Πριν από λίγες μέρες αναδείχθηκε η δουλειά και τα μεγάλα επιτεύγματα που κάνει στο εξωτερικό η επιστήμονας Έλλη Παπαεμμανουήλ. Πολλοί επισήμαναν το κρίμα που έπρεπε να φύγει από την Ελλάδα για να πετύχει όσα πετυχαίνει και υπερτόνισαν το λεγόμενο brain drain που συμβαίνει εις βάρος της Ελλάδας προς το εξωτερικό.
Εδώ και λίγα 24ωρα ζούμε στον αστερισμό των επιτυχημένων Ελλήνων εκτός των επιστημών. Ο Γιάννης Αντετοκούνμπο διάγει μια σεζόν MVP με τους Μπακς να πάνε ολοταχώς για κορυφή στην Ανατολή και βλέψεις για τελικούς NBA. Ο Στέφανος Τσιτσιπάς βάζει τη χώρα στον παγκόσμιο χάρτη του τένις οδεύοντας για να γίνει, αν όχι το αυριανό, το μεθαυριανό νούμερο 1 της παγκόσμιας κατάταξης.
Μόλις χθες ο Γιώργος Λάνθιμος σφράγισε την σταδιακή του άνοδο στην κορυφή της κινηματογραφικής βιομηχανίας. Όντας από χρόνια ένα λαμπρό τέκνο του ευρωπαϊκού σινεμά, είναι πλέον υπέρλαμπρος και στο Χόλιγουντ με τις 10 υποψηφιότητες του Favourite, ανάμεσα τους και την δική του για το Όσκαρ Σκηνοθεσίας. Είναι αρκετά πιθανό να ηττηθεί από τον Κουαρόν ή τον Παβλικόφσκι. Ελάχιστη σημασία έχει.
Αν με ρωτάτε, ελάχιστη σημασία θα είχε ακόμα κι αν το Favourite έπαιρνε καμία υποψηφιότητα. Η αναγνώριση που έχει εισπράξει από τον Αύγουστο αυτή η ταινία είναι τέτοια που το αγαλματίδιο είναι απλά ένα κερασάκι σε μια χορταστική και πολυώροφη τούρτα.
Και κάπου εδώ τίθεται το ερώτημα: γιατί έπρεπε να μεγαλουργήσουν οι τρεις αυτοί άνθρωποι εκτός Ελλάδας; Αυτό το ερώτημα δεν το θέτω εγώ. Αυτοτοποθετείται στην κουβέντα. Αν ήταν στο χέρι μου θα το εξέφραζα διαφορετικά. Είναι κακό και ντροπιαστικό για την Ελλάδα που δε μπόρεσε να παρέχει τα εφόδια για να κατακτήσουν τις κορυφές από εδώ;
Όχι δα. Είναι σαν να κατακρίνουμε την Ελλάδα που δε μπορεί να έχει ποδοσφαιρική ομάδα που να πάρει το Τσάμπιονς Λιγκ. Δεν φταίει η Ελλάδα σαν Ελλάδα ούτε είναι με το ζόρι κακό που υπάρχει αυτό το καθολικό brain drain. Δεν είναι έγκλημα να παραδεχτούμε ότι υπάρχουν πολύ μεγαλύτερες αγορές από την ελληνική. Τι να κάνουμε; Δέκα εκατομμύρια είμαστε με διαχρονικά οικτρή οικονομία.
Είμαστε βέβαια και αρκετά εσωστρεφείς. Γιατί για παράδειγμα χώρες της Μέσης Ανατολής ή η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Βοσνία, η Ουκρανία, καταφέρνουν πολύ συχνά να πάνε στα Όσκαρ στην κατηγορία του ξενόγλωσσου. Η Ελλάδα το έχει πετύχει μόνο με τον Κυνόδοντα αν δε με απατά η μνήμη μου. Αυτό το στοιχείο όμως είναι σταγόνα στον μεγάλο ωκεανό.
