Κάθε φορά που γίνεται μια τρομοκρατική επίθεση στη δύση και υπάρχουν θύματα, πάντα θα υπάρξει κάποιος που θα βγει να πει «ναι αλλά για τους 50 νεκρούς στη Νιγηρία δεν σας είδα να νοιάζεστε».
Τοποθετούμαι γενικά κάθετα απέναντι σε αυτή την σχεδόν λαϊκίστικη λογική, γιατί δε μπορείς να ορίσεις στον κόσμο τι τον πονάει. Εκτός αυτού, είναι αλλιώς να σκάει μια βόμβα σε μια πόλη δίπλα σου ή που μπορεί να ταξιδέψεις σύντομα, άρα υπάρχουν τα στοιχεία της εγγύτητας και του φόβου, και διαφορετικό μια πόλη κάπου μακριά.
Δεν λέω ότι δεν πρέπει να συμπονέσεις αυτούς τους ανθρώπους. Λέω ότι μπορώ να καταλάβω το γιατί επέλεξες το ένα κι όχι το άλλο. Που στην ουσία δεν το επιλέγει κανείς. Είναι καθαρά τι βγαίνει από μέσα του.
Στην περίπτωση της φωτιάς στην Παναγία των Παρισίων ομολογώ ότι δυσκολεύτηκα να κατανοήσω προς τι ο κλαυθμός και η τεράστια κινητοποίηση. Σημαντικό μνημείο προφανώς, αλλά ευτυχώς δεν υπήρξαν ανθρώπινες ή άλλες απώλειες. Κι όμως πολύς κόσμος έκλαψε, πολύς κόσμος έκανε δωρεές για την αναστήλωση του.
Τώρα που το δάσος του Αμαζονίου καίγεται ολοσχερώς, τόσο τα μέσα όσο και οι άνθρωποι στα social media, ελάχιστα δάκρυα έχουν. Στην προκειμένη περίπτωση το λαϊκίστικο επιχείρημα παραπάνω, εδώ πέρα βρίσκει μια σοβαρή εφαρμογή.
Γιατί εδώ δεν μιλάμε για μια απώλεια που διορθώνεται ή που με τον καιρό θα ξεχαστεί. Μιλάμε για μια απώλεια που αν συμβεί στον ολοκληρωτικό βαθμό που προοιωνίζεται, δεν θα υπάρχει καν καιρός για να ξεχαστεί.
Ζούμε κυριολεκτικά ένα μαύρο καλοκαίρι σε παγκόσμιο επίπεδο. Με το τροπικό δάσος της Ινδονησίας να έχει αποψιλωθεί σχεδόν ολοσχερώς, δεν μας έχουν μείνει πολλά δάση για να προστατεύσουμε.
Ήδη μέσα στον Αύγουστο μπορούμε να πονέσουμε για την απώλεια πανίδας στο δάσος της Σιβηρίας και πολύ περισσότερο στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου. Μιλάμε για δύο δάση με τρομερή βιοποικιλότητα, με πάνω από 400 δισεκατομμύρια δέντρα και φυτά. Με περίπου 25.000 είδη χλωρίδας.
Κι αυτά είναι μόνο τα μεγάλα, τα πιο ουσιώδη, αν μπορεί να γίνει ένας τέτοιος διαχωρισμός στο περιβάλλον που συντηρεί κάθε μορφή ύπαρξης. Ήδη έχουν καεί τρομερές εκτάσεις σε Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία και αρκετές στη Σκανδιναβία. Και πάλι εδώ δεν είναι γνωστό το τι μπορεί να έχει συμβεί στην Αφρική.
