως ο μοναδικός πραγματικός πλέι-μέικερ και η απόδοση τουλάχιστον δύο εκ των Ντόρσεϊ, Τολιόπουλου, Λαρεντζάκη θα πρέπει να κυμανθεί σε υψηλά επίπεδα για να ανταποκριθεί η Ελλάδα σε ένα νοκ-άουτ ματς με σπουδαίο αντίπαλο.
Αν εξαιρέσουμε τον Σλούκα, που έμαθε μπάσκετ στη χώρα, ποιον άλλο γκαρντ μεγάλης εμβέλειας έβγαλε τα τελευταία χρόνια το ελληνικό μπάσκετ; Ο Νικ Καλάθης είναι «αμερικανοαναθρεμμένος», όπως φυσικά και ο Τάιλερ Ντόρσεϊ (για τον Τόμας Ουόκαπ οι συστάσεις περιττεύουν). Φιλότιμος ο Βαγγέλης Μάντζαρης που έπαιξε για κάποια χρόνια, αλλά δεν μπορεί να θεωρηθεί τέτοιος, ενώ η θητεία του Νίκου Παππά με το εθνόσημο διήρκησε ελάχιστα.
Νεοκλής Αβδάλας και Λευτέρης Λιοτόπουλος προκαλούν κάποια ψήγματα αισιοδοξίας ενόψει του απώτερου μέλλοντος, αλλά για το άμεσο ούτε… κιχ. Χώρια που πέραν αυτών των δύο δεν διαφαίνεται κάποιος άλλος στο μπακράουντ.
Το ζήτημα ανέδειξε ο Βασίλης Σπανούλης, όσο πιο μεστά γινόταν, μετά το τέλος του αγώνα με τη Λετονία. Το έπιασε από τη ρίζα του προβλήματος, μιλώντας για το βασικό λάθος που γίνεται στα τμήματα υποδομής και σε όλη την εκπαιδευτική διαδικασία.
«Δεν πρέπει να κυνηγάμε τίτλους, αλλά να βγάζουμε παιδιά στις μικρές εθνικές. Πάμε πολύ στο ομαδικό μπάσκετ, ενώ πρέπει να βγουν ταλέντα. Πρέπει να αφήσουμε τα παιδιά να παίξουν, το μπάσκετ έχει αλλάξει και μας προσπερνάει. Βγάλαμε πάρα πολύ μεγάλους παίκτες, τους καλύτερους στην ιστορία του ευρωπαϊκού μπάσκετ, όμως το μπάσκετ αλλάζει. Πρέπει να ανεχθείς τα λάθη, την παραπάνω ντρίμπλα», είπε χωρίς περιστροφές και με τάσεις αυτοκριτικής ο ομοσπονδιακός τεχνικός.
Κάτι ανάλογο είχε πει βέβαια αξέχαστα και ο Βλάντο Τζούροβιτς χρόνια πριν. Αν τον είχαμε ακούσει από τότε, ο Σπανούλης μπορεί και να διέθετε τώρα παίκτες του δικού του επίπεδου προς επιλογή.
«Εσείς στην Ελλάδα έχετε τεράστιο ταλέντο, αλλά κάνετε το εξής λάθος. Το πρώτο πράγμα που μαθαίνετε στα παιδιά αφού μάθουν να σκάνε τη μπάλα, είναι συστήματα. Εμείς στη Σερβία μαθαίνουμε τα παιδιά να σουτάρουν και τίποτα άλλο. Γιατί, τί να το κάνω το τέλειο σύστημα που βγάζει ένα παίκτη ελεύθερο να σουτάρει και το σουτ που κάνει είναι airball…»
Πάντως, για να μην τα βλέπουμε όλα μαύρα, το τελευταίο μετάλλιο (χάλκινο) η Ελλάδα το πήρε το 2009. Με τον Σπανούλη μεν παρόντα, αλλά χωρίς Διαμαντίδη και Παπαλουκά, που είχαν αποσύρει τη συμμετοχή τους λόγω τραυματισμών.
Και κάποια στιγμή… διάολε όταν επί 11 χρόνια σε «στοιχειώνει» η εικόνα του βουρκωμένου Νίκου Ζήση μετά τον αποκλεισμό από τη Σερβία στο Μουντομπάσκετ 2014 και λέγεσαι Γιάννης Αντετοκούνμπο, ο «έρωτας» σου με την Εθνική δεν γίνεται να μείνει εσαεί ανεκπλήρωτος…