Για το σουηδικό μοντέλο αντιμετώπισης του κορωνοϊού έχουν γραφτεί εκατομμύρια λέξεις στα διεθνή Μ.Μ.Ε. και αυτό είναι κάτι που δεν θα σταματήσει να συμβαίνει, όσο η σκανδιναβική χώρα συνεχίσει να ενεργεί σαν νέα version «γαλατικού χωριού» σε ότι αφορά το χειρισμό της υγειονομικής κρίσης.
Ενώ την Τρίτη τα σουηδικά Μ.Μ.Ε. προανήγγειλαν την απόφαση της κυβέρνησης να αλλάξει εν μέρει στρατηγική, υιοθετώντας κάποια περιοριστικά μέτρα απ’ αυτά στα οποία έχουν καταφύγει οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες προ του δεύτερου κύματος της πανδημίας, δύο ημέρες αργότερα η Σουηδία επιβεβαίωσε με κάθε «επισημότητα» ότι εξακολουθεί να βρίσκεται στο… δικό της κόσμο.
«Οι τοπικές αρχές θα έχουν την εξουσία να προχωρούν σε αυστηρές συστάσεις προς το κοινό να αποφεύγει πολυσύχναστους δημόσιους χώρους, όπως τα εμπορικά κέντρα, τα γυμναστήρια, τις αθλητικές διοργανώσεις και τα μουσεία, ενώ δεν αποκλείονται και οδηγίες περί αποφυγής των Μ.Μ.Ε και των επαφών με τους ηλικιωμένους και τις ευπαθείς στον κορωνοϊό ομάδες του πληθυσμού», ήταν το περίγραμμα της αλλαγής στροφής της σουηδικής πολιτικής, όπως το διατύπωσε την Τρίτη στη βρετανική εφημερίδα «The Telegraph» ο καθηγητής Γιόακιμ Ρόκλοφ του Πανεπιστημίου Umea.
Τη στιγμή που φαινόταν ότι η Σουηδία είναι έτοιμη να κάνει στροφή προς το ρεαλισμό και να συνταχθεί με τις ανάγκες των καιρών, ήρθε η ακατανόητη για όλο τον υπόλοιπο κόσμο απόφαση να εισηγηθεί στους μεγαλύτερους σε ηλικία πολίτες της ότι δεν χρειάζεται πλέον να απομονώνονται.
Είναι πλέον ξεκάθαρο περισσότερο από ποτέ ότι ο όρος «υγειονομική απειλή» ερμηνεύεται τελείως διαφορετικά από τη σουηδική κουλτούρα σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες.
Η νέα σύσταση αποσκοπεί στον περιορισμό ανάπτυξης προβλημάτων ψυχικής υγείας στους ηλικιωμένους, ζήτημα που στη Σουηδία είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο.
Μέχρι τώρα, οι πολίτες άνω των 70 ετών καλούνταν να αποφεύγουν τη σωματική επαφή και τα Μ.Μ.Ε. και να μην πλησιάζουν καταστήματα και άλλους δημόσιους χώρους, μέτρα τα οποία σύμφωνα με τους αξιωματούχους μείωσαν τα ποσοστά μόλυνσης αλλά είχαν σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην ευημερία πολλών ηλικιωμένων.
«Η Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας αποφάσισε πως οι ηλικιωμένοι και όσοι ανήκουν σε ομάδες ειδικού κινδύνου θα υπόκεινται στις ίδιες συστάσεις όπως και ο υπόλοιπος πληθυσμός», δήλωσε στους δημοσιογράφους η υπουργός Υγείας Λένα Χάλενγκρεν.
Η υπηρεσία ανέφερε ότι με χαμηλότερους ρυθμούς μόλυνσης, καλύτερη γνώση για τη διαχείριση της ασθένειας και ένα σύστημα υγείας που δεν βρίσκεται πλέον υπό την πίεση την οποία αντιμετώπιζε την άνοιξη, οι ηλικιωμένοι θα μπορούν τώρα να ακολουθήσουν τις γενικές οδηγίες που ισχύουν για όλους τους Σουηδούς.
Προφανώς οι επιτελείς του σχεδιασμού για την αντιμετώπιση της πανδημίας δεν τρελάθηκαν σπουδαιολογώντας περισσότερο την ψυχολογία των (περιθωριοποιημένων) ηλικιωμένων απ’ ότι την ίδια την υγεία τους. Επαρκείς εξηγήσεις δεν έχουν δοθεί ακόμα για αυτή τη νέα εισήγηση, όταν η διασπορά του ιού παραμένει εξαιρετικά μεγάλη, αλλά αν πρέπει να αναζητήσουμε κάπου τη σοκαριστική για άλλους «άγνοια κινδύνου», αυτή έχει μάλλον να κάνει με τα συντριπτικά μειωμένα επίπεδα θανάτων από covid-19.
Σε αριθμό καθημερινών νέων λοιμώξεων η κατάσταση στη Σουηδία δεν είναι καθόλου καλύτερη απ’ ότι σε άλλες χώρες, που – αν αντιθέσει με αυτήν – θεωρούν δεδομένη την έλευση ενός δεύτερου επιδημικού κύματος μετά από εκείνου της άνοιξης. Τις τελευταίες ημέρες ο καθημερινός αριθμός νέων κρουσμάτων είναι μεγαλύτερος απ’ ότι την άνοιξη, ξεπερνώντας ακόμα και τα 1000 εντός 24ωρου. Σε ότι αφορά τον αριθμό των θανάτων όμως, η σκανδιναβική χώρα μπορεί να καυχιέται ότι διατηρεί εδώ και καιρό επιπεδωμένη την καμπύλη. Σε αυτές τις τρεις εβδομάδες του Οκτωβρίου οι θάνατοι έχουν περιοριστεί στους 41, όταν από τις 30 Μαρτίου έως τις 25 Μαΐου δεν υπήρξε κανένα ανεξαιρέτως 24ωρο με τόσο «μικρό» νούμερο. Η Ελλάδα, για παράδειγμα, που ακόμα και τώρα έχει λιγότερες μολύνσεις σε καθημερινή βάση από τη Σουηδία, μετράει 146 θανάτους από την αρχή του μήνα.
Αυτό δύο πράγματα μπορεί να σημαίνει. Είτε όντως έχει επιτευχθεί σε κάποιο βαθμό ανοσία στον σουηδικό πληθυσμό, με αποτέλεσμα την απώλεια μολυσματικότητας του ιού, είτε το Σύστημα Υγείας προετοιμάστηκε τόσο καλά το διάστημα του καλοκαιριού ώστε να αντιμετωπίζει με επιτυχία τόσα πολλά περιστατικά παράλληλα.
Προσεχώς θα φανεί τι από τα δύο ισχύει, ή αν ισχύουν και τα δύο στο βαθμό που τους αναλογεί. Το μόνο σίγουρο είναι ότι έως ότου έχουμε ένα «ασφαλές» συμπέρασμα για τη μοναδική ευρωπαϊκή χώρα που δεν έχει εφαρμόσει ούτε για μία ημέρα κάτι που να παραπέμπει σε τοπικό έστω lockdown, η περίπτωση της θα συνεχίσει να αποτελεί case study.