Ας μείνουμε όμως στον Αμαζόνιο. Το μεγαλύτερο δάσος στον πλανήτη. Εδώ δεν χωράει το στοιχείο της εγγύτητας. Ακόμα και κρεμασμένο στη Σελήνη να ήταν, από τη στιγμή που αποτελεί τη νούμερο ένα πηγή ζωής στη στεριά, οφείλουμε να νοιαστούμε πολύ σοβαρά. Οφείλουμε να τρομάξουμε που αυτή τη στιγμή είναι πολύ πιθανό, αν δεν περιοριστεί η φωτιά, να καταστραφεί σε βαθμό 80%. Και δεν είναι να πεις ένα δάσος άθικτο ως σήμερα.
Κάθε καλοκαίρι έχει φωτιές που δεν προλαβαίνει να αναπληρώσει τις απώλειες. Πέρσι σημειώθηκαν 40.000 εστίες φωτιάς. Φέτος έχουμε ξεπεράσει τις 74.000. Αν συνυπολογιστούν και οι εκτάσεις που αποψιλώνονται όλα αυτά τα χρόνια, τότε μιλάμε για μια ανυπολόγιστη καταστροφή με άμεσες συνέπειες σε όλη την αμερικανική ήπειρο.
Σε μια ήπειρο όπου οι περισσότερες χώρες ζουν στα όρια της φτώχιας και δεν τους τους παίρνει να νοιαστούν για το περιβάλλον και οι εύρωστες διοικούνται από υπέρμετρα ηλίθιους ηγέτες, όπως ο Τραμπ. Κάποιες τα συνδυάζουν και τα δύο, όπως η άμεσα θιγόμενη Βραζιλία με τον Μπολσονάρου που θεωρεί φυσιολογικές τις φωτιές γιατί είναι η εποχή τους. Οι επιστήμονες που φωνάζουν ότι πολλές μπήκαν από οικοπεδούχους για να καθαριστεί η γη, είναι άσχετοι.
Το 2015 είχαμε φτάσει το σημείο μηδέν. Φέτος, και με τους πόρους της Γης για το 2019 να έχουν εξαντληθεί από το τέλος Ιουλίου, το σημείο μηδέν είναι πολύ μακριά. Θα χρειαστεί μια δεκαετία για να το φτάσουμε.
Πραγματικά δεν ξέρω τι μπορεί να κάνει κανείς από εμάς εδώ στην Ελλάδα για τον Αμαζόνιο. Πώς μπορεί να βοηθήσει, πέραν του να αφυπνίσει τους φίλους του στη ζωή και στα social media. Ίσως κάποιες δωρεές σε ΜΚΟ. Το πιο σημαντικό που έχουμε να κάνουμε όλοι μας όμως είναι να αλλάξουμε μυαλά. Να πάρουμε εκείνα τα μικρά, αλλά τόσο σημαντικά βήματα που θα επαναφέρουν τη χλωρίδα και την πανίδα σε μια ισορροπία, που θα κατεβάσουν τη θερμοκρασία και θα αποτρέψουν το τρομακτικό +1.5.
Πλαστικά, ρεύμα, νερό, κατανάλωση κρέατος, κατανάλωση χαρτιού, είναι μερικά απ΄αυτά που πρέπει να αλλάξουμε. Τα επιβλαβή μας έθιμα ας τα τελειώσουμε. Κάποτε ήταν έθιμο να τιμωρείται κάποιος με κόψιμο της γλώσσας. Ας μην μένουμε πεισματικά σε πράγματα που αποδεδειγμένα βάζουν ένα λιθαράκι στην καταστροφή.
Αν μπορείς να ζήσεις με το βάρος να πεθαίνουν άνθρωποι κάπου στον πλανήτη εξαιτίας σου, τότε μείνε ίδιος. Αν μπορείς να ζήσεις με το βάρος τα παιδιά σου να πεθάνουν νέα γιατί η ατμόσφαιρα θα είναι ασφυκτική και το οξυγόνο μεταλλαγμένο, τότε μην αλλάξεις. Αλλά να ξέρεις ότι υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να αλλάξουν και θα κάνουν τα πάντα για να σε μεταπείσουν ή να σε σταματήσουν από τις καταστροφικές σου συνήθειες.