Το πρώτο κύμα του κορωνοϊού την άνοιξη γονάτισε τα εθνικά συστήματα υγείας της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Γαλλίας, αφήνοντας πίσω του εκατόμβες νεκρών.
Η παγκόσμια κοινή γνώμη παρακολουθούσε σοκαρισμένη την πρωτόγνωρη κατάσταση που βίωναν στα νοσοκομεία και τους οίκους ευγηρίας κυρίως αυτές οι τρεις χώρες. Το γεγονός ότι συνηθίσαμε σε τέτοιου είδους ειδήσεις και ότι η απήχηση τους πάνω μας δεν έχει την ίδια ένταση είναι εντελώς ανεξάρτητο από τη διαπίστωση ότι και σήμερα η κατάσταση στην Ευρώπη είναι εξίσου τραγική. Το γνωρίζουμε από πρώτο χέρι με την εκτόξευση κρουσμάτων και θανάτων στην Ελλάδα, αλλά η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν χώρες που βιώνουν πολύ πιο βαριά το δεύτερο κύμα της πανδημίας.
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα – θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και η «νέα Ιταλία» – είναι μία από τις πιο ευμαρείς και οργανωμένες χώρες του κόσμου. Η Ελβετία βρίσκεται στο σημείο «μηδέν» στη μάχη με τον κορωνοϊό, με τα κρούσματα να έχουν εκτοξευτεί σε δυσθεώρητα ύψη το Νοέμβριο (μόνο στις 2 του μήνα αναφέρθηκαν 22.000 νέα) και τους θανάτους να έχουν ξεπεράσει τους 1200. Ο συνολικός αριθμός θανάτων στη χώρα έως το βράδυ της Τρίτης ήταν 3.664, κάτι που σημαίνει ότι το 1/3 αυτών φορά το διάστημα 1-17 Νοεμβρίου.
Ασφαλώς ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι ότι το εθνικό σύστημα υγείας έχει υπερβεί τα όρια του. Σε τέτοιο βαθμό που ένας από τους κορυφαίους συμβούλους της χώρας σε θέματα δημόσιας υγείας, πρότεινε να μην έχουν δικαίωμα σε κρεβάτι ΜΕΘ οι αρνητές του ιού!
Η Ελβετία διαθέτει ένα από τα πιο προηγμένα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης στον κόσμο. Το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Ζυρίχης θεωρείται από τα καλύτερα στην παροχή υψηλού επιπέδου ιατρικών υπηρεσιών προς όλους, ως δημόσιο νοσοκομείο. H διασπορά του ιού είναι όμως τέτοια που η κατάσταση στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας γίνεται ολοένα και πιο ασφυκτική. Αποδεικνύεται ότι σε μια χώρα 8,5 εκατομμυρίων οι 876 διαθέσιμες ΜΕΘ δεν αρκούν. Από τις 13 Νοεμβρίου η πληρότητα τους έχει αγγίξει και σε πολλές περιπτώσεις ξεπεράσει το 100%.
Ο Γουίλι Όγκιερ λοιπόν πρότεινε το εξής αμφιλεγόμενο. «Όποιος παραβλέπει εσκεμμένα τους κανόνες απόστασης και υγιεινής θα πρέπει να είναι υπεύθυνος για τις ενέργειές του. Προτείνω αυτά τα άτομα να καταγράφονται, τα νοσοκομεία να γνωρίζουν τα στοιχεία τους και να μην τους παρέχεται κρεβάτι εντατικής θεραπείας»!
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε η ανακοίνωση της Ελβετικής Εταιρείας Εντατικής Θεραπείας (SGI), που ζητά από τους πολίτες να δηλώσουν εκ των προτέρων αν επιθυμούν να νοσηλευθούν σε περίπτωση βαριάς νόσησης (!), καθώς τα κρεβάτια στις ΜΕΘ είναι πλέον είδος προς «εξαφάνιση».
