Στο αδυσώπητο και ατέρμονο μπρα-ντε-φερ για την κυριαρχία στους αιθέρες, η Airbus βλέπει τον ανταγωνιστή της να κινδυνεύει να συντριβεί, με τρόπο ανάλογο με εκείνο με τον οποίο έπεσε το Boeing 737 Max 8 στην Αιθιοπία.
Όπως συμβαίνει στις περισσότερες αεροπορικές τραγωδίες, έτσι και στην περίπτωση της πτώσης του αεροσκάφους που εκτελούσε το δρομολόγιο Αντίς Αμπέμπα-Ναϊρόμπι άφησε πίσω του αμείλικτα ερωτήματα και μόλις δύο επιζώντες που δεν είναι άλλοι από τα περίφημα «μαύρα κουτιά». Στην πραγματικότητα, ένα μαύρο κι ένα κόκκινο, στα οποία καταγράφονται οι συνομιλίες των πιλότων στο κόκπιτ, αλλά και όλα τα τεχνικά δεδομένα της κάθε πτήσης, αντίστοιχα.
Στα χέρια των ειδικών αυτοί οι δύο μακάβριοι μάρτυρες θα «μιλήσουν» και θα αποκαλύψουν τον λόγο για τον οποίο ένα τεχνολογικό θαύμα, όπως η «ναυαρχίδα» της Boeing, μετατράπηκε σε τάφο για επιβάτες και προσωπικό. Μέχρι να συμβεί αυτό, οι εικασίες δίνουν και παίρνουν. Όπως άλλωστε και οι εκτιμήσεις για τα αίτια του δυστυχήματος που έρχεται ελάχιστους μήνες μετά το ανάλογο περιστατικό της πτήσης 610 της Lion Air, που μοιάζει πανομοιότυπο.
Και τα δύο αεροσκάφη κατέπεσαν λίγα λεπτά μετά την απογείωση τους, καθώς όπως δείχνουν τα πρώτα στοιχεία, δεν μπόρεσαν να διατηρήσουν τον ιδανικό ρυθμό ανόδου και οι πιλότοι βρέθηκαν να δίνουν μια άνιση μάχη με την τεχνολογία, που αντί για σύμμαχός τους μετατράπηκε στον μεγαλύτερο εχθρό τους. Το αποτέλεσμα δείχνει ότι δεν τα κατάφεραν και οι πρώτες «φωνές» -ίσως πρόωρες- κατηγορούν ευθέως τον κατασκευαστή, κάνοντας λόγο για δύο απλούς διακόπτες που θα μπορούσαν να είχαν απενεργοποιηθεί και να αποτρέψουν το κακό.
Σύμφωνα πάντα με τους ίδιους αναλυτές, ήταν η βιασύνη της Boeing να «απαντήσει» στον ανταγωνιστή της που κέρδιζε έδαφος με τα Airbus A320neo που οδήγησε το αεροσκάφος να βγει στη γραμμή παραγωγής και στη συνέχεια στις εταιρείες τόσο σύντομα. Κι επακόλουθα, η ελλιπής εκπαίδευση των πιλότων και η μη εξοικείωσή τους με το νέο σύστημα το οποίο αφορούσε την συμπεριφορά ενός υποσυστήματος που σχετίζεται με τον αυτόματο πιλότο.
Η εμπειρία έχει δείξει πως τα αεροπορικά δυστυχήματα δεν προσφέρονται για βιαστικά συμπεράσματα. Τα σύγχρονα αεροσκάφη δεν είναι μόνο ένας κινητήρας και δυο φτερά με ουρά στον αέρα, όπως πριν από μερικές δεκαετίες. Αποτελούν πολύπλοκες κατασκευές που χρειάζονται ατελείωτες δοκιμές στο δίχως κινδύνους περιβάλλον ενός εξομοιωτή μέχρι να ανάψει το «πράσινο» φως που θα τα στείλει στους αιθέρες.
Όμως η ίδια η ζωή συχνά προσπερνά κάθε σενάριο που έχει δοκιμαστεί. Ο συνδυασμός των στοιχείων και των παραγόντων που μπορούν να επηρεάσουν την πτητική ικανότητα τέτοιων κατασκευών είναι ατελείωτος και κάθε ένας από αυτούς μπορεί να αποβεί μοιραίος.
