Το σκορ στη διαδικασία των πέναλτι είναι 5-5. Άπαντες αλάνθαστοι. Από την πλευρά της γηπεδούχου Αγγλίας έχουν σκοράρει οι Σίρερ, Πλατ, Πιρς, Γκασκόιν και Σέριγχαμ. Οι «ψυχροί» Γερμανοί έχουν κάθε φορά την «απάντηση», με τους Χέσλερ, Στρουνς, Ρόιτερ, Τσίγκε και Κουντς. Για το 6ο πέναλτι των Άγγλων, η μπάλα στήνεται στην άσπρη βούλα από το χέρι του άγουρου Γκάρεθ Σάουθγκεϊτ. Το χτύπημα δεν είναι καλό. Ο Αντρέας Κέπκε αποκρούει ο και ο συνονόματος του, Μέλερ, δίνει τη χαριστική βολή στους Άγγλους, στέλνοντας τη Γερμανία στον τελικό του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος.
Είναι 26 Ιουνίου του 1996 και αυτή είναι η δεύτερη αποτυχία της Εθνικής Αγγλίας στη διαδικασία των πέναλτι. Η πρώτη ήταν επίσης απέναντι στους Γερμανούς, στον ημιτελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου του ’90. Στον προημιτελικό του Euro ’96 τα «λιοντάρια» είχαν και τη μοναδική επιτυχία τους, νικώντας με 4-2, μετά το 0-0 του 120λεπτου, την Ισπανία.
Έκτοτε, η ιστορία της Εθνικής Αγγλίας στη «ρώσικη ρουλέτα» περιείχε μόνο δράμα. Ο νυν ομοσπονδιακός τεχνικός ήταν παρών και στον από κάθε πλευρά επώδυνο αποκλεισμό στο Μουντιάλ του 1998, με τα χαμένα πέναλτι των Ινς και Μπάτι, κόντρα στην Αργεντινή.
Βίωσε ως οπαδός τους αποκλεισμούς από την Πορτογαλία στα προημιτελικά, σε δύο σερί μεγάλες διοργανώσεις (Euro 2004, Μουντιάλ 2006). Στη δεύτερη περίπτωση μάλιστα, σκόραρε μόνο ένας (Χάργκριβς), με τον Ρικάρντο να αποκρούει τα πέναλτι των Λάμπαρντ, Τζέραρντ και Κάραχερ. Ο κύκλος των χαμένων νοκ-άουτ από τα 11 βήματα συνεχίστηκε στον προημιτελικό του 2012, με το 2-4 απέναντι στην Ιταλία.
1990, 1996, 1998, 2004, 2006, 2012. Έξι αποκλεισμοί σε 7 περιπτώσεις. Όταν ο Γκάρεθ Σαουθγκέιτ ανέλαβε πριν από δυο χρόνια τον εθνικό πάγκο, εκμυστηρεύτηκε στους συνεργάτες του τον κρυφό του πόθο να βάλει τέλος στην «κατάρα». Χρησιμοποίησε τη δική του, δυσάρεστη εμπειρία του ’96 –την οποία κατά δήλωση του ποτέ δεν ξεπέρασε πλήρως- για να προετοιμάσει ψυχολογικά, αλλά και τεχνικά την ομάδα.
«Δεν πρέπει να μένει τίποτα στην τύχη. Είναι απόλυτη ανάγκη να κατέχουν οι παίκτες τη διαδικασία. Εγώ το ’96 επιλέχθηκα για το 6ο πέναλτι ως εθελοντής. Δεν ήμουν προετοιμασμένος, ρωτήθηκα αν θέλω να το χτυπήσω και ένιωσα ότι έπρεπε να αποδεχτώ την πρόκληση. Ήμουν όμως 22 ετών και είχα χτυπήσει μόνο ένα πέναλτι στην επαγγελματική καριέρα μου. Κι αυτό άστοχο. Ήλπιζα μέσα μου ότι το 6ο πέναλτι δεν θα χρειαστεί, δυστυχώς όμως αποτέλεσα μέρος του σεναρίου», έχει πει ο Σάουθγκεϊτ, ο οποίος δούλεψε έως την τελευταία λεπτομέρεια για να έρθει η πρόκριση επί της Κολομβίας.
Ο τεχνικός διευθυντής της αγγλικής ομοσπονδίας, Νταν Άνσγουορθ εκπόνησε μια μελέτη πάνω στις αποτυχίες της ομάδας στη διαδικασία των πέναλτι, από την οποία προέκυψε το εξής συμπέρασμα: σε όλες τις περιπτώσεις, οι Άγγλοι διεθνείς σούταραν πιο βιαστικά από τους αντιπάλους τους.
