Σε κάποιες χώρες εφαρμόζεται ήδη με απόλυτη επιτυχία. Θα άντεχες όμως να το κάνεις με αντάλλαγμα την επιστροφή στην κανονικότητα;
Κυκλοφόρησε σαν αστείο, σαν meme από τις πρώτες ημέρες της καραντίνας. «I don’t like this episode of Black Mirror» αναγράφει το meme και η αλήθεια είναι πως όσο περνούν οι μέρες, γίνεται όλο και λιγότερο αστείο και περισσότερο αγγίζει την πραγματικότητα.
Το έχουμε δει να συμβαίνει και παλιότερα με επεισόδια της σειράς που αποδεικνύονταν προπομποί καταστάσεων που ήρθαν μετά την προβολή τους, όμως τώρα μιλάμε για κάτι που μπορεί να αναχθεί σε τρομακτική ακρίβεια.
Στο πρώτο επεισόδιο της τρίτης σεζόν, το Nosedive, κάθε κοινωνική δραστηριότητα είναι συνδεδεμένη με μια εφαρμογή όπου κάθε άνθρωπος, κάθε πολίτης, βαθμολογείται για την συμπεριφορά του. Από το αν είπε καλημέρα με χαμόγελο σε κάποιον μέχρι το πώς εξυπηρέτησε έναν πελάτη και ποια ήταν η ψηφιακή του δραστηριότητα. Με αυτή την εγκατεστημένη στο κινητό εφαρμογή, μπορούσε μια αόρατη κυβέρνηση, ένας αόρατος κρατικός μηχανισμός να γνωρίζει τα πάντα για τον κάθε ένα. Πού βρίσκεται, τι κάνει, συνάδει η στάση του με τις κοινωνικές συμβάσεις, υποτάσσεται πλήρως στην κοινωνική προέκταση της ύπαρξής του;
Μπορεί κάτι τέτοιο να μην υπάρχει ακόμα σε αυτόν τον βαθμό στον κόσμο, όμως η πανδημία προκάλεσε νέες ανάγκες και σε κάποιες περιοχές του κόσμου εφαρμόστηκαν μέτρα που θυμίζουν ένα λιγότερο ελεγκτικό στάδιο αυτού του επεισοδίου.
Νότια Κορέα και Σιγκαπούρη είναι από τις χώρες που μέχρι στιγμής παίρνουν πολύ καλό βαθμό στη διαχείριση της πανδημίας, δεδομένου κιόλας πως απέχουν μια σπιθαμή από την Ουχάν. Για να το καταφέρουν όμως αυτό, κι αφού είχαν ήδη βρεθεί σε ένα σημείο κρουσμάτων που η κατάσταση θα μπορούσε να ξεφύγει από τον έλεγχο τους, έπρεπε να πάρουν ένα μέτρο που σε κάθε άλλη περίσταση θα το χαρακτηρίζαμε δικτατορικό και εκτός κοινωνικού συμβολαίου, πέρα από τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.
Εντοπισμός ή, πιο ταιριαστά, ιχνηλάτηση. Οι αρχές σε αυτές τις δύο χώρες, μα σε ένα βαθμό και στην Κίνα, συγκρότησαν ομάδες συλλογής δεδομένων κινήσεων ατόμων που είχαν διαγνωστεί με Covid-19, πριν τη διάγνωσή τους. Ανίχνευση σήματος GPS για σημεία που είχαν βρεθεί τον προηγούμενο μήνα, κινήσεις της πιστωτικής/χρεωστικής κάρτας και κλειστό κύκλωμα παρακολούθησης μπήκαν κάτω από το ίδιο πρίσμα για να σχηματιστεί το μονοπάτι του κάθε ασθενή, ώστε να προλάβουν αυτόν που είχε κολλήσει από το να έρθει σε επαφή με άλλους ανθρώπους.
Ναι, τα τεστ που έγιναν στη Ν. Κορέα ήταν πολλά, όμως ξέρουμε όλοι πως ποτέ δεν είναι αρκετά και πως ακόμα κι ένα σπυρί από ρύζι μπορεί να γείρει τη ζυγαριά, σύμφωνα με το ρητό που έλεγε ο πατέρας της Μουλάν. Με την ιχνηλάτηση μέσω κινητού μπόρεσαν οι αρχές και να ειδοποιήσουν τον ασθενή για την ανάγκη να αυτοπεριοριστεί, αλλά και να ακολουθήσουν τα βήματά τους προς όσους μετέδωσε τον ιό.
