Υπάρχουν διάφορες θεωρίες για το τι συμβαίνει τα τελευταία χρόνια με τον Αρκά. Πρόκειται άλλωστε για έναν καλλιτέχνη που διακατέχεται από μια τρομακτική μυστικοπάθεια όσον αφορά την αληθινή του ταυτότητα και το γεγονός αυτό ευνοεί τις διάφορες θεωρίες αναφορικά με το πρόσωπό του.
Για πολλούς, ο αληθινός Αρκάς έχει πεθάνει και πλέον, υπάρχουν άλλοι σκιτσογράφοι που έχουν οικειοποιηθεί το χαρακτηριστικό στιλ σχεδιασμού του και εκμεταλλεύονται το εμπορικό bandname του. Για άλλους, το παραπάνω σενάριο ισχύει απλά με τον Αρκά να ζει: απλά έχει πουλήσει τον bandname του και πλέον έχει αποσυρθεί. Και για κάποιους άλλους, εκείνους που θεωρούν πως η σωστή απάντηση είναι και η πιο απλή, ο Αρκάς απλώς έχασε την έμπνευσή του και πλέον δημιουργεί κατά παραγγελία και με βασικό κίνητρο τα λεφτά.
Ό,τι από τα παραπάνω και να ισχύει πάντως, το δεδομένο είναι ένα: ο παλιός Αρκάς δεν υπάρχει πια. Το χιούμορ του, έτσι όπως το μάθαμε από τις παλιές δουλειές του, ανήκει σε ένα μακρινό παρελθόν και η εξυπνάδα με την οποία προσέγγιζε τα πράγματα είναι μια ανάμνηση που δεν έχει καμία σχέση με τις τωρινές δουλειές του.
Ο παλιός, καλός Αρκάς διακατεχόταν από μια φιλοσοφία στον τρόπο σκέψης και έκφρασής του, που εμπεριείχε σχεδόν υπαρξιακά χαρακτηριστικά, τα οποία με έναν υπόγειο τρόπο αποτελούσαν ένα σύνολο ειρωνείας απέναντι σε κάθε κατεστημένη και συντηρητική αντίληψη. Ήταν, με άλλα λόγια, ένας καλλιτέχνης σχεδόν αντιεξουσιαστής, όχι τόσο με τον πολιτικό ορισμό της λέξης αλλά κυρίως, με τον φιλοσοφικό. Ο τωρινός Αρκάς από την άλλη, είναι ένας τύπος (ή μια ομάδα) με βαθιά εξουσιαστικό χιούμορ.
Πολλές φορές, η συζήτηση για τη μετάλλαξη του Αρκά περιορίζεται γύρω από το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχει αναλωθεί σε μια άνευ προηγουμένου προπαγάνδα υπέρ της Νέας Δημοκρατίας και κατά του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτή η εξόφθαλμη στράτευση του Αρκά μπορεί να είναι συζητήσιμη αλλά σε μεγάλο βαθμό, αποπροσανατολιστική: δεν είναι τόσο οι διαφοροποιημένες σε σχέση με το παρελθόν πολιτικές απόψεις του Αρκά που ξενίζουν (άλλωστε είναι συνηθισμένο φαινόμενο οι άνθρωποι να αλλάζουν απόψεις) αλλά κυρίως ο τρόπος που τις εκφράζει.
Η λεπτή ειρωνεία που όριζε τις παλιές του δουλειές και το χαρακτηριστικό του παραλογισμού που βάραινε σαν κατάρα του ήρωές του (γεγονός που τους έκανε αυτόματα συμπαθητικούς) έχει δώσει τη θέση του σε ένα πολύ χοντροκομμένο χιούμορ. Ένα χιούμορ σεξιστικό, χοντροφοβικό, ξεκάθαρα ρατσιστικό με άλλα λόγια: ο Αρκάς κάνει πλέον ένα βαθιά εξουσιαστικό χιούμορ, τόσο στη μεθοδολογία του όσο και στο περιεχόμενό του. Είναι δεδομένο πως τις περισσότερες αντιδράσεις θα τις δεχόταν από το πάλαι ποτέ κοινό του.
