Από πολλούς μελετητές η πανδημία του κορωνοϊού συγκρίνεται άμεσα με εκείνη της «ισπανικής γρίπης» που ξέσπασε κάτι παραπάνω από έναν αιώνα πριν και κόστισε την ζωή 50.000.000 ανθρώπων σε όλη την υφήλιο. Εκείνη η ασθένεια που σάρωσε τον πλανήτη, «χτύπησε» σε τρία διαφορετικά «κύματα», γεγονός που κάνει τους επιστήμονες ανήσυχους σχετικά με την συμπεριφορά του Covid-19, ο οποίος δείχνει να έχει τεθεί υπό έλεγχο σε ορισμένες περιοχές μεν, αλλά εμφανίζει τάσεις αναζωπύρωσης.
Μόλις την περασμένη εβδομάδα οι εικόνες με το ιατρικό και το νοσηλευτικό προσωπικό να φεύγει καταχειροκροτούμενο από την Γουχάν, μετά από μια μάχη που διήρκεσε τρεις ολόκληρους μήνες, προκάλεσαν ρίγη συγκίνησης ανά την υφήλιο αλλά και αισιοδοξία για το μέλλον. Αρκετοί ήταν εκείνοι που θεώρησαν πως αυτός ο αόρατος εχθρός είχε ηττηθεί οριστικά, μεταξύ αυτών και ο Τσάο Γουέι, υποδιευθυντής του Τμήματος Μεταδοτικών Νοσημάτων του νοσοκομείου Union Medical College, ο οποίος μιλώντας στο Reuters τόνισε ότι για τον ίδιο δεν συνέτρεχε ιδιαίτερος λόγος ανησυχίας για ένα νέο χτύπημα του κορωνοϊού στην Κίνα. Θεωρώντας δηλαδή ότι τα πολύ σκληρά μέτρα καραντίνας και κοινωνικής απομόνωσης είχαν πετύχει τον σκοπό τους και ότι η επαρχία που χτυπήθηκε πρώτη από την μάστιγα της εποχής θα μπορούσε να επανέλθει σε κανονικούς ρυθμούς ζωής, χωρίς απαγορεύσεις.
Ωστόσο, μόλις χθες (Τετάρτη, 25 Μαρτίου) δημοσιεύτηκε στο Science μια μελέτη την οποία υπογράφουν δεκάδες επιστήμονες, με τίτλο «The effect of human mobility and control measures on the COVID-19 epidemic in China» (μπορείτε να την διαβάστε εδώ) με στοιχεία διόλου ενθαρρυντικά σχετικά με τις πιθανότητες εξέλιξης της νόσου και με σαφείς προειδοποιήσεις για ένα δεύτερο κύμα το οποίο υπό προϋποθέσεις μπορεί να αποδειχθεί ακόμη πιο φονικό από το πρώτο.
Ο επικεφαλής της μελέτης, Μόριτς Κράμερ, ήταν ξεκάθαρος. «Οι Αρχές της Κίνας αλλά και άλλων χωρών που αντιμετώπισαν με επιτυχία το ξέσπασμα του κορωνοϊού οφείλουν να επιδείξουν τεράστια προσοχή. Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στην διαχείριση των μετακινήσεων και των ταξιδιών και κυρίως το πώς θα δράσουν προκειμένου να αποφύγουν ένα δεύτερο κύμα μόλυνσης από Covid-19 και μια νέα έξαρση της πανδημίας στους πολίτες τους», τόνισε σε δήλωσή του.
Για εκείνον το μεγαλύτερο πρόβλημα πιθανότατα θα προκύψει από την επιστροφή κατοίκων από άλλες χώρες, που θεωρεί πιθανό ότι θα «εισάγουν» εκ νέου την ασθένεια, την ώρα που δεν θα βρίσκονται σε ισχύ τα ίδια περιοριστικά μέτρα και επομένως θα είναι πιο εύκολο να εξαπλωθεί ξανά ο ιός.
Ήδη χώρες όπως η Κίνα, το Χονγκ Κονγκ και η Ταϊβάν, περιοχές που βίωσαν πρώτες τα αποτελέσματα της πανδημίας και έσπευσαν (μερικές πιο άμεσα και επιτυχημένα σε σχέση με άλλες) ανακοινώνουν μηδενικά ή σχεδόν μηδενικά εσωτερικά κρούσματα του ιού, αλλά αυξανόμενα εισαγόμενα, τα οποία και προέρχονται από τον επαναπατρισμό πολιτών τους.
