Ήταν η εποχή των πειρατών… Τότε που κανένας άνθρωπος που βρισκόταν σε πλεούμενο δεν ένιωθε ασφαλής, αλλά ο φόβος δεν περιοριζόταν στις θάλασσες αφού και οι παραθαλάσσιες πόλεις και χωριά ήταν έρμαια στις ορέξεις των κουρσάρων.
Η Ικαρία δεν αποτελούσε εξαίρεση και οι κάτοικοί της συχνά έπεφταν θύματα επιδρομών. Χωρίς ουσιαστική βοήθεια από κάποια κεντρική εξουσία, οι ντόπιοι όφειλαν να αυτοσχεδιάσουν και να βρουν ιδιοφυείς τρόπους για να προστατευθούν. Τότε ήταν που γεννήθηκαν και τα «πειρατόσπιτα».
Οι Ικαριώτες αντί να πάνε κόντρα στο περιβάλλον αποφάσισαν να το χρησιμοποιήσουν υπέρ τους. Για την ακρίβεια φρόντισαν να εκμεταλλευτούν τις ιδιαιτερότητες της περιοχής και να ενσωματώσουν σε αυτές και τα σπίτια τους ώστε αυτά να είναι απολύτως εναρμονισμένα με την φύση και να αποτελούν κομμάτι της στα μάτια ενός τρίτου.
Προφανώς από κοντά ήταν ξεκάθαρες οι ανθρώπινες παρεμβάσεις, αλλά για ένα πλοίο που προσέγγιζε, όχι. Οι πειρατές δεν θα ήταν καθόλου εύκολο να αντιληφθούν ότι ανάμεσα σε βράχια, μεγάλες πέτρες και συστάδες δέντρων υπήρχαν αυτά τα πετρόχτιστα σπίτια στα οποία κάποια στιγμή είχε βρει καταφύγιο σχεδόν ολόκληρος ο πληθυσμός του νησιού.
Προφανώς σε αυτά δεν έβρισκε κανείς τις ανέσεις που είχε συνηθίσει στις κανονικές οικίες, αλλά τουλάχιστον εκεί δεν κινδύνευε η ζωή του. Από μακριά το νησί έμοιαζε ακατοίκητο, αφού οι ντόποιο έπαιρναν επιπλέον μέτρα προστασίας. Απέφευγαν να ανάβουν φωτιές ώστε να μην ανιχνεύεται καπνός, ενώ δεν είχαν σκύλους για να μην προδοθούν από τα γαυγίσματά τους.
Σήμερα η Ικαρία δεν έχει κανένα λόγο για να κρυφτεί και πειρατές στην Μεσόγειο δεν υπάρχουν. Επομένως τα πειρατικά σπίτια που βρίσκονται ακόμη εκεί απλά προσθέτουν ακόμα ένα λόγο (ανάμεσα σε δεκάδες άλλους) για να επισκεφθείς το νησί και να απολαύσεις όλα όσα έχει να σου χαρίσει. Ίσως, μάλιστα, μάθεις και ποιο είναι το μυστικό μακροζωίας των κατοίκων που το «να τα εκατοστίσεις» έχει σταματήσει να είναι ευχή, αλλά πραγματικότητα!