Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι ο ρυθμός εξαφάνισης των ειδών από την Γη είναι από χίλιες μέχρι δέκα χιλιάδες φορές γρηγορότερος από αυτόν που θα έπρεπε, εάν ο άνθρωπος δεν είχε προαποφασίσει να αδιαφορήσει πλήρως για το μέλλον τους και κατά συνέπεια το δικό του.
Κάποιοι θεωρούν ότι είδη εξαφανίζονται κατά δεκάδες καθημερινά, απλά στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για απλές μορφές ζωής, κάποιες εκ των οποίων δεν προλάβαμε καν να ανακαλύψουμε πριν αυτές μας… αποχαιρετήσουν.
Ειδικά την περασμένη δεκαετία, όμως, αυτή που έκλεισε πριν μερικές μέρες, ο πλανήτης βίωσε βίαιες αλλαγές που είχαν ως αποτέλεσμα να χαθούν από το πρόσωπο του πλανήτη ζώα τα οποία έμοιαζε αδύνατο στις προηγούμενες γενιές να φανταστούν τον κόσμο χωρίς αυτόν. Όχι μικροοργανισμοί ή άγνωστα εκτός της επιστημονικής κοινότητας ζωύφια, αλλά ζώα υπερήφανα και δυστυχώς –πια- εξαφανισμένα για πάντα.
Πλέον οι νεότερες γενιές θα μπορούν να τα βλέπουν μόνο σε οθόνες και φωτογραφίες. Πουθενά αλλού…
Ο μοναχικός Τζορτζ
Ίσως καμία άλλη περίπτωση να μην προκάλεσε μεγαλύτερη συγκίνηση από αυτή του «μοναχικού Τζορτζ». Η τελευταία γιγαντιαία χελώνα της νήσου Πίντα ανακαλύφθηκε το 1971. Όλοι οι άλλοι εκπρόσωποι του είδους είχαν ήδη χαθεί από την περίοδο που να Γκαλαπάγκος είχαν μετατραπεί σε σταθμό εφοδιασμού και ανάπαυσης για τους φαλαινοθήρες. Οι χελώνες ήταν αργές στη στεριά, άρα εύκολος στόχος, και πολύ μεγάλες ώστε να τους παράσχουν πολύτιμη πρωτεΐνη. Στην πραγματικότητα, εμείς οι άνθρωποι κυριολεκτικά τις φάγαμε όλες, εκτός του Τζορτζ…
Από το 1996 κιόλας θεωρήθηκε δεδομένο ότι το είδος θα εξαφανιζόταν, αφού δεν υπήρχε κανένα θηλυκό. Ο ίδιος ο Τζορτζ είναι αλήθεια πως δεν… βοήθησε ιδιαίτερα. Λειτουργώντας ως… δύστροπος γέρος, τρελαμένος από την μοναξιά του, δεν μπόρεσε να ζευγαρώσει με καμία από τις θηλυκές χελώνες συγγενικού είδους, κι έτσι το DNA του δεν μεταφέρθηκε ποτέ σε άλλον ζωντανό οργανισμό.
Ο μαύρος ρινόκερος της Δυτικής Αφρικής
Αν κάποιος υποστήριζε πριν λίγες δεκαετίες ότι θα έφτανε η μέρα που θα εξαφανιζόταν αυτό το υποείδος, το οποίο προέκυψε πριν από 7-8 εκατομμύρια χρόνια, θα έμοιαζε αστείος. Κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα πάνω από 850.000 μαύροι ρινόκεροι άκμαζαν στην υποσαχάρια Αφρική, αλλά τότε ανέλαβε δράση ο ανθρώπινος παράγοντας. Υπολογίζεται ότι μεταξύ του 1970 και του 1992 θανατώθηκε το 96% των μελών αυτής της ξεχωριστής οικογένειες εξαιτίας ενός και μόνου λόγου. Της λαθροθηρίας… Οι μύθοι για τις ιδιότητες των κεράτων του στην Ανατολή, το θράσος των Δυτικών για λάφυρα παράνομου σαφάρι και η εξαθλίωση των Αφρικανών οδήγησαν σε ένα άνευ προηγουμένου κυνηγητό και τελικά στο «αντίο» (το 2011) ενός ζώου που ζύγιζε ένα τόνο και είχε στην ουσία έναν και μόνο εχθρό. Εμένα κι εσένα…
Ο αίγαγρος των Πυρηναίων
Ο 20ός αιώνας αποδείχθηκε ο τελευταίος για αυτό το υποείδος που κάποτε άκμαζε στα Πυρηναία όρη. Οι Ισπανοί το αποκαλούσαν «bucardo», οι Καταλανοί «herc» και από την άλλη πλευρά των βουνών οι Γάλλοι «bouquetin». Κανένας από αυτούς δεν θα δει ποτέ ξανά κανένα τέτοιο να προσπαθεί να επιβιώσει στο τραχύ περιβάλλον που διάλεξε να ζήσει.