Εάν δεν υπάρξει ικανοποιητικός έλεγχος και νέα καραντίνα, οι μελέτες δείχνουν πως σε ένα όχι και τόσο ακραίο σενάριο ο εφιάλτης μπορεί να επιστρέψει και εκλιπαρούν τις κυβερνήσεις ζητώντας να μην χαλαρώσουν τα μέτρα περιορισμού. Όπως τονίζουν, σε πολλές περιοχές είναι θέμα χρόνου να συμβεί κάτι τέτοιο. «Αυτό που είδαμε στην Κίνα και συμβαίνει τώρα σε Ιταλία και Ισπανία δεν είναι η κορυφή της κρίσης. Βρισκόμαστε, ημερολογιακά, ένα μήνα μακριά από αυτό» ξεκαθαρίζει ο Δόκτωρ Μπεν Κάουλινγκ, επιδημιολόγος στο πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ και συμπληρώνει: «Τα μέτρα που ελήφθησαν θα χρειαστεί να επανέλθουν σε έναν ή δύο μήνες από τώρα. Ο κρατικός μηχανισμός θα πρέπει τότε να δράσει ξανά και θα ξαναδούμε καταντίνες ξανά από την αρχή»…
Ήδη στην Κίνα οι περιορισμοί στις μετακινήσεις χαλαρώνουν, επιχειρήσεις και μαγαζιά ανοίγουν και πάλι σιγά-σιγά, ενώ σε κάποιες επαρχίες λειτουργούν και πάλι τα σχολεία. Όσο κι αν αυτές οι ειδήσεις και οι εικόνες προκαλούν χαμόγελα και γεννούν αισιοδοξία, το ρίσκο –σύμφωνα με τους επιστήμονες- παραμένει υψηλό και προειδοποιούν ότι ο εφησυχασμός είναι στην φάση που βρισκόμαστε ο μεγαλύτερος εχθρός όλων.
Τις υποθέσεις και τους φόβους τους για ένα δεύτερο κύμα της πανδημίας έρχονται να ενισχύσουν τα στοιχεία από το Χονγκ Κονγκ, για παράδειγμα. Αρχικά η συγκεκριμένη χώρα της Ασίας ανακοίνωσε περίπου 100 κρούσματα, με αποτέλεσμα να θέσει περιορισμούς στους κατοίκους, οι οποίοι έφεραν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Μόλις όμως υπήρξε άρση των μέτρων και οι πολίτες άρχισαν να επιστρέφουν στις δουλειές τους, ο αριθμός αυτός δύο εβδομάδες μετά έφτασε στα 160 νέα κρούσματα και μέχρι το τέλος του μήνα που διανύουμε ανέβηκε σε 410… Νούμερο τετραπλάσιο και σαφώς πολύ πιο ανησυχητικό…
Έτσι οι Αρχές αναγκάστηκαν να στείλουν ξανά τον κόσμο σπίτι του και να θέσουν εμπόδια στην εξάπλωση του κορωνοϊού, αναγνωρίζοντας ότι μετά το δεύτερο έρχεται και τρίτο κύμα μολύνσεων. Ένα μοτίβο που παρατηρεί κανείς και σε άλλες κοντινές χώρες σαν την Σιγκαπούρη ή την Ταϊβάν, οι οποίες αντιμετώπισαν αποτελεσματικά τον ιό αρχικά και τώρα καλούνται να το κάνουν ξανά με την ίδια πυγμή και αποφασιστικότητα. Η επιστημονική κοινότητα τονίζει πως και ο υπόλοιπος κόσμος οφείλει να παραδειγματιστεί από αυτές και να μην κάνει λάθη. Η κοινωνική απομόνωση είναι ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης της πανδημίας και σε καμία περίπτωση ο μείωση των κρουσμάτων δεν θα πρέπει να εκληφθεί ως οριστικό νοκ άουτ απέναντι σε μια ασθένεια τόσο ανθεκτική και σκληρή που βρίσκει τον τρόπο να επιστρέφει…