9,583 κρούσματα κορωνοϊού και 152 θανάτους μετρά μέχρι σήμερα η Νότια Κορέα, με 5,033 ασθενείς να έχουν ήδη αναρρώσει και να έχουν επιστρέψει στα σπίτια τους. Όσο απίστευτο κι αν μοιάζει, αυτοί είναι οι αριθμοί που παρουσιάζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Αναρωτιέστε πως μια χώρα 51,5 εκατομμυρίων κατοίκων η οποία μάλιστα βρίσκεται σε απόσταση μόλις 1,3 μιλίων από την Κίνα που «γέννησε» τον κορωνοϊό, κατάφερε να γλιτώσει τα χειρότερα και μην μπορεί καν να συγκριθεί με τις πολύπαθες ΗΠΑ, Ιταλία και Ισπανία την ώρα που αρχικά υπήρξε δεύτερη σε επιβεβαιωμένα κρούσματα;
Η απάντηση βρίσκεται στο καλά οργανωμένο σχέδιο αντιμετώπισης του ιού, που σήμερα την κατατάσσει στην 9η θέση (!) στη λίστα με τις χώρες που έχουν πληγεί, έχοντας καταφέρει να σημειώσει τεράστια κάμψη σε ό,τι αφορά στις περιπτώσεις ασθενών που έχουν προσβληθεί από τον φονικό ιό.
Συγκεκριμένα, στη Νότια Κορέα η έξαρση του COVID-19 ξεκίνησε στις 18 Φεβρουαρίου. Μέσα σε δύο εβδομάδες, τα περιστατικά πολλαπλασιάστηκαν επί 180. Τα ημερήσια κρούσματα άγγιξαν τα 909 στις 29 Φεβρουαρίου, κι όμως, ο αριθμός τους στις 6 Μαρτίου έγινε διψήφιος.
Τίποτα, σαφώς, δεν έγινε τυχαία. Η στρατηγική της εν λόγω χώρας αποδείχτηκε σωτήρια, με ολόκληρο τον κόσμο να μιλά πλέον για το «κορεάτικο μοντέλο αντιμετώπισης» που στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία και αξίζει να αποτελέσει παράδειγμα για ολόκληρο τον κόσμο.
Και όχι. Δεν μιλάμε για μια χώρα που πόνταρε τα πάντα στην καραντίνα. Αντιθέτως, εκεί οι πολίτες που δεν είχαν προσβληθεί ουδέποτε κλείστηκαν στα σπίτια τους. Οι οικονομικές δραστηριότητες δεν «πάγωσαν», ενώ έναν μήνα και δέκα μέρες μετά την έξαρση του νέου ιού, η χώρα ετοιμάζεται να επιστρέψει στους φυσιολογικούς της ρυθμούς σε κάθε επίπεδο. Ή για το θέσουμε πιο σωστά, να επιστρέψει στην κανονικότητά της, χωρίς να ανησυχεί για νέα αύξηση κρουσμάτων. Στην πραγματικότητα, βλέπετε, οι πολίτες δεν επηρεάστηκαν ούτε στο 1/10 σε σχέση με την Αμερική και τους ευρωπαϊκούς λαούς.
Το «κορεάτικο μοντέλο»
Ως «κορεάτικο μοντέλο αντιμετώπισης» παρουσιάζεται η στρατηγική των τεσσάρων βημάτων που στόχο είχε τον έλεγχο του ιού, η οποία κατάφερε να μειώσει σε εντυπωσιακό βαθμό τον αριθμό των ασθενών με COVID-19 χωρίς να χρειαστεί να παρθούν ακραία μέτρα.
Η κορεάτικη αυτή στρατηγική ονομάστηκε TRUST (Transparency, Robust screening and quarantine, Unique but universally-applicable testing, Strict control and Treatment) ή αλλιώς Διαφάνεια, Σκληρός έλεγχος και καραντίνα, Μοναδικές μα εφαρμόσιμες δοκιμές, Αυστηρός έλεγχος και Θεραπεία. Και η ονομασία της αντικατοπτρίζει πλήρως τη δυναμική της.
Τα 4 βήματα της επιτυχίας
Ταχύτητα δράσης
Η ταχύτητα με την οποία η κυβέρνηση της χώρας αντέδρασε στα πρώτα σημάδια της -αρχικά- επιδημίας ήταν αν μη τι άλλο εντυπωσιακή. Ήταν, άλλωστε, προετοιμασμένη σε ό,τι αφορά στον τρόπο αντιμετώπισης τέτοιου είδους υγειονομικών κρίσεων, καθώς το Αναπνευστικό Σύνδρομο της Μέσης Ανατολής του 2015 -γνωστό ως MERS-, είχε προσβάλλει 186 πολίτες, οδηγώντας τελικά στον θάνατο τους 36 από αυτούς. Οι επικεφαλής γνώριζαν εξαρχής πως τα πράγματα δεν θα ήταν απλά ούτε αυτή τη φορά. Και φρόντισαν να δράσουν άμεσα.
