9,7 και 11,2. Δύο αριθμοί. Μικροί φαίνονται. Αν όμως τους προσθέσεις από 8 μηδενικά τότε γίνονται ιλιγγιώδεις. 2050 και 2100. Μεγάλοι αριθμοί. Ή χρονολογίες. Με μια απλή αντιστοίχιση το 9.7 πάει στο 2050 και το 11.2 στο 2100. Από τη μία ο πληθυσμός της γης κι από την άλλη το έτος. Το 2050 θα ζουν πάνω στον πλανήτη 9.7 δισεκατομμύρια άνθρωποι και το 2100 11.2 δισεκατομμύρια. Μισός πληθυσμός του σήμερα επιπλέον. Αν η πορεία της ανθρωπότητας μοιάζει ζοφερή για κάποιους σήμερα που έχουμε να διαχειριστούμε εαυτόν και 7 δισ. ακόμα, πώς θα είναι τα πράγματα τότε που θα υπάρχουν τόσες νέες ψυχές…;
Στις συζητήσεις που μπορούμε να κάνουμε τόσο αφελώς και αφειδώς με τους φίλους μας για το σενάριο του μέλλοντος, ο καθένας έχει το δικαίωμα να πει ό,τι κατεβάσει η κούτρα του. Είτε ως πεποίθηση είτε ως απιθανότητα. Φιλοσοφούμε μετ΄ευτελείας και χωρίς να ιδρώνει το αυτί μας. Εξάλλου δεν καλούμαστε εμείς να πάρουμε κάποια απόφαση. Αλλά και να καλούμασταν, σαφείς απαντήσεις δεν έχουμε στο κεφάλι μας. Σε μια κουβέντα με έναν φίλο οδηγηθήκαμε σε κάτι που έχει άμεση σχέση με τον πληθυσμό, την επιβίωση και…την ελεύθερη βούληση.
Πριν φτάσω εκεί, μια μικρή εισαγωγή ακόμα. Ως γνωστόν, οι χώρες του πλανήτη χωρίζονται σε ανεπτυγμένες, αναπτυσσόμενες και υπανάπτυκτες. Στις δύο τελευταίες κατηγορίες κυριαρχούν χώρες της Ασίας και της Αφρικής. Τρίτη δύναμη είναι η Νότιος Αμερική. Το χαρακτηριστικό της μίας είναι ότι έχει λιγότερο κατοικήσιμο έδαφος σε σχέση με τον πληθυσμό. Της δεύτερης ότι βρισκόταν πάντοτε υπό κατοχή, δεν της δόθηκε ποτέ ευκαιρία να ανασάνει, είχε πολλές δικτατορίες και εμφυλίους, με αποτέλεσμα οι απαραίτητες υποδομές και παροχές όπως υγεία, παιδεία, υδροχεύτευση να «λιμοκτονούν».
Σε αυτές τις ηπείρους η ζωή βασίζεται αποκλειστικά στο νερό. Στους ποταμούς. Ο Νείλος στην Βόρειο Αφρική είναι ο Θεός. Ο Ζαμβέζης, ο Νίγηρας, ο Σενεγάλης, ο Κονγκός είναι το ίδιο για την Κεντρική και λίγο πιο κάτω από τον Ισημερινό όπου τα άνυδρα μέρη πλειοψηφούν. Στην Ασία είναι ο Ιορδάνης, ο Τίγρης και ο Ευφράτης για τη Μέση Ανατολή, ο Γιάνγκτσε, ο Κίτρινος Ποταμός, ο Ινδός και ο Γάγγης για την Ινδική Χερσόνησο και την Ινδοκίνα.
Τα τελευταία χρόνια σε αυτές τις περιοχές υπάρχουν συμμαχίες αντίστοιχες της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ. Σαφώς μικρότερες όπως το Grand Ethiopian Renaissance Dam Project που εμπλέκει Αιθιοπία, Αίγυπτο και Σουδάν στην εκμετάλλευση του Νείλου. Όλες υπάγονται στην ομπρέλα της MENA, της συμμαχίας για οικονομική ανάπτυξη και ευημερία της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής. Ο όρος «οικονομική» δεν έχει την απόλυτη έννοια που έχει στα ευρωπαϊκά εδάφη. Είναι αγκιστρωμένος στο νερό. Πριν δημιουργηθούν οι συμμαχίες, ο πόλεμος για το νερό μαινόταν σε πολλές περιοχές. Όχι μεταξύ κρατών τόσο, όσο μεταξύ φυλών, ιδίως στα σύνορα. Όπως συμβαίνει στην Ινδία και το Πακιστάν φερ΄ειπείν.
Η άφιξη της περίφημης Μπλε Ειρήνης (Blue Peace ) έπεισε τις χώρες για μια κατανόηση και συμφωνία γύρω από το μερίδιο στο νερό. Ακούγεται εξωφρενικό για τα δικά μας αυτιά, όμως έτσι είναι η ζωή εκεί.
Η περιοχή της MENA φιλοξενεί το 5% του πληθυσμού της Γης, αλλά διαθέτει μόλις το 1% των πηγών που παρέχουν πόσιμο νερό. Αυτό δίνει το στίγμα για το πόσο προβληματική και επικίνδυνη μπορεί να εξελιχθεί η ζωή σε τούτες τις χώρες.
