Αυτοί οι 15 μήνες πανδημίας έχουν, αν μη τι άλλο, δείξει πολλά ενδιαφέροντα πράγματα σε επίπεδο κυβερνητικής διαχείρισης σε κάθε χώρα και μας τροφοδοτούν διαρκώς με εντυπωσιακά στοιχεία.
Ο Γιώργος Παυλάκης, Διδάκτωρ Ιατρικής και επικεφαλής του τμήματος Ανθρώπινων Ρετροϊών στο Εθνικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ για τον καρκίνο, σχολιάζοντας την πορεία της πανδημίας στη χώρα μας αναφέρθηκε στο παράδειγμα της Πορτογαλίας: «Το μόνο μαγικό φάρμακο αυτή τη στιγμή είναι αυτό που έκανε η Πορτογαλία. Έκοψαν το τεράστιο τρίτο κύμα που είχαν σε ένα μήνα. 12 φορές κάτω τα κρούσματα, κανένα θάνατο σήμερα! Γιατί δεν κάνουμε το ίδιο;».
Στην προκειμένη περίπτωση, η Πορτογαλία είναι αυτή που ακολούθησε μια πορεία Μ. Βρετανίας, μα σε πολύ πιο κραυγαλέο βαθμό.
Οι Ίβηρες είχαν από τα καλύτερα ποσοστά κρουσμάτων ανά εκατομμύριο μέχρι τον Οκτώβριο και τα πήγαιναν εξαιρετικά καλά. Κάπου εκεί όμως υπήρξε μια άνοδος η οποία σόκαρε ακόμα και τον ίδιο τον κρατικό μηχανισμό.
Μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου η καθημερινή αναφορά προσέθετε από 3.500 ως 5.000 κρούσματα καθημερινά. Τα μέτρα που πάρθηκαν σε εκείνο το σημείο έριξαν αυτόν τον αριθμό στο 1.550 στην περίοδο των γιορτών και η κυβέρνηση του Κόστα θέλησε να ανταμείψει τον λαό χαλαρώνοντας τα μέτρα. Αυτό αποδείχτηκε λάθος κίνηση.
Κι ήταν λάθος όχι μόνο γιατί σε δύο εβδομάδες επήλθε νέα, πιο ραγδαία εκτόξευση, αλλά γιατί φάνηκε πως η πτώση των κρουσμάτων στις γιορτές ήταν εικονική και όχι πραγματική.
Από τις 3 Ιανουαρίου και μετά οι αριθμοί ανέβαιναν για να φτάσουν στο σοκαριστικό, για χώρα 10 εκατομμυρίων, 16.432κρούσματα και 303 νεκρούς στις 28 Ιανουαρίου κι ενώ από τις 15 του μήνα η κυβέρνηση είχε θέσει σε εφαρμογή αυστηρό lockdown με απαγόρευση κυκλοφορίας τις καθημερινές από τις 23:00 ως τις 05:00, αλλά τα σαββατοκύριακα ήταν από τις 13:00 ως τις 05:00
Στο ίδιο διάστημα, πριν τις προεδρικές εκλογές στις 24 Ιανουαρίου, ο πρωθυπουργός Αντόνιο Κόστα βγήκε σε διάγγελμα και ζήτησε συγγνώμη από τον λαό για το ότι δεν χειρίστηκε καλά την επικοινωνία του μαζί τους και δεν ήταν πιο ξεκάθαρος στην ενημέρωση που τους παρείχε.
«Όταν ο παραλήπτης του μηνύματος δεν κατανοεί το μήνυμα, τότε φταίει ο πομπός» ανέφερε χαρακτηριστικά. Ένας ηγέτης χώρας εν ολίγοις ζήτησε δημόσια συγγνώμη και δεν έριξε το φταίξιμο στο λαό για αυτά τα νούμερα. Πορείες αντίθετες με τα δικά μας.
