Οι περισσότεροι από εμάς δίνουμε στην έννοια της κλιματικής αλλαγής διαστάσεις και υπόσταση μυθικού τέρατος και την αντιμετωπίζουμε ως τέτοια.
Ως κάτι, δηλαδή, του οποίου την «ύπαρξη» και «παρουσία» δεν αντιλαμβανόμαστε στην καθημερινότητά μας, αποκλείοντας την περίπτωση οι δρόμοι μας να συναντηθούν ποτέ. Ως ένα φαινόμενο που στη ζωή μας θα το παρακολουθήσουμε μόνο στις οθόνες των τηλεοράσεών μας, σε ντοκιμαντέρ για το λιώσιμο των πάγων σε Βόρειο και Νότιο Πόλο ή κουνώντας το κεφάλι μας με νόημα και βλέποντας τα αποτελέσματά της σε διάφορες περιοχές του κόσμου και με την βεβαιότητα ότι είναι ένα πρόβλημα που αφορά κάποιους άλλους.
Στην πραγματικότητά όμως έχει περάσει προ πολλού η εποχή που η κλιματική αλλαγή θεωρούνταν μια κατάσταση με την οποία θα ερχόταν μελλοντικά αντιμέτωπο το ανθρώπινο είδος. Πλέον (και με ελάχιστες εξαιρέσεις) σχεδόν όλοι συμφωνούν ότι οι διαστάσεις της είναι τέτοιες που κανείς να μην μπορεί να την αγνοήσει ή να υποκριθεί ότι το «τέρας» δεν υπάρχει.
Μια πρόσφατη ημερίδα της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο της Ακρόπολης ήρθε να χτυπήσει ηχηρότατο καμπανάκι κινδύνου και να παρουσιάσει εικόνες από το φρικτό μέλλον στο οποίο οδεύουμε με μαθηματική ακρίβεια, δίνοντας στοιχεία που μόνο ευοίωνα δεν είναι.
Μέσα από τις μελέτες και τα επιστημονικά ντοκουμέντα που είδαν το φως της δημοσιότητας, αλλά και μέσα από τις προσωπικές θέσεις μελών της επιστημονικής κοινότητας που παρουσιάστηκαν εκεί, φάνηκε και η έκταση αλλά και ο βαθμός επικινδυνότητας του φαινομένου για την Ελλάδα.
Μια Ελλάδα στην οποία η κλιματική αλλαγή είναι παρούσα, αν και συχνά αυτό συμβαίνει με τέτοιους τρόπους ώστε να μην το αντιλαμβανόμαστε καν. Ποιος, για παράδειγμα, θα πίστευε ότι πλέον στη χώρα μας οι νεκροί από πλημμύρες θα ξεπερνούσαν εκείνους από σεισμούς; Κι όμως… αυτό ήταν ένα μόνο από τα στοιχεία τα οποία πληροφορήθηκε η κοινή γνώμη και δείχνουν την μετάλλαξη που βιώνει η φύση.
Όπως επισήμανε ο καθηγητής Κώστας Συνολάκης, στην πατρίδα μας ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι χάνουν την ζωή τους από πλημμύρες, την ώρα που η μέση θερμοκρασία ανεβαίνει και οι περίοδοι των βροχών μικραίνουν! Αυτό κι αν είναι παράδοξο… Όμως η ένταση των φαινομένων, όταν αυτά συμβαίνουν, είναι τέτοια που αποδεικνύεται καταστροφική.
Ως τα τέλη του 19ου αιώνα, καταγραφόταν μια-δυο περίοδοι καύσωνα ανά 50 χρόνια περίπου. Πλέον οι υψηλές θερμοκρασίες, υψηλότερες από αυτό που ονομάζουμε «φυσιολογικές για την εποχή», συναντώνται σχεδόν κάθε δεύτερη χρονιά. Οι προβολές στο μέλλον δεν σε κάνουν αισιόδοξο. Σύμφωνα με αυτές, μέχρι το τέλος του 21ου αιώνα, αυτού που διανύουμε, η μέση θερμοκρασία αναμένεται να ανέβει κατά τρεις ολόκληρους βαθμούς. Ένα γεγονός που αν επιβεβαιωθεί, θα προκαλέσει «ερημοποίηση» του 40% της ελληνικής επικράτειας…
Οι προβλέψεις που παρουσίασε –μεταξύ άλλων- ο καθηγητής Χρήστος Ζερεφός, θα μπορούσαν να σταθούν ως η βάση ενός εφιαλτικού σεναρίου. Ενός φιλμ όμως που δεν συγκαταλέγεται πια στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας, αλλά κατατάσσεται στα «σκληρά ριάλιτι».
Η «ερημοποίηση» δεν είναι τίποτα περισσότερο αλλά και τίποτα λιγότερο από αυτό που φανερώνει η λέξη. Ολόκληρες περιοχές που πλήττονται από την κλιματική αλλαγή και σταδιακά μετατρέπονται σε άνυδρη, αφιλόξενη γη. Αυτό είναι. Όπως το παρακολουθούμε στις οθόνες μας για την Αφρική, αλλά πια γνωρίζουμε ότι «αύριο-μεθαύριο» μπορεί να αφορά την Πελοπόννησο, την ίδια ώρα που η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα καταπίνει –κυριολεκτικά- τις αμμώδεις παραλίες των νησιών, απειλώντας σε βάθος χρόνου και τα ίδια.
Όπως επισήμαναν οι επιστήμονες, τα προβλήματα που προκύπτουν δεν αφορούν μόνο την φύση. Ναι μεν είναι εκείνη που πλήττεται πρώτη, αλλά οι επιπτώσεις σε κοινωνικό επίπεδο ή σε επίπεδο ανθρώπινων συμπεριφορών δεν αργούν να φανούν. Η υποβάθμιση της ποιότητας του περιβάλλοντος έχει άμεσο αντίκτυπο στην οικονομική ζωή, τόσο μικροοικονομικά όσο και μακροοικονομικά. Οδηγεί σε μετανάστευση, ακόμα και πολέμους και έρχεται να αυξήσει δραματικά το κόστος της ύπαρξής μας, απειλώντας την παράλληλα ευθέως.
Όσο όμως εμείς οι ίδιοι αδυνατούμε να αντιληφθούμε την πραγματικότητα, αρνούμαστε να αλλάξουμε συμπεριφορές και παράλληλα να πιέσουμε για αλλαγές, θα μείνουμε απλοί παρατηρητές ενός φαινομένου που –έτσι απλά- θα εξαφανίσει το μέλλον των παιδιών μας.