Από την πρώτη στιγμή που μάθαμε τον κορωνοϊό και παρατηρούσαμε τη στρατηγική που ακολουθούσαν οι χώρες σε όλο τον κόσμο, ένα ήταν το βέβαιο: δεν θα μπορούσε με τίποτα να υπάρξει επιλογή δίχως θυσία.
Στη Σουηδία δεν προέβησαν σε lockdown ολκής για να κρατήσουν όρθια την οικονομία τους, αλλά οι αριθμοί ξέφυγαν. Στην Ελλάδα επέλεξαν την υγεία πάνω απ΄όλα, όμως απαιτήθηκε πακέτο στήριξης από την Ε.Ε. για να σταθεί όρθια η οικονομία στον επόμενο χρόνο και βάλε.
Κάτι που βέβαια πολλές φορές παραλείπεται στο status report της κάθε χώρας, είναι πως ακόμα κι αν διαλέξει κανείς τη σωτηρία της οικονομίας, τα αποτελέσματα δεν είναι εγγυημένα, γιατί καμία χώρα δεν βασίζεται αποκλειστικά σε ίδια μέσα και δυνάμεις. Βασίζεται στον τουρισμό, στις επαγγελματικές μετακινήσεις, στην εισαγωγή κι εξαγωγή χρήματος. Κι αν μια χώρα ακολουθεί ένα μοντέλο, αυτό δε σημαίνει πως θα το ενστερνιστούν και οι χώρες που της προσφέρουν το μέγιστο κέρδος.
Σε μια αρκετά μακρινή από εμάς χώρα, αλλά με μερικά πολύ κοινά χαρακτηριστικά, η δημόσια υγεία τέθηκε σε πρώτο πλάνο, εις βάρος της οικονομίας. Μάλιστα, κι εκεί η οικονομία βρισκόταν σε μεταβατικό στάδιο μετά την διπλωματική ανόρθωση των σχέσεων με τις ΗΠΑ, με πολλά ξενοδοχεία να ανεγείρονται στην παλιά πόλη της πρωτεύουσας για να φιλοξενήσουν πλήθος τουριστών.
Μερικούς μήνες όμως πριν την εμφάνιση της πανδημίας, οι σχέσεις με τις ΗΠΑ διαταράχθηκαν ξανά και ήρθε μια ακόμα αποσταθεροποίηση ως απόρροια της απαγόρευσης των εμπορικών πτήσεων προς το νησί και των πτήσεων τσάρτερ, κατάσταση που οδήγησε την κυβέρηση στην υποτίμηση του πέσο, του νομίσματος της χώρας.
Η Κούβα είναι ένα κράτος που έγινε success story στο διάστημα της καραντίνας του πρώτου τριμήνου, αφού το σύστημα υγείας της επαινέθηκε, όπως το ίδιο συνέβη και με τους νοσηλευτές της που έστελνε μέχρι και σε άλλες χώρες έναντι πληρωμής για να βοηθήσουν με την τεχνογνωσία που έχουν λάβει.
Μέσα σε αυτούς τους 7 πλέον μήνες, η Κούβα έχει μετρήσει σχεδόν 6.000 ασθενείς και μόλις 123 νεκρούς. Για έναν πληθυσμό κοντά στα 12 εκατομμύρια, οι αριθμοί είναι εντυπωσιακοί και σίγουρα σε άλλα κράτη θα ήταν λόγος να αρθούν οι περισσότεροι περιορισμοί. Στην Κούβα όμως δεν ίσχυσε κάτι τέτοιο.
Οι πτήσεις από το εξωτερικό περιορίστηκαν μόνο σε περιπτώσεις πλούσιων τουριστών που είχαν την οικονομική δυνατότητα να ναυλώσουν ιδιωτικό αεροσκάφος, ενώ η κυβερνητική οδηγία ήταν οι όποιες τουριστικές εισροές να γίνονται μόνο σε νησιωτικές περιοχές της Κούβας και επ΄ουδενί στην πρωτεύουσα, όπου η διασπορά θα μπορούσε να ξεφύγει από τον έλεγχο. Κάτι αντίστοιχο ίσχυσε και για τα πλοία.
Η Κούβα, εκτός από τα δημογραφικά στοιχεία της, είναι πολύ όμοια με την Ελλάδα ως προς την εξάρτησή της από τον τουρισμό, αφού ειδικά στο διάστημα της πρώτης καραντίνας, είναι για τη χώρα η γεμάτη τουριστική σεζόν, με πλήθος κόσμου να γεμίζει την Αβάνα και πλήθος ντόπιων να προσπαθούν να πουλήσουν πούρα και αναμνηστικά του Τσε Γκεβάρα σε υψηλές τιμές.
Αντιλαμβάνεται κανείς πως για ένα επί δεκαετίες αποκομμένο από τον κόσμο κράτος, μια οικονομική αναποδιά θα μπορούσε να έχει σοβαρές συνέπειες. Ένας οικονομικός εκτροχιασμός όμως είναι πολύ πιο άσχημος.
Κι αυτό γιατί δεν μιλάμε απλώς για απώλεια θέσεων εργασίας ή για φτωχοποίηση του λαού. Η Κούβα είναι ένα μέρος όπου όλα τα είδη που βρίσκει κανείς στα σούπερ μάρκετ, αγοράζονται σε κρατικοδίαιτες αλυσίδες καταστημάτων. Με τις κυρώσεις από ΗΠΑ ενεργές και με την απαγόρευση των πτήσεων, κατέστη τρομερά δύσκολος ο ανεφοδιασμός σε τρόφιμα και είδη υγιεινής.
Αποτέλεσμα αυτού είναι να λειτουργούν μόνο τα σούπερ μάρκετ του κράτους, όπου οι τιμές είναι εξωφρενικές, με ένα κομμάτι μαντσέγκο στα 3 κιλά να κοστίζει 150 δολάρια. Δολάρια ΗΠΑ. Αυτό είναι άλλο ένα πρόβλημα. Τα σούπερ μάρκετ δέχονται μόνο το αμερικανικό δολάριο. Μόνο που η πλειοψηφία του λαού δεν αμείβεται σε αυτό και δεν μπορεί σίγουρα να κάνει μετατροπή σε κάποιο μηχάνημα. Πώς πραγματοποιούνται αγορές; Πολλοί πάνε σε αποθεματικά γραφεία και βγάζουν μια ειδική κάρτα. Στη συνέχεια κάποιος συγγενής από το εξωτερικό τους στέλνει μέσω της κάρτας δολάρια και μετά είναι σε θέση να αγοράσουν.
Έτσι, ο λαός οδηγείται σε τρομερή εξαθλίωση και η μόνη σωτηρία μέχρι στιγμής ήταν η αποστολή εμβασμάτων από Κουβανούς των ΗΠΑ και άλλων χωρών προς τους συγγενείς τους. Κι αυτό βέβαια δεν θα αντέξει για πολύ, μιας και πολλοί Κουβανοί σε άλλες χώρες χάνουν τις δουλειές τους λόγω του κορωνοϊού.
Κατόπιν αυτών των συνθηκών, η κυβέρνηση ανακοίνωσε οικονομική αναδιάρθρωση με στόχο την ενίσχυση του ιδιωτικού τομέα, ο οποίος παραμένει για πολλές δεκαετίες σε δεύτερη μοίρα σε σχέση με το κράτος, ενώ κι όταν προσπαθεί να κινηθεί με εξαγωγές, εμφανίζονται οι ΗΠΑ για να τους αποκόψουν και να τους παρεμποδίσουν.