Πριν από 40 χρόνια η ανθρωπότητα έστειλε στο διάστημα δύο μη επανδρωμένα διαστημόπλοια, τα Voyager I και ΙΙ, γεμάτα καλούδια. Στόχος των επιστημόνων είναι να μπορέσουν να πάρουν οι εξωγήινοι μια γεύση από τη ζωή στη Γη, στην περίπτωση που διασταυρώνονταν οι δρόμοι μας. Μέσα σε ειδικές κάψουλες υπάρχουν φωτογραφίες, βίντεο, ηχογραφημένα μηνύματα σε διάφορες γλώσσες, μουσικά κομμάτια, στοιχεία ιστορίας και βιολογίας και γενικότερα καθετί που χρειάζεται για να αντιληφθεί κάποιος το ανθρώπινο είδος. Μόνο ένα πράγμα λείπει. Ένα βίντεο ή ένα στιγμιότυπο που να απεικονίζει το θρυλικό «πλαγιοδάνειο» του Βασίλη Τζαλακώστα. Η μόνη δικαιολογία που ίσως επικαλεστεί η ΝΑΣΑ είναι πως έστειλε τις μπακατέλες στο υπερπέραν το 1977. Όταν ο πρώην παίκτης του Αθηναϊκού ήταν μόλις 17 ετών κι επομένως ίσως να μην διέθετε ακόμη το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό στην κεφαλή του. Αν και ορισμένοι επιμένουν πως παίζει να γεννήθηκε με αυτήν την… τσαχπινιά που είναι κάτι σαν δεύτερος ομφάλιος λώρος που τον συνδέει με όλη τη φίλαθλη Ελλάδα.
Το πλαγιοδάνειο είναι μια δύσκολη ιστορία
Σε αντίθεση με την καραφλοχαίτη, την οποία αναλύσαμε εδώ, το πλαγιοδάνειο είναι μια μοναχική υπόθεση. Συμβολίζει τον ασυμβίβαστο, τον ανένδοτο αγώνα του κατόχου του ώστε να ενώσει τα δύο άκρα. Όσο μεγαλύτερη η απόσταση που πρέπει να καλυφθεί, τόσο μεγαλύτερη και η υπομονή και η φροντίδα που πρέπει να δείξει ο κάτοχος εκείνης της τούφας των ειδικών αποστολών. Εκείνης της συμμορίας τριχών που θα αποφασίσουν να κάνουν του κεφαλιού τους, θα βάλουν στην άκρη τις διαφορές Δεξιάς και Αριστεράς (μεριάς) και θα επιφέρουν την εθνική συμφιλίωση. Ειδικά στο ποδόσφαιρο, συναντάται πιο σπάνια και από Βραζιλιάνο που να είναι στοιχειωδώς καλός στο τέρμα. Οπότε δεν είναι καθόλου παράξενος ο σεβασμός και η λατρεία στο πρόσωπο (και κυρίως στην καράφλα) του ήρωά μας.
Η μοναξιά του Τζαλακώστα
Έπαιζε μπάλα από την εποχή που είχε μαλλιά. Όταν τελικά τα αποχωρίστηκε, αντί να τα βάψει μαύρα (όσα είχαν απομείνει στο πλάι) πήρε τη μεγάλη απόφαση να ακολουθήσει τα πρότυπά του. Αθηναϊκός άρα Βύρωνας. Άρα Λόρδοι του Βύρωνα. Άρα Λόρδος Βύρων. Άρα Αγγλία. Άρα Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ (από την οποία αποκλείστηκε), άρα Μπόμπι Τσάρλτον, άρα πλαγιοδάνειο! Εκεί βέβαια, τέτοια πράγματα τα εκτιμούν. Δεν τα λοιδορούν. Μέχρι και Σερ έγινε ο Θεός, ο οποίος γονάτισε μπροστά στη βασίλισσα κι έσκυψε το κεφάλι χαρίζοντάς της μια σπάνια όψη του μεγαλειώδους χάσματος που κλήθηκε να καλύψει.
Ο Τζαλακώστας μπορεί να μην έγινε Σερ ή να κατέκτησε Παγκόσμιο Κύπελλο και Πρωταθλητριών, αλλά έκανε πολύ μεγάλη απόσταση για τα δικά μας δεδομένα. Τίμιος όσο ελάχιστοι, καραφλός όσο κανένας, δεν μπήκε στον πειρασμό της χαίτης ούτε ενέδωσε στις φωνές για γενική ξούρα. Διατήρησε το μοναδικό του στυλ κι έγραψε ιστορία με πολλούς τρόπους. Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς; Το γκολ με το χέρι, που ο διαιτητής το πέρασε για κομμάτι της υφαλοκρηπίδας της φαλάκρας και δεν το ακύρωσε; Τα ευρωπαϊκά παιχνίδια με την ομάδα του (τσίχλα εσείς πλαγιοδάνειο εμείς) Φέργκιουσον ; Ή το περιστατικό του ματς με τον Ολυμπιακό το 1991; Ο Τζαλακώστας ισοφάρισε σε 2-2, τον Χρήστο Δημόπουλο δίνει σκόρερ ο σπίκερ, κάνοντας το ατόπημα του να μπερδέψεις καραφλοχαιτέο με πλαγιοκαραφλοδάνειο και προκαλώντας την αντίδραση του επιστημονικού κόσμου για το λάθος.