Πολιτική ακόμα και στο νερό
Θα περίμενε κανείς ότι γύρω από ένα τέτοιο ζήτημα η στήριξη μεταξύ χωρών που έχουν και μια βασική θρησκεία να τους ενώνει, θα ήταν επιτεύξιμη. Ότι η επιβίωση της ανθρωπότητας θα ήταν η μόνη προτεραιότητα. Όμως από τη μία υπάρχει η αυτοκράτειρα Τουρκία που έχει το πάνω χέρι κι από την άλλη χώρες δυνατές όπως η Αίγυπτος που απειλούν με πολεμική σύρραξη, αν αλλάξουν έστω και κατά 0,0000001% τα δικαιώματα της στο Νείλο. Το 2009 με την περίπτωση του Νταρφούρ δεν είναι μακριά.
Μέσα στις επίσημες πολιτικές των κρατών, υπάρχει και το πρόβλημα πλέον των εξτρεμιστών όπως του ISIS. Η κυριαρχία επί των πηγών νερού αποτελεί στόχο των τρομοκρατών, ώστε να ιδρύσουν το χαλιφάτο τους. Η δική τους παρουσία και άμυαλη δράση είναι που έχουν τοποθετήσει κάτω από το σχοινί ισορροπίας έναν αναπτήρα.
Η ελεύθερη βούληση σε ελεύθερη πτώση και το δίλημμα της ανθρωπότητας
Δοθέντων όλων αυτών, η κατάσταση στις δύο ηπείρους (ίσως και στην Αυστραλία το 2050) θα καταστεί απείρως πιο περίπλοκη όταν στην εξίσωση μπουν επιπλέον 1.5 δισεκατομμύρια άνθρωποι. Άλλωστε, το μεγαλύτερο ποσοστό αύξησης πληθυσμού εντοπίζεται σε 20 χώρες περίπου της Ασίας. Ο Λίβανος έχει ένα ποσοστό αύξησης 9% από το 2014 στο 2016, η Ινδία και η Τουρκία 1% κτλ. Στην Αφρική υπάρχουν χώρες με τετραπλάσιο ποσοστό γεννήσεων έναντι θανάτων. Ο Νίγηρας για παράδειγμα έχει 46 γεννήσεις για κάθε 12 θανάτους σε πληθυσμό 1.000 ατόμων.
Ένα μεγάλο ερώτημα θα ορθωθεί ενώπιον της ανθρωπότητας σε 2-3 δεκαετίες: κοιτάμε να εξασφαλίσουμε τους ήδη ζώντες ή φέρνουμε κι άλλους σε αυτό το ζόρικο παιχνίδι που λέγεται επιβίωση; Επιτρέπουμε τις γεννήσεις ή αποφασίζουμε ότι για ένα συγκεκριμένο διάστημα θα μειώσουμε τη συχνότητα σε ένα επίπεδο που να μην αυξάνεται ο πληθυσμός ή ακόμα να πάμε σε μια ελεγχόμενη ελάττωση;
Ακούγεται ένα τρόπον τινά φασιστικό δίλημμα. Πώς μπορείς να επιβληθείς σε μια γυναίκα ή έναν άντρα που θέλουν να γίνουν γονείς; Ίσως υπάρχει και ο καθαρά δημοκρατικός δρόμος.
Αυτό που χρειάζεται να διαπιστωθεί είναι η κουλτούρα της διαιώνισης στις διάφορες περιοχές του κόσμου. Για παράδειγμα σε αρκετές ιδεολογίες της Μέσης Ανατολής το να κάνει κάποιος 4 και 5 παιδιά δεν τεκμαίρεται ολοκληρωτικά από γονεϊκά ένστικτα. Κάποιος θέλει να έχει ανθρώπους να αναλάβουν τα χωράφια του. Άλλος να πολλαπλασιάσει τις ελπίδες του περιμένοντας ότι ένα σούπερ επιτυχημένο παιδί θα φέρει πολλά λεφτά και θα τον ξεκουράσει.
Μια σύνολη στρατηγική και εκπαιδευτική διαδικασία είναι μια επιλογή των χωρών. Να ενημερώνουν πλήρως τους ανθρώπους για το τι μπορεί να συναντήσουν τα παιδιά τους στο μέλλον. Όταν γεννηθούν. Να τους μαθαίνουν από μικρά ότι δεν είναι ο σκοπός του κάθε ανθρώπου που γεννιέται να εκχύσει το γονίδιο του σε ένα άλλο ον. Να τους δίνουν το πληροφοριακό υπόβαθρο για να πάρουν τις αποφάσεις τους. Γιατί αν κάποια στιγμή τεθεί το ερώτημα για το ποιους να σώσουμε, είναι καλύτερα να σωθούν εκείνοι που ήδη υπάρχουν, παρά να μην σωθούν ούτε αυτοί ούτε όσοι θα υπάρξουν!
Πηγές: foreignpolicyjournal.com, indexmundi.com, strategicforesight.com