Το πρώτο που συνέστησε ο Σάουθγκεϊτ ήταν να παίρνουν το χρόνο τους καθώς ετοιμάζονται για την εκτέλεση, κάτι που εφαρμόστηκε ευλαβικά στις προπονήσεις. «Ηρεμία, συγκέντρωση και άδειασμα του κεφαλιού από κάθε άλλη σκέψη. Όταν εγώ κατευθυνόμουν προς την περιοχή στον ημιτελικό του «Γουέμπλεϊ», σκεφτόμουν ότι ο κόσμος θα είναι ανήσυχος, βλέποντας έναν άπειρο παίκτη να παίρνει την μπάλα και λίγο αργότερα ότι ο Αντρέας Κέπκε είχε “διαβάσει” την πρόθεση μου να σουτάρω στην αριστερή γωνία. Το πέναλτι είχε χαθεί προτού καν το εκτελέσω».
Από τον περασμένο Μάρτιο κιόλας, κάθε προπόνηση της Εθνικής Αγγλίας περιείχε στο τέλος και εκτελέσεις πέναλτι. Σε πολλές εξ’ αυτών, γινόταν προσομοίωση συνθηκών κανονικού αγώνα, με τους παίκτες να χωρίζονται σε δύο ομάδες και να πανηγυρίζουν σε κάθε εύστοχο χτύπημα ή απόκρουση τερματοφύλακα, προκειμένου να καλλιεργηθούν συνθήκες πίεσης.
Πέραν όλων αυτών όμως, το τεχνικό επιτελείο της Αγγλίας επιστράτευσε και την Επιστήμη για να ξεχωρίσει η ήρα απ’ το στάρι. Οι πιο κατάλληλοι δηλαδή για να πάρουν την ευθύνη, όταν θα έφτανε η ώρα της «κρίσης».
Οι διεθνείς συνεργάστηκαν με ειδικό ψυχολόγο που προσελήφθη πέρσι και υποβλήθηκαν σε ψυχομετρικά τεστ, προκειμένου να προκύψουν οι πιο ισχυροί πνευματικά. Αυτοί με τους χαμηλότερους σφυγμούς την κρίσιμη στιγμή, που θα συγκέντρωναν τις περισσότερες πιθανότητες να διαχειριστούν την πίεση.
Ο Σάουθγκεϊτ γνώριζε από το σφύριγμα της λήξης του έξτρα ημιώρου ποιοι θα ήταν οι 5 βασικοί εκτελεστές, αλλά και όσοι ακόμα χρειαστούν. Για την ακρίβεια η ιεραρχία είχε προγραμματιστεί σε βάθος 23αδας (!) και μόνο κάποιες μικρές αλλαγές θα ήταν επιτρεπτές, ανάλογα βέβαια με το ποιοι 11 τελείωσαν την αναμέτρηση και με το αν κάποιοι αντιμετώπιζαν ενοχλήσεις από την 120λεπτη δοκιμασία.
Κάπως έτσι εξηγείται η ποιότητα των χτυπημάτων της Αγγλίας την ώρα που το τόπι τσουρούφλιζε. Ακόμα και το χαμένο του Χέντερσον ήταν ένα εξαιρετικά εκτελεσμένο πέναλτι, που μετέτρεψε σε αποτυχημένο η απίθανη επέμβαση του Οσπίνα. Μόνο το νικηφόρο του Ντάιερ δεν ήταν τόσο καλό, ο δε Χάρι Κέιν έχει «γράψει» 4/4 στο τουρνουά με χαρακτηριστική άνεση.
Επρόκειτο για τον ορισμό της φράσης «δεν έτυχε, πέτυχε». Αποκύημα του σλόγκαν που έχει κυριολεκτικά τοιχοκολλήσει ο Σάουθγκεϊτ ακόμα και στο γυμναστήριο της ομάδας: «Η επιτυχία δεν προσφέρεται, κερδίζεται.»
Η Αγγλία που ξέραμε, πιθανότατα θα παρέλυε μετά το απόλυτο σοκ, την ισοφάριση στο 93′. Τώρα, τα «φαντάσματα» επέστρεψαν, αλλά ο κύριος με το γιλέκο είχε μάθει… παπαγαλία τα κατάλληλα ξόρκια. Έτοιμος όταν η μπάλα θα ζύγιζε τόνους να τα ξεστομίσει.
O Γκάρεθ Σάουθγκεϊτ μετέτρεψε τη δική του σκληρή μοίρα σε ευλογία για τη σημερινή γενιά. Ίσως και για τις επόμενες, αν μετά τον τερματισμό της «κατάρας» άνοιξε ο δρόμος για την επιστροφή της Εθνικής Αγγλίας στη Μόσχα την 15η Ιουλίου.