Τα τελευταία εφτά χρόνια, η 18η Σεπτεμβρίου δεν είναι μια απλή μέρα. Είναι η ημέρα της επετείου της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα από το μαχαίρι του Ρουπακιά, η ημέρα της υπενθύμισης πως η Χρυσή Αυγή δεν είναι ένα απλό κοινοβουλευτικό κόμμα ακροδεξιών αντιλήψεων αλλά μια οργάνωση φτιαγμένη για να μετουσιώνει την ακροδεξιά της ρητορική σε