Ο μοναδικός που πραγματικά θα μπορούσαμε να αναρωτηθούμε γιατί δεν είχε από εδώ τα εφόδια είναι ο Τσιτσίπας κι αυτό επειδή πάντα θεωρητικά το τένις δεν είναι ένα τόσο πανάκριβο άθλημα σε επίπεδο επένδυσης για να γίνει κάποιος κορυφαίος. Αλλά κι αυτή η περίπτωση κάπου χάσκει.
Υπάρχουν τομείς που η Ελλάδα δεν είναι αρκετή. Είναι εγγενές το πρόβλημα. Και δεν αλλάζει. Όπως το σινεμά, όπως το μπάσκετ. Είναι κι άλλοι τομείς που δεν είναι απαραίτητο αυτό. Ο Πετρούνιας, η Κορακάκη, η Στεφανίδη και τόσοι άλλοι τα κατάφεραν παρά τις αντιξοότητες που τους «παρείχε» η Ελλάδα. Μια αντίστροφη κατάσταση στην δική τους περίπτωση.
Ο ουρανός της χώρας, όσο όμορφος κι αν είναι, είναι χαμηλός. Ακόμα και για το μικρότερο επάγγελμα. Αυτή η στάνη αυτό το γάλα βγάζει. Άλλες χώρες έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν τα αναγκαία μονοπάτια για να βγουν στο ξέφωτο οι άνθρωποι τους. Άλλες χώρες δεν έχουν και το δικό μας οικονομικό καθεστώς όμως.
Αυτό που θέλω να πω και καταλήγω να πλατιάζω είναι πως αναμφισβήτητα οι μεγάλες πτήσεις θέλουν μεγαλύτερα φτερά. Κι αυτά αναπτύσσονται μόνο στις χώρες-ουρανοξύστες. Αυτός είναι ο γενικός κανόνας. Ο Λάνθιμος εν προκειμένω δε θα μπορούσε εκ των πραγμάτων να πάρει 10 υποψηφιότητες αν δεν πήγαινε στην Αγγλία και στην Αμερική. Θα έμενε σε μια υποψηφιότητα ξενόγλωσσης και τέλος. Εδώ εμπίπτει δηλαδή κι ένα ζήτημα κανονισμών.
Και χωρίς αυτό όμως δεν μπορούμε να τα βάλουμε με τις υπερδυνάμεις. Οι Αμερικάνοι έχουν συγκεκριμένους τομείς που επενδύουν απίστευτα ποσά. Όσα βγάζει η βιομηχανία του κινηματογράφου σε ένα έτος δεν έχει βγάλει το δικό μας σινεμά σε όλη του την ιστορία.
Αν υπάρχει ένα πρόβλημα να εντοπιστεί δεν αφορά την Ελλάδα ως θεσμό και δομές. Αλλά τους Έλληνες ως ανθρώπους. Ο Λάνθιμος έχει υποστεί τρομερή χλεύη. Ακατανόητη. Λες και η δική του επιτυχία υποσκάπτει την ευημερία του λαού. Ακόμα και σήμερα κάποιοι θέλησαν να τον διακωμωδήσουν αναρτώντας τα βίντεο κλιπ που είχε σκηνοθετήσει.
Ο Γιάννης Αντετοκούνμπο αν έμενε στην Ελλάδα θα του έλεγαν να παίζει άμυνα, να μην υπερβαίνει την ομαδική λειτουργία και θα του σφύριζαν βήματα το 80% των καλαθιών λόγω του διασκελισμού του.
Τέτοιες αντιλήψεις και θέσεις αν άλλαζαν θα μπορούσαν να καλλιεργήσουν το έδαφος για επιτυχίες. Με τίποτα όμως επιτυχίες αυτού του μεγέθους. Γι΄αυτό το λόγο αν ο στόχος είναι η γαλήνη, η ηρεμία, η Ελλάδα υπερβαίνει κατά πολύ πολλές αυτοαποκαλούμενες μεγάλες χώρες. Αν όμως είναι η επαγγελματική αναγνώριση και οι μεγάλες κατακτήσεις, η Ελλάδα είναι μόνο το καράβι που θα σε στείλει στους ειδικούς.