Μέσα σε 100 χρόνια ο πληθυσμός τους από περίπου 50.000 έπεσε στις λίγες δεκάδες. Οι Αρχές στην δική του περίπτωση έκαναν πολύ λίγα, πολύ αργά. Δυστυχώς όταν αντιλήφθηκαν την έκταση του κινδύνου που αντιμετώπιζε το είδος, δεν υπήρχε επαρκής χρόνος αναστροφής του μοιραίου. Εντελώς αναπάντεχα οι τίτλοι τέλους έπεσαν το 2000 όταν ένα δέντρο καταπλάκωσε τον τελευταίο αίγαγρο των Πυρηναίων…
Μερικά χρόνια αργότερα, με ό,τι είχε μείνει από το γενετικό υλικό του, οι επιστήμονες κατόρθωσαν μέσω της κλωνοποίησης να επαναφέρουν το είδος! Ήταν μια είδηση που σκόρπισε χαμόγελα και ελπίδα, δυστυχώς όμως το μικρό πέθανε μετά από λίγες ώρες. Οι προσπάθειες συνεχίζονται…
Το ποταμίσιο δελφίνι της Κίνας
Αν και αχανής σε έκταση, η Κίνα ως η πολυπληθέστερη χώρα στη Γη, άφησε λίγο χώρο για οτιδήποτε άλλο εκτός από το σχεδόν 1,5 δις των κατοίκων της. Μία από τις λίγες ποικιλίες δελφινιών που ζούσαν σε γλυκά νερά, είχε κάνει «σπίτι» της τον ποταμό Γιανγκτσέ, όμως είδε το περιβάλλον της να αλλάζει δραματικά από την δεκαετία του 1950 και μετά, όταν αυτό το αχανές κράτος έζησε την δική του περίοδο άκρας εκβιομηχάνισης.
Φυσικά αυτό το οικονομικό θαύμα που ακολούθησε δεν ήρθε χωρίς κόστος για την φύση. Κι ένα από τα θύματά του ήταν και αυτό το νοήμον είδος, με την ικανότητα επικοινωνίας και την δική του γλώσσα. Ένα θεϊκό δώρο, δίχως άλλο, που ο άνθρωπος δεν εκτίμησε ποτέ. Αν και επίσημα δεν θεωρείται εξαφανισμένο, κανείς δεν έχει αντικρίσει κάποιο μετά το 2002…
Το μπλε περιστέρι της νήσου Ροντρίγκεζ
Στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις τα… ξαδέλφια του συγκεκριμένου είδους αντιμετωπίζονται εχθρικά από τον κόσμο εξαιτίας της γνωστής συνήθειάς τους να λερώνουν τα πάντα. Στη νήσο Ροντρίγκεζ, όμως, κάπου στον Ινδικό Ωκεανό, δεν υπάρχουν αυτοκίνητα οι καλοντυμένοι άνθρωποι στους δρόμους που να εξοργίζονται από αυτά. Επομένως, τι μπορεί να οδήγησε την αρμόδια υπηρεσία να αποφανθεί το 2014 ότι αυτό το ιδιαίτερο μπλε περιστέρι εξαφανίστηκε;
Μην ψάχνεις μακριά… Ο άνθρωπος. Σύμφωνα με τις μελέτες, τα καράβια που προσάραξαν εκεί για πρώτη φορά τον 17ο αιώνα έφεραν έναν ύπουλο εχθρό, που αργά αλλά σταθερά αποδεκάτισε τους πληθυσμούς τους. Τα ποντίκια (άγνωστο είδος στην περιοχή) έφτασαν εκεί μαζί με τους ναυτικούς και βρήκαν εύκολη τροφή στις φωλιές που κάποτε τα μπλε περιστέρια μεγάλωναν τα μικρά τους.