Πρόσφατα, ο Αρκάς ανέβασε στην σελίδα του ένα σκίτσο, ξεκάθαρα χονδροφοβικό και ξεκάθαρα σεξιστικό. Και αυτό δεν είναι συζητήσιμο: όποιος διαφωνεί πως εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα ρατσιστικό καρέ, προφανώς πρέπει να του γίνουν μαθήματα για το τι σημαίνει ρατσισμός.
Το καρέ ήταν αυτό:
Σύντομα, οι αναφορές είχαν πάρει τόσο μαζική μορφή που η σελίδα του Αρκά μπλοκαρίστηκε από το Facebook και ο τελευταίος ανέβασε αυτό:
Πρόκειται φυσικά, για μια μορφή λογοκρισίας. Και αυτό ανεξάρτητα από το γεγονός ότι το χιούμορ του Αρκά έχει καταντήσει ξεκάθαρα αηδιαστικό: το να επιδιώκεται να φιμωθεί κανείς είναι βαρβάτη λογική λογοκρισίας. Και προφανώς, κάπου εδώ η συζήτηση αρχίζει να γίνεται λίγο πιο περίπλοκη.
Το θέμα της λογοκρισίας είναι πολύ βαθύ και πολυδιάστατο και στα χρόνια της κυριαρχίας των social media ανοίγει πολύ συχνά. Είναι θεμιτό να φιμώνονται ρατσιστικές φωνές ή μήπως η εναντίωση στη λογοκρισία είναι αυταξία και δεν πρέπει να παραβιάζεται σε καμία περίπτωση; Η συζήτηση αυτή είναι εξαιρετικά μεγάλη και έχει προεκτάσεις που έχουν να κάνουν με τη έννοια της δημοκρατίας, που είναι λίγο πιο σύνθετες από ένα υπεραπλοϊκό «η λογοκρισία είναι κακό πράγμα».
Ωστόσο, στην περίπτωση του Αρκά, τα πράγματα είναι λίγο πιο απλά. Πρόκειται άλλωστε για κάποιον που μοιάζει να είναι αυτοπαγιδευμένος σε μια συνθήκη που ο ίδιος έχει δημιουργήσει μέσω της μακρόχρονης παρουσίας του στο δημόσιο διάλογο. Κάθε σκίτσο που ανεβάζει ο Αρκάς προκαλεί αντιδράσεις από τους ανθρώπους στο παρελθόν τον ακολουθούσαν: είναι το ίδιο το κοινό του (ή μάλλον, το πρώην κοινό του) που του κάνει επίθεση.
Αυτή η κατάσταση εκθέτει τον Αρκά πολύ παραπάνω από μια αναφορά και από κάθε κατέβασμα της σελίδας του, που άλλωστε, σε τελική ανάλυση, τον κάνει να φαίνεται ήρωας και να πλασάρεται ως αντισυστημικός που φιμώνεται. Αν κάθε φορά που ένα σκίτσο του Αρκά ανεβαίνει στο Facebook, τα σχόλια που επικρατούν κάτω από αυτό δομούν μια επιχειρηματολογία που εκθέτει τη βαθιά αντιδραστική ουσία τους, τότε αυτόματα ακυρώνεται η υποτιθέμενη παρεμβατικότητά του και απονομιμοποιείται το ίδιο το χιούμορ του.
Άλλωστε, τα social media είναι -μεταξύ άλλων- ένα μεγάλο μέρος ζύμωσης, ανταλλαγής απόψεων και φυσικά, αντιπαράθεσης, σαν ένα καφενείο σε διαδικτυακή μορφή. Ναι, με τις αναφορές στον Αρκά, το αντιδραστικό χιούμορ του παύει να «ακούγεται» σε αυτό το καφενείο αλλά αυτό δεν λέει κάτι: δεν ηττάται καθοριστικά, απλά «απαγορεύεται». Είναι μάλλον μεγαλύτερη ήττα για τον Αρκά να βρίσκει διαρκώς απέναντί του αντιδράσεις κάθε φορά που εκφράζεται.
Άλλωστε, αν σε «φτύνουν» διαρκώς όλοι εκείνοι που κάποτε σε αγάπησαν, δεν είναι απλά δύσκολο να το αποφύγεις αλλά και αδύνατο να προσποιηθείς ότι βρέχει.