Αυτό το σχέδιο φαίνεται πως θα εφαρμοστεί και στις ΗΠΑ, όχι σε καθολική κλίμακα, αφού προς το παρόν ο Τραμπ ρίχνει διαρκώς το μπαλάκι στη διαχείριση των κυβερνώντων σε κάθε πολιτεία. Στη Μασαχουσέτη πάντως οι κρατικοί φορείς έχουν προχωρήσει στην πρόσληψη 1.000 ατόμων με αποκλειστικό ενδιαφέρον την συνέντευξη ατόμων που έχουν διαγνωστεί, πριν τοποθετηθούν σε καραντίνα, όπου θα τους ρωτούν για κάθε τους επαφή με άλλον άνθρωπο. Είναι προφανές πως αυτό δεν μπορεί να έχει μεγάλη αποτελεσματικότητα, αλλά μπορεί να αποτελέσει ένα πρώτο στάδιο για την πιο γρήγορη ανταπόκριση. Ποιος θυμάται εξάλλου κάθε άνθρωπο με τον οποίο μίλησε ή πλησίασε και δη σε βάθος δύο εβδομάδων πριν;
Σύμφωνα με το TheAtlantic.com, ένας επιστήμονας στο MIT, ο Ραμές Ρασκάρ, ετοιμάζει μια ειδική εφαρμογή όπου θα υπάρχει το google maps του κορωνοϊού, θα εμφανίζονται δηλαδή οι νοσούντες σε όσους υγιείς βρίσκονται σε μια συγκεκριμένη απόσταση απ΄αυτούς. Φαντάζει σενάριο από τις φαντασιώσεις απολυταρχικών καθεστώτων, αλλά τούτη τη στιγμή, δεν μπορεί κανείς να κάνει κάτι από το να αποδεχτεί ότι η υγεία υπερβαίνει κάθε άλλο αγαθό και πως απέναντι στον κορωνοϊό δεν μπορεί να διασφαλιστεί μόνο με θεμιτά μέσα. Τουλάχιστον βάσει όσων γνωρίζουμε για τον ιό ως σήμερα.
Κι από τη στιγμή που ο περιορισμός του δεν μπορεί να ισχύσει εσαεί, αλλά θα εμφανιστούν περίοδοι με κάμψη και περίοδοι με εκ νέου έξαρση, διαφορετικές σε κάθε χώρα, τότε πολλές κυβερνήσεις ενδέχεται να οδηγηθούν σε τέτοια σκληρά στη θεωρία μέτρα.
Και στη Γερμανία φαίνεται πως εξετάζουν έναν τρόπο ενσωμάτωσης αυτού του μέτρου, με πιο δημοκρατικό κάλυμμα. Αυτό που έχει γίνει γνωστό κάνει λόγο για μια καταγραφή μέσω Bluetooth όλων των ID’s που συνευρέθηκαν σε ένα μέρος. Αν δηλαδή σε περίοδο χαλάρωσης της καραντίνας βρεθείς σε ένα εστιατόριο για παράδειγμα, θα πρέπει να συλλέξεις τις ψηφιακές ταυτότητες και να τις αποθηκεύσεις σε μια εφαρμογή. Όσα δεδομένα συλλέξεις και καταμαρτυρούν το πού βρέθηκες, θα γίνουν αυτομάτως δημόσια εφόσον διαγνωστείς με κορωνοϊό.
Αντιλαμβάνεται κανείς λοιπόν πως δεν μιλάμε πλέον για το διάστημα της καραντίνας ή για βάθος μερικών μηνών. Μέχρι να βρεθεί το εμβόλιο και με τον δυτικό πολιτισμό να θέλει να θωρακιστεί σε ενδεχόμενο νέας καραντίνας, ώστε να μην δει οικονομίες να καταρρέουν, είναι εξαιρετικά πιθανό να οδηγηθούμε σε μια τέτοια ανίχνευση με αιτία τον σεβασμό της δημόσιας υγείας.
Το ερώτημα βεβαίως είναι πόσο εύκολα μπορεί αυτή η αιτία να γίνει μια εύκολη δικαιολογία. Καθώς κανείς μας δεν μπορεί να γνωρίζει τίποτα και να είναι σίγουρος για τίποτα, πορευόμαστε με την πίστη ότι συμβάλλουμε σε ένα παγκόσμιο καλό!