Στις 24 του μήνα οι πολίτες πήγαν στις κάλπες για να ψηφίσουν νέο πρόεδρο, με τον Μαρσέλο Ρεμπέλο ντε Σόουζα να εκλέγεται για δεύτερη φορά και παρά τη συρροή κόσμου στους δρόμους για να ψηφίσει, εκείνο είναι το σημείο που τα κρούσματα άρχισαν να μειώνονται.
Φυσικά, όταν εφαρμόζεται ένα αυστηρό lockdown, το αναμενόμενο είναι να πέσουν τα κρούσματα. Εκτός κι αν σε λένε Ελλάδα. Αλλά τόσο κατακόρυφη πτώση δεν την περίμενε κανείς. Μπορεί η Πορτογαλία να είχε εβδομάδες με μέσο όρο κρουσμάτων 9.000 ανά ημέρα, αλλά σε αυτή την πρώτη βδομάδα Απριλίου έπιασε αριθμό που έχουμε να δούμε από τον Αύγουστο.
Χθες, ανακοινώθηκαν 854 κρούσματα και 2 νεκροί. Προχθές, 159 κρούσματα και 6 νεκροί. Την Κυριακή 193 και 4 νεκροί. Το Σάββατο 280 κρούσματα και 9 νεκροί. Σε αυτό το διάστημα έχουν γίνει πάνω από 1.3 εκατομμύρια εμβολιασμοί, με σχεδόν 600.000 πολίτες να έχουν λάβει και τη δεύτερη δόση.
Παρόλο που βλέπουμε έναν υπερτριπλασιασμό από τη Δευτέρα στην Τρίτη, ο αριθμός που αξίζει να εστιάσουμε είναι οι νεκροί. Γιατί αυτός είναι πάντοτε ο στόχος. Τα κρούσματα ας πάνε όπου θέλουν, νεκροί να μην υπάρχουν.
Συνολικά, από τις 15 Μαρτίου και μετά η Πορτογαλία είναι κάτω από τους 30 νεκρούς καθημερινά και ήδη εδώ και δύο εβδομάδες οδηγείται σταδιακά σε ένα άνοιγμα της οικονομίας, χωρίς όμως να αλλάζει το ωράριο κυκλοφορίας τις καθημερινές και τα σαββατοκύριακα.
Αυτή την εβδομάδα άνοιξαν τα μουσεία, διάφοροι χώροι τέχνης και εμπορικά καταστήματα με μέγεθος πλέον των 200 τ.μ.
Στις 19 Απριλίου το πλάνο προβλέπει να ανοίξουν λύκεια και πανεπιστήμια, τα σινεμά, τα θέατρα, οι χώροι πολιστικών εκδηλώσεω και τα εστιατόρια με τα καφέ. Τα τελευταία υποχρεούνται να έχουν ως 4 άτομα ανά τραπέζι στον κλειστό χώρο του μαγαζιού και μέχρι 6 άτομα σε εξωτερικό χώρο, όλα αυτά μέχρι τις 10 το βράδυ.
Αυτές οι ρυθμίσεις θα επανεξετάζονται κάθε βδομάδα, όμως ήδη έχει ανακοινωθεί πως στόχος είναι στις 3 Μαΐου να αρθεί ο περιορισμός ώρας για τα εστιατόρια και τα καφέ και τα άτομα ανά τραπέζι να είναι στα 6 για κλειστό χώρο και στα 10 για εξωτερικό.
Προς το παρόν, είναι νωρίς για να εκτιμηθεί αν αυτό που πέτυχε η Πορτογαλία μέσα σε 2 μήνες είναι αποτέλεσμα τύχης ή του σχεδίου. Σε κάθε περίπτωση, αξίζει να προσμετρηθεί το γεγονός ότι η κυβερνητική στάση σε αυτό το διάστημα, παρά τα σημαντικά της λάθη, ενέπνευσε εμπιστοσύνη στο λαό και αυτό έφερε την ατομική συμβολή στη συλλογική προσπάθεια.
Ας το έχουν αυτό κατά νου, αυτοί που πρέπει να το έχουν.