Η σχετική ανακοίνωση μοιάζει απίστευτη, ντροπιαστική αλλά είναι πραγματική. «Όλα τα άτομα – ειδικά εκείνα που διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο από το νέο κορωνοϊό – καλούνται να δηλώσουν εκ των προτέρων την επιθυμία τους, γραπτά ή τηλεφωνικά, για το αν θα ήθελαν ή όχι να ληφθούν μέτρα που παρατείνουν τη ζωή σε περίπτωση σοβαρής ασθένειας. Η δήλωση υποστηρίζει τους συγγενείς σας καθώς και τις ομάδες των μονάδων εντατικής θεραπείας στη λήψη αποφάσεών τους, και συνεπώς στην παροχή κατάλληλης θεραπείας».
Ουσιαστικά οι πολίτες καλούνται να επιλέξουν αν θα μείνουν – αβοήθητοι – στο σπίτι, ή αν θα υποβληθούν στην ταλαιπωρία μετάβασης στο νοσοκομείο, χωρίς την παραμικρή εγγύηση ότι θα λάβουν μηχανική υποστήριξη σε κάποια ΜΕΘ.
Κάποιοι ασθενείς βγαίνουν από τη μονάδα εντατικής θεραπείας νωρίτερα, σε μία προσπάθεια να απελευθερωθούν κρεβάτια. Ασθενείς ενθαρρύνονται να παραμείνουν στην οικεία τους ακόμα και αν η κατάσταση τους εμφανίζει ανησυχητική επιδείνωση. Σε πολλές περιπτώσεις έχουν προστεθεί πρόχειρα επιπλέον κρεβάτια στους θαλάμους των νοσοκομείων, ενώ ασθενείς με άλλα νοσήματα διατρέχουν κίνδυνο να νοσήσουν και από κορωνοϊό εξαιτίας της ασφυκτικής κατάστασης που επικρατεί.
Το υγειονομικό προσωπικό είναι ήδη εξαντλημένο. Την Τρίτη 17 Νοεμβρίου καταμετρήθηκαν 4.560 νέα κρούσματα. Στη δίνη της πανδημίας βρίσκεται ακόμα και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας που έχει τα γραφεία του στην χώρα των Άλπεων. Δεκάδες εργαζόμενοι βρέθηκαν θετικοί στον ιό, ενώ κάποιοι από αυτούς έχουν ήδη νοσηλευθεί.
Το αδιέξοδο φάνηκε λίγες ημέρες νωρίτερα, όταν η ελβετική κυβέρνηση έθεσε τον στρατό στη διάθεση των νοσοκομείων, επιστρατεύοντας 2.500 στρατιώτες ως υπηρεσία υποστήριξης.
Είχε προηγηθεί η προειδοποίηση ενός εντατικολόγου, ο οποίος έκανε λόγο για «υγειονομική καταστροφή», περιγράφοντας ότι ανά 15 λεπτά καταφτάνει με φορείo και ένας ασθενής με covid-19, ενώ σε περιοχές τα μισά από τα τεστ –και είναι πολλά τα τεστ που διενεργούνται– βγαίνουν θετικά!
Αλλά το πιο ενδεικτικό παράδειγμα της τραγικής κατάστασης που επικρατεί είναι ότι οι γιατροί και νοσηλευτές που έχουν προσβληθεί από κορωνοϊό και δεν παρουσιάζουν συμπτώματα, ενθαρρύνονται να συνεχίσουν να… εργάζονται, τηρώντας βέβαια όλες τις προφυλάξεις.
Μοναδική σανίδα σωτηρίας αυτή τη στιγμή για το ελβετικό σύστημα υγείας μοιάζει να είναι η Γαλλία, η οποία έχει προσφερθεί να δεχτεί στα δικά της νοσοκομεία ασθενείς από τη γειτονική χώρα. Αλλά βέβαια όσο ο δείκτης μετάδοσης παραμένει στα ύψη και τα καθημερινά νέα κρούσματα ανέρχονται σε χιλιάδες, η μάχη θα είναι άνιση όσο αλληλέγγυοι και αν αποδειχθούν οι Γάλλοι.