Μέχρι να διαλευκανθεί οριστικά η υπόθεση –και αυτό συμβαίνει πάντα στην αεροπλοΐα- εκείνος που βλέπει την μοίρα του να αλλάζει είναι ο γίγαντας της αμερικανικής βιομηχανίας. Χρειάστηκαν μόλις 24 ώρες από την πτώση για να μειωθεί η χρηματιστηριακή αξία της εταιρείας κατά 26 δισεκατομμύρια δολάρια. Επιπρόσθετα ήρθε η απόφαση να καθηλωθεί ο υπόλοιπος στόλος των 737 Max 8, αλλά και να σταματήσει η γραμμή παραγωγής των υπολοίπων, που σε χρηματικούς όρους μεταφράζεται σε πάνω από 500 δις…
Το ερώτημα που προκύπτει εύλογα είναι το κατά πόσο είναι δυνατό μια τόσο μεγάλη επιχείρηση να «τζογάρει» με τις ζωές επιβατών αλλά και με την ίδια την ύπαρξή της, στέλνοντας στον αέρα ένα προβληματικό αεροπλάνο. Η αλήθεια είναι πως ανάλογα περιστατικά έχουν συμβεί στο παρελθόν, όπου μια αβλεψία ή μια βιαστική κίνηση έχουν αλλάξει τα δεδομένα, έχοντας οδηγήσει κολοσσούς στην καταστροφή. Εν μέρει το σύγχρονο σκηνικό όπου Boeing και Airbus έχουν εξελιχθεί στους μοναδικούς μονομάχους για την επικράτηση στον ουρανό οφείλεται και σε τέτοια περιστατικά.
Η αμερικανική βιομηχανία θεώρησε ότι με το 737 Max 8 θα κατάφερνε ένα καθοριστικό χτύπημα στον ευρωπαίο ανταγωνιστή της. Υποσχόταν ότι το δικό της αεροσκάφος πετύχαινε μείωση της τάξης του 4% στην κατανάλωση καυσίμου, ένα ποσοστό που μπορεί να μην φαντάζει μεγάλο, αλλά αν σκεφτούμε ότι μιλάμε για «θηρία» που κάθε λεπτό πτήσης μεταφράζεται σε χιλιάδες δολάρια, μπορεί να κάνει τεράστια διαφορά. Κάπως έτσι κατόρθωσε να κλείσει συμφωνίες για να παραδώσει σχεδόν 5.000 κομμάτια, γεμίζοντας τον ουρανό με δικές της κατασκευές και τα ταμεία της με εκατοντάδες εκατομμύρια.
Όπως αποδεικνύεται η υπεροχή της έναντι της Airbus ήταν παροδική και η κατάσταση γύρισε σαν μπούμερανγκ εναντίον της. Σε ένα περιβάλλον τόσο άκρατου ανταγωνισμού, σχεδόν μονοπωλιακού χαρακτήρα, το πένθος (αν εξαιρέσει κανείς τους συγγενείς των θυμάτων) κρατά λίγο. Ήδη ο Εμανουέλ Μακρόν, εκμεταλλευόμενος ότι μεταξύ των θυμάτων βρίσκονταν Γάλλοι, έσπευσε να λειτουργήσει ως εκπρόσωπος των γαλλικών συμφερόντων εταιρείας. Το κενό που αφήνει η καθήλωση των 737 Max 8 καλύπτεται ήδη από τα A320neo…
Ο «πόλεμος» που μαίνεται μεταξύ των δύο γιγάντων κρίνεται –δυστυχώς- με όρους απωλειών ανθρώπινων ζωών. Και καθαρά επιχειρηματικά μιλώντας, αυτή την στιγμή η Boeing είναι στριμωγμένη στα σκοινιά και βρίσκεται πολύ κοντά στο να έχει την ίδια τύχη με τους επιβαίνοντες στις δύο μοιραίες πτήσεις. Πολύ κοντά στην καταστροφή…