Μπορεί στον τύμβο Καστά στην Αμφίπολη να μην επιβεβαιώθηκαν οι ενδόμυχες ελπίδες πολλών για την ανακάλυψη του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αλλά η αρχαιολογική αξία των ευρημάτων παραμένει εξόχως σημαντική, καθιστώντας το μνημείο ένα από τα πιο σπουδαία του είδους του.
Ωστόσο η περιοχή συνεχίζει να συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των επιστημόνων καθώς οι μελέτες δείχνουν πως εκεί βρίσκεται θαμμένη μια ολόκληρη πόλη που περιμένει εδώ και αιώνες καρτερικά την αρχαιολογική σκαπάνη που θα φέρει στο φως τα μυστικά της.
Υπό την καθοδήγηση του καθηγητή Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Γρηγόρη Τσόκα, πραγματοποιήθηκε ενδελεχής διασκόπηση του υπεδάφους η οποία έδειξε την ύπαρξη διάσπαρτων αρχιτεκτονικών λειψάνων που μαρτυρούν ότι πέριξ του τύμβου Καστά κάποτε εμφανίστηκε έντονη οικιστική δραστηριότητα, τα απομεινάρια της οποίας βρίσκονται ακόμη εκεί.
Οι αρχαιολόγοι πριν καν ξεκινήσουν τις ανασκαφές στο Λόφο 133, όπως είναι η στρατιωτική ονομασία του, ήδη είχαν διακρίνει τις ενδείξεις και τα στοιχεία, καθώς εκεί πάνω ακόμη και με γυμνό μάτι υπήρχαν –για παράδειγμα- θραύσματα κεραμικής τέχνης, ενώ ήδη από το 1964 και το 1965 κιόλας, ο αείμνηστος καθηγητής Δημήτρης Λαζαρίδης είχε προχωρήσει στις πρώτες δοκιμαστικές τομές, παράλληλα με τις ανασκαφές που συνεχίζονταν στην Αμφίπολη.
Το υπουργείο Πολιτισμού ήδη ανακοίνωσε πως το αμέσως επόμενο διάστημα η Εφορεία Αρχαιοτήτων Σερρών σε συνεργασία με την Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων ξεκινά ένα πρόγραμμα συστηματικών αρχαιολογικών καθαρισμών στον Λόφο 133. Σκοπός αυτής της κίνησης είναι να επιλεχθούν εκείνα τα σημεία που συγκεντρώνουν τα περισσότερα σχετικά στοιχεία και κατά συνέπεια υπάρχει αυξημένη πιθανότητα να αποκαλυφθούν τα ίχνη των δομικών έργων και των κτηρίων της περιοχής.
Παράλληλα, η Διεύθυνση Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων έρχεται να ακολουθήσει και να προσφέρει και αυτή από την δική της πλευρά προκειμένου να ολοκληρωθεί αυτή η μνημειώδης –κυριολεκτικά- προσπάθεια.
Την ίδια ώρα συνεχίζονται οι αρχαιολογικές εργασίες και στο κύριο σημείο ενδιαφέροντος, δηλαδή την Αμφίπολη, που χρονολογείται από τον 4ο π.X αιώνα. Το επόμενο διάστημα αναμένεται να ολοκληρωθεί το πρόγραμμα απεικόνισης του ζωγραφικού διάκοσμου, με τρισδιάστατους σαρωτές υψηλής ανάλυσης και ακρίβειας και νέες μεθόδους, σύγχρονης τεχνολογίας, ενώ δρομολογούνται και τα έργα συντήρησης της εντυπωσιακής θύρας του ταφικού μνημείου όπου δεσπόζουν οι δύο ολόγλυφες Σφίγγες, σμιλευμένες από το περίφημο μάρμαρο Θάσου.
Υπενθυμίζεται ότι η Κατερίνα Περιστέρη, η αρχαιολόγος που έφερε στο φως τον τύμβο, έχει διατυπώσει την θέση ότι πρόκειται για μνημείο που έγινε κατά παραγγελία του ίδιου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, για τον επιστήθιο φίλο του Ηφαιστίωνα. Κι ενώ αυτή η γνώμη έχει αμφισβητηθεί, με συναδέλφους τηςς να διατηρούν επιφυλάξεις, το μόνο βέβαιο είναι ότι η Αμφίπολη έχει ακόμη πολλά κρυμμένα μυστικά που όταν έρθουν κι αυτά μετά από αιώνες στο φως, ίσως αλλάξουν και πάλι την αντίληψή μας όχι μόνο για την ταυτότητα του μνημείου, αλλά και για την ελληνική αρχαιότητα στο σύνολό της.