Αν και το πρώτο κρούσμα στη Νότια Κορέα σημειώθηκε στις 20 Ιανουαρίου, η χώρα είχε ξεκινήσει να προετοιμάζεται για την έξαρση του ιού ήδη από τις 31 Δεκεμβρίου, όταν έγιναν οι πρώτες αναφορές για κάποιο «νέο είδος πνευμονίας» που παρατηρήθηκε στους κατοίκους της κινεζικής Γιουχάν. Χρειάστηκαν μόνο τρεις μέρες για να συσταθεί μια επιστημονική ομάδα «έκτακτης ανάγκης» η οποία προετοιμαζόταν για όσα θα ακολουθήσουν.
Μια εβδομάδα μετά το πρώτο κρούσμα στη Νότια Κορέα, η κυβέρνηση σε συνεργασία με τις μεγαλύτερες ιατροφαρμακευτικές εταιρείες της χώρας εξασφάλισε στα νοσοκομεία πρωτοποριακά κιτ διαγνωστικού ελέγχου για κορωνοϊό. Αυτή τη στιγμή, οι εταιρείες παράγουν διαγνωστικά τεστ που αρκούν για 135.000 ελέγχους πιθανών ασθενών ημερησίως!
Σύμφωνα με το Υπουργείο Εξωτερικών της Νότιας Κορέας, 47 χώρες εξέφρασαν ενδιαφέρον να εισάγουν το προϊόν και άλλες 39 το ζήτησαν με μορφή ανθρωπιστικής βοήθειας.
Συστηματικός έλεγχος
Αμέσως μετά το ξέσπασμα του ιού, συστάθηκαν 118 διαγνωστικά εργαστήρια και 633 χώροι για έλεγχο πιθανών κρουσμάτων, ανάμεσά τους προσωρινές, ειδικά διαμορφωμένες εγκαταστάσεις και κλινικές στις οποίες οι πιθανοί φορείς εξετάζονται χωρίς να βγουν από το αυτοκίνητό τους, προκειμένου να περιοριστεί η διασπορά του ιού.
Ακόμα, προκειμένου να αποφευχθεί ο συνωστισμός στα νοσοκομεία, δημιουργήθηκαν ειδικές μονάδες για τους ασθενείς ανάλογα με το στάδιο στο οποίο βρίσκεται η ασθένεια σε καθέναν από αυτούς. Για τον ίδιο λόγο, επιστρατεύτηκαν ξενοδοχεία και κοιτώνες για να φιλοξενήσουν ασθενείς με ήπια συμπτώματα.
Στον αγώνα ιστοσελίδες και εφαρμογές smartphones
Οι αρχές επιστράτευσαν και την τεχνολογία προκειμένου να εντοπίζουν, να απομονώνουν και να έχουν υπό έλεγχο κάθε κρούσμα κορωνοϊού. Σκεφτείτε κάτι αντίστοιχο του δικούς μας 112 της Πολιτικής Προστασίας. Εκεί, όμως, οι ειδοποιήσεις έκτακτης ανάγκης χτυπούν στα κινητά των πολιτών της Νότιας Κορέας κάθε φορά που σημειώνεται κρούσμα στην περιφέρειά τους.
Η λίστα των περιστατικών ανανεώνεται σε ιστοσελίδες και εφαρμογές από κάθε λεπτό έως κάθε μία ώρα, με τους πολίτες που έχουν την υποψία πως ήρθαν σε επαφή με φορέα του ιού να υποχρεούνται να μεταβούν στο πλησιέστερο κέντρο για εξέταση.
Και το καλύτερο; Όσοι είναι υποχρεωμένοι να μείνουν σε καραντίνα, επιβάλλεται να κατεβάσουν μία συγκεκριμένη εφαρμογή στο κινητό τους τηλέφωνο η οποία θα ειδοποιεί αμέσως τις αρχές στην περίπτωση που ο κάτοχος του κινητού τηλεφώνου απομακρυνθεί από την οικία του, με τα πρόστιμα για όσους «σπάνε» την καραντίνα να είναι τσουχτερά.
Συνεργασία Αρχών – πολιτών
Όσο αυτονόητη και να θεωρείται η συνεργασία Αρχών και πολιτών σε περιόδους τέτοιου είδους κρίσεων, όπως αποδείχτηκε δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη, καθώς πολλοί είναι εκείνοι που επιλέγουν να μην συμμορφωθούν με τους επιβεβλημένους κανόνες. Η νότια Κορέα, ωστόσο, τα κατάφερε και με το παραπάνω.
Η κυβέρνηση μοιάζει να «χτύπησε» τους πολίτες στο ευαίσθητο σημείο τους: το αίσθημα πολιτικού καθήκοντος. Τους έκανε να καταλάβουν εξαρχής τη σημασία του να υπακούσουν στα νέα μέτρα, γεγονός που αποδείχτηκε υψίστης σημασίας.
Η τηλεοπτική της καμπάνια με τίτλο «Κορέα, η χώρα των θαυμάτων;», άλλωστε, μετρά μέσα σε 10 ημέρες 3,5 εκατομμύρια προβολές στο YouTube κι αυτό μιλά από μόνο του…