Στους ποδοσφαιριστές και τους προπονητές αρέσει να λένε ότι το άθλημα εξελίσσεται και προχωράει. Στην πραγματικότητα το ποδόσφαιρο εδώ και μια 20ετία απλώς επιστρέφει σε παλιότερα δόγματα. Απλώς τα προσαρμόζει με διαφορετικό τρόπο ανάλογα με το ποιες ομάδες είναι οι κυρίαρχες σε κάθε εποχή. Αυτά τα χρόνια οι κυρίαρχες είναι η Ρεάλ και η Μπαρτσελόνα. Δύο ομάδες που παγίωσαν και έδωσαν την τελειότερη μορφή σε ένα σύστημα που είναι από τα χειρότερα που έχουμε δει στο ποδόσφαιρο. Το 4-3-3. Αν έχεις Κριστιάνο-Μπέιλ-Μπενζεμά ή Σουάρες-Μέσι-Νεϊμάρ το παίζεις και σου δίνουμε το ελεύθερο.
Αν όμως το παίζεις όπως η Εθνική Ισπανίας με τον Ντιέγκο Κόστα στην επίθεση, τον Σίλβα και τον Ίσκο στα πλάγια, τότε είσαι κατάπτυστος. Γιατί στην ουσία παίζεις ένα συγκεκαλυμμένο 4-5-1, στο οποίο μάλιστα δεν έχεις ουσιαστικά εξτρέμ. Γιατί ο Ίσκο και ο Σίλβα παίζουν τα τελευταία χρόνια στις πλαϊνές θέσεις, τρέχουν σε αυτό το χώρο της πτέρυγας, αλλά οι άνθρωποι είναι δημιουργοί. Είναι για να παίζουν πίσω από τον επιθετικό. Όχι για να παίρνουν τη μπάλα στη γραμμή κι επειδή δεν μπορούν να προχωρήσουν, να συγκλίνουν και να βρίσκονται σε θέση δεκαριού.
Το 4-3-3 έζησε τις τελευταίες του στιγμές σε αυτό το Μουντιάλ. Έτσι θέλουμε να πιστεύουμε. Ιδίως αυτό που παίζετε με τους εξτρέμ να έχουν και αντίθετο της πλευράς πόδι. Καλή ώρα η Ισπανία. Οι Φούριας Ρόχας ήταν η μοναδική ομάδα που το επέλεξε και που συνέχισε να εφαρμόζει αυτό το σύστημα. Κι αποχαιρέτησε.
Τιμωρήθηκε ξανά όπως το 2014 γιατί δεν μπορούσε να αλλάξει το στυλ της. Το ίδιο έπαθε και η Γερμανία, η οποία πόνταρε και σε λάθος χαρακτηριστικά παιχτών.
Αυτός ο σχηματισμός που πρωτοεφαρμόστηκε πριν από 11-12 χρόνια και κατήργησε το γοητευτικό 4-4-2 με δύο σέντερ φορ, παγιώθηκε και επιβλήθηκε από την ισπανική κυριαρχία. Όλοι προσπαθούσαν να μοιάσουν στην Εθνική και τις δύο κραταιές δυνάμεις, χωρίς όμως να έχουν υλικά ίδιας λογικής. Μετά το έκανε και η Μπάγερν με Ριμπερί-Ρόμπεν. Και συνεχίζει να παιδεύεται με αυτό, παρά το ότι είναι γερόλυκοι και οι 2.
Η μοναδική όμορφη εκδοχή του 4-3-3 είναι αυτό που παίζει η Γαλλία από το Euro του 2016 και μετά. Που έχει θεωρητικά Μπαπέ και Γκριζμάν στα άκρα, αλλά ο Γκριζμάν χώνεται πίσω από τον Ζιρού. Βγαίνει ο Ζιρού στα πλάγια για να σπάσει και τους αφήνει τους χώρους για να ξεχυθούν.
Η Βραζιλία επίσης παίζει ένα 4-3-3 με Ζεσούς, Νεϊμάρ και Κουτίνιο, Γουίλιαν ή Παουλίνιο, ανάλογα πως εξελίσσεται το παιχνίδι. Αλλά κι εδώ βλέπουμε τον Ζεσούς που δεν είναι ουσιαστικά σέντερ φορ. Ένα υβρίδιο επιθετικού με εξτρέμ είναι που παίζει εκεί γιατί ο Νεϊμάρ δεν θέλει να παίζει με πλάτη.
Στις υπόλοιπες χώρες που είναι στην οχτάδα, η Κροατία έχει τον δικό της τρόπο, καθώς παίζει με Ρέμπιτς στην κορυφή και στέλνει τον Μάντζουκιτς στ΄αριστέρα. Όπως μας τον έμαθε η Μπάγερν και περισσότερο η Γιουβέντους. Το σύστημα κι εδώ δεν είναι ένα 4-3-3 με τους κλασικούς wingers.
Το Βέλγιο επιλέγει ένα 4-2-3-1, με τους τρεις να είναι οι Αζάρ-Καράσκο-Μέρτενς και να αλλάζουν πλευρά. Τουλάχιστον εδώ υπάρχουν δύο αυθεντικά εξτρέμ κι ένας που γνωρίζει καλά τη θέση.
Στο Μουντιάλ της Βραζιλίας, οι ομάδες που το εφάρμοζαν στην πιο τυπική του μορφή ήταν περισσότερες και πρωταγωνίστησαν. Τώρα πάλι πρωταγωνιστούν, απλώς χωρίς αυτό.
Το 4-3-3 είναι ένα σύστημα που χρησιμοποιείται κατά κόρον στο ελληνικό πρωτάθλημα. Ο ΠΑΟΚ είχε πέρσι Πρίγιοβιτς-Τζάλμα-Μπίσεσβαρ. Ο τελευταίος βέβαια δεν είναι φύσει winger. Ο Παναθηναϊκός του Ουζουνίδη έπαιζε έτσι, αλλά με το ταγάρι τον Κλωναρίδη και τον Εμποκού πρόπερσι, με Λουντ και Βιγιαφάνιες/Μουνιέ φέτος. Ο Ολυμπιακός με Ανσαριφάρντ και Πάρντο-Φορτούνη. Η ΑΕΚ ήταν η μόνη που το αψήφησε κι έδωσε χώρο σε δύο επιθετικούς.
Όλα αυτά δείχνουν ότι ζούμε στο τέλος μιας ολόκληρης φιλοσοφίας, ενός συστήματος που λανθασμένα έγινε το βασικό. Και σιγά σιγά θα ξεκινήσει μια άλλη εποχή. Πού θα μας επιστρέψει; Άγνωστο.