«Κρήτη μου, όμορφο νησί, κλειδί του Παραδείσου». Το δημιούργησε ο Γιάννης Μαρκόπουλος, το ερμήνευσε ο Χαράλαμπος Γαργανουράκης. Οι ομορφιές δεν μπορούν να μετρηθούν. Η παραλία του Αγιοφάραγγου είναι μία απ’ αυτές. Και θέλει κόπο για να την απολαύσετε, όπως κάθε τι που έχει αξία.
Δεν συμπεριλαμβάνεται σε περίοπτη θέση της λίστας των must visit σημείων της «λεβεντογέννας». Ούτε καν στο Top 50. Κι αυτό γιατί δεν προσφέρεται σε όσους θέλουν ανέσεις ή κάνουν διακοπές με παιδιά κάτω των 5-6 ετών. Είναι όμως ένα φανταστικό μέρος που αξίζει να γνωρίζετε.
Καταρχάς το Αγιοφάραγγο βρίσκεται στη νότια Κρήτη, συγκεκριμένα στον νομό Ηρακλείου, άρα βρέχεται από το Λιβυκό Πέλαγος. Ανήκει στην οροσειρά Αστερούσια, η οποία διαθέτει πολλά φαράγγια. Ανάμεσα στην πεδιάδα της Μεσαράς και στη θάλασσα.
Απέχει περίπου 80 χιλιόμετρα από το Ηράκλειο, ενώ κοντά του υπάρχουν γνωστά μέρη όπως τα Μάταλα ή οι Καλοί Λιμένες. Η παραλία, δίπλα στα βράχια του υψώματος της Καψάλας που προκαλούν δέος, εντυπωσιάζει. Αυτό το κοντράστ, το άγριο του κρητικού Νότου, είναι το κάτι άλλο.
Η διαδρομή έχει ως εξής:
Από το Ηράκλειο βάζετε… πλώρη για Μοίρες και εν συνεχεια για Μονή Οδηγήτριας. Εκεί θα συναντήσετε έναν χωματόδρομο, ο οποίος οδηγεί στους Καλούς Λιμένες και το Αγιοφάραγγο. Υπάρχει και σχετική πινακίδα.
Με προσεκτική οδήγηση λόγω του εδάφους (σ.σ. αν έχετε χαμηλό αυτοκίνητο, καλό είναι να μην το ρισκάρετε), αφού διανύσετε περίπου 4 χιλιόμετρα, θα δείτε νέα πινακίδα για Αγιοφάραγγο. Ακολουθείτε την οδηγία και φτάνετε σε σημείο που χρησιμοποιείται ως χώρος στάθμευσης, προτού περπατήσετε κατά μήκος του φαραγγιού για 20-25 λεπτά, έως ότου καταλήξετε στην παραλία.
Προσοχή! Μην παρκάρετε κάτω από τη σκιά των λιγοστών δέντρων, διότι είναι πιθανό να σκαρφαλώσουν κατσίκια στο αυτοκίνητό σας, προκειμένου να απολαύσουν τα φύλλα τους. Ο κίνδυνος για φθορές είναι μεγάλος.
Εναλλακτικά, αν επιλέξετε να μεταβείτε με καραβάκι, θα βρείτε δρομολόγια από Μάταλα, Καλούς Λιμένες ή Αγία Γαλήνη. Ταπεινή μας άποψη είναι να προτιμήσετε την πεζοπορία. Αφενός μεν επειδή δεν έχει δυσκολίες, αφετέρου δε διότι το μέρος έχει φυσική ομορφιά (βότανα, αγριελιές κ.λπ.).
Σε περίπτωση που θελήσετε να κατασκηνώσετε για μέρες, θα πρέπει να διαθέτετε ψυγειάκια και να προμηθευθείτε τρόφιμα, νερά κ.λπ. Υπήρχε (σ.σ. λογικά θα υπάρχει κι εφέτος) μια καντίνα στην είσοδο του φαραγγιού, απ’ όπου μπορείτε να αγοράσετε τα απολύτως απαραίτητα.
Γιατί Αγιοφάραγγο;
Το όνομα της περιοχής και της παραλίας είναι παρμένο από τους μοναχούς-ερημίτες που απομονώνονταν στις σπηλιές τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα.