Άνθιμος Καψής
Ό,τι πιο κοντινό σε κληρονομιά κουβάλησε στις πλάτες του ο Τζαλακώστας προέρχεται από τον Άνθιμο Καψή. Μπορεί ο βιολογικός του γιος, ο Μιχάλης, να έφτασε να σηκώσει μέχρι το Euro, αλλά δεν ακολούθησε τα ίδια βήματα και πήγε απευθείας στην καράφλα. Ο Άνθιμος έπαιξε μέχρι και το Γουέμπλεϊ, όταν ακόμη είχε αρκετό μαλλί ώστε να κινδυνεύει να διωχτεί με βάση το νόμο 4000 περί τεντιμποϊσμού, αλλά στην πορεία το… γύρισε. Για την ακρίβεια, το γύρισε από τα δεξιά προς τα αριστερά, προσπαθώντας να καλύψει (σαν λίμπερο που έπαιζε) ό,τι μπορεί. Τα κατάφερε εξαιρετικά, παρά το γεγονός ότι η απόσταση μεταξύ των δύο συνεχώς μεγάλωνε ώσπου –τελικά- να πέσει γενικό ξυράφι.
Νίκος Αλέφαντος
Για πολλά και διάφορα το ελληνικό ποδόσφαιρο θα είναι αιώνια υποχρεωμένο στον Νίκο Αλέφαντο. Μπορεί στην Ελλάδα να μην κατέκτησε κάποιον τίτλο στην Ελλάδα, αλλά ήταν πάντα ο people’s champions, ακόμη και στην καρδιά του Γιώργου Δούρου. Κι ας μην σήκωσε ποτέ εκείνο το ρημάδι το τηλέφωνο. Το «πλαγιοδάνειο» επέτρεψε στον Νικόλα να μετουσιώσει στο γήπεδο τις προπονητικές διδαχές του δασκάλου του, Ερνστ Χάπελ. Ίσως όχι με τις ανάλογες επιτυχίες, αλλά προσφέροντας στον πλανήτη το τέλειο μοντέλο προπονητού όταν δίνει οδηγίες για να ακολουθήσει κίνηση μεγάλου παίκτου. Με τα δάχτυλα τοποθετημένα σωστά για το καλύτερο δυνατό σφύριγμα και τα μαλλιά να καλύπτουν τόσο μεγάλη απόασταση που την λες και μετανάστευση. Έτσι μαθαίνεις μπαλίτσα από τον άρχοντα του καραφλοδανείου.
Θεοφύλακτος Νικολαΐδης
Οι χέιτερζ θα σου πουν ότι ο Νικολαΐδης της ΑΕΚ ήταν καλύτερος. Επίσης μπορεί να του δώσουν επιπλέον πόντους επειδή παντρεύτηκε τραγουδίστρια ή διότι έπαιξε στο εξωτερικό. Και λοιπόν; Λίγο-πολύ όλοι οι ποδοσφαιριστές τα έχουν κάνει αυτά. Πόσοι όμως είχαν τα κότσια να πάνε κόντρα στο ρεύμα και στο άνθος της νιότης τους να αφήσουνε φαλάκρα; Διότι ναι κυρίες και κύριοι. Το γίγνεσθαι του τριχωτού της κεφαλής του παλαίμαχου άσου ήταν θέμα επιλογής και ουχί αποτέλεσμα εγκατάλειψης. Τα μαλλιά δεν έπεσαν. Τα έριξε. Και μετά τα ένωσε, ακολουθώντας την παράδοση των μεγάλων Ελλήνων ηθοποιών της δεκαετίας του ’60, όπου το «πλαϊνοδάνειο Λαυρέντη Διανέλλου» ήταν ό,τι πιο χίπστερ και κοντινό στη μόδα.
Σταύρος Ελληνιάδης
Τα σπορ που παίζονται σε ανοιχτά γήπεδα είναι εκείνα που αναδεικνύουν το μεγαλείο ενός πλαγιοδανείου. Υπό την έννοια ότι ένα ξαφνικό φύσημα του αέρα ενδέχεται να νικήσει το νόμο της βαρύτητας και την έλξη που ασκεί μισό μπουκάλι λακ και να μας χαρίσει εξαιρετικά δείγματα της επιμελώς επιμελημένης (και κολλημένης με ούχου) μικρής τριχωτής λωρίδας που πασχίζει να ενώσει τα δύο άκρα. Ωστόσο θα ήταν κρίμα ένα τέτοιο πόνημα να μην περιλαμβάνει και ένα από τα ωραιότερα πρότυπα στα παρκέ. Την ίδια περίπου εποχή που ο Μηνάς Γκέκος άφηνε οριστικά πίσω του το λουκ «καράφλα με αφάνα», ένας άλλος πιονέρος, ο Σταύρος Ελληνιάδης μυούσε στις βασικές αρχές του δανείου αλλά και του μπάσκετ θεατές που φώναζαν γκολ σε κάθε καλάθι.
Πέρα από αυτή την υπηρεσία προς τους οπαδούς της ομάδας του, έδωσε και στους «αλλόθρησκους» την ευκαιρία να αποδείξουν ότι ένα σύνθημα μπορεί να είναι πιασάρικο χωρίς να είναι προσβλητικό και χυδαίο. Εκείνο με τον πρώην γκαρντ του Ολυμπιακού και την χτένα του. Δυστυχώς όλα αυτά πια είναι μακρινά. Όπως και τα συνθήματα χωρίς όργανα γεννητικά, ναρκωτικά, και δάνεια πλαγιομετωπικά.