Στο βιβλίο «Μοναστήρια και ερημητήρια της Κρήτης», ο συγγραφέας Νίκος Ψιλάκης αναφέρει: «Στο Γουμενόσπηλιο έρχονταν μια φορά τον χρόνο οι ασκητές, από τον Πρέβελη ως τον Κουδουμά. Είχε 300 πέτρες γύρω-γύρω και καθένας καθόταν στη δική του. Μετρούσανε κεφαλές και, αν έλειπε κανείς, ελέγανε: ‘Ο Θεός να τόνε συχωρέσει’. Μόνο τότε, κάθε Λαμπρή, εθωρούσε ο ένας τον άλλο».
Θεωρείται το πρώτο μεγάλο κέντρο ασκητικού βίου της Κρήτης από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια, ενώ σε επιγραφή που είναι καρφωμένη στον Ναό του Αγίου Αντωνίου, υπάρχει η ενημέρωση ότι κάποιοι εξακολουθούν να βρίσκονται στην περιοχή.
«Στον ιερό αυτό χώρο έζησαν και άγιασαν πολλοί μοναχοί-ερημίτες και ζουν και σήμερα. Παρακαλούμε να έρχεσθε στο Αγιοφάραγγο και στον ναό με σεβασμό και ευλάβεια», αναφέρεται μεταξύ άλλων, χωρίς ωστόσο να γνωρίζουμε πότε τοποθετήθηκε αυτή η πινακίδα.
Παρεμπιπτόντως, η προαναφερθείσα εκκλησία δημιουργήθηκε κατά τον 14ο αιώνα, βρίσκεται 200-300 μέτρα από την παραλία, είναι καλοδιατηρημένη, ενώ απ’ έξω υπάρχει ένα πηγάδι με μη πόσιμο νερό.
Η παραλία
Η πανέμορφη παραλία με το ψιλό βοτσαλάκι και τα καταγάλανα νερά έχει μήκος μόλις 1,5 χιλιόμετρο, επομένως σε high season περιόδους για το νησί, ενδεχομένως να προκληθεί κοσμοσυρροή.
Εντούτοις, το Αγιοφάραγγο συγκαταλέγεται στα μέρη της Κρήτης που δεν έχουν αλλοιωθεί από την ανθρώπινη παρουσία, απόρροια προφανώς και της γεωμορφολογικής ιδιαιτερότητας της περιοχής.
Απέναντι από την παραλία υπάρχει μια βραχονησίδα που λέγεται Παπαδόπλακα, όνομα που επίσης προσδίδει θρησκευτική απόχρωση.
Στη δυτική πλευρά της ακτής την παράσταση κλέβει μια φυσική καμάρα, η οποία θυμίζει πισίνα λόγω του χρώματος που έχει το νερό στο συγκεκριμένο σημείο.
Επίσης, η περιοχή προσφέρεται για αναρρίχηση, όπως μπορείτε να διαπιστώσετε κοντά στην έξοδο του φαραγγιού, όπου έχει διαμορφωθεί ένα σχετικό πεδίο για τους μυημένους.
Ένα ακόμη must του Αγιοφάραγγου είναι το βάραθρο του Βουρβουλίτη, διαβαίνοντας το ανηφορικό μονοπάτι στα βράχια της ανατολικής πλευράς.
Διαθέτει υφάλμυρο νερό επειδή επικοινωνεί με τη θάλασσα και αξίζει να κολυμπήσετε, μόνο όμως αν είστε σίγουρος ότι μπορείτε να κάνετε κατάβαση.
Στο βάραθρο υπάρχουν φωλιές που έχουν δημιουργήσει αγριοπερίστερα της περιοχής. Την ίδια στιγμή, αν έχετε σκηνή στην παραλία, αγριοκάτσικα μπορεί να έχουν εκμεταλλευθεί την απουσία σας, προκειμένου να εξερευνήσουν ποιες είναι οι… διατροφικές προτιμήσεις σας. Επομένως λάβετε τα μέτρα σας για να απολαύσετε χωρίς παρατράγουδα αυτήν την απαράμιλλη φυσική ομορφιά της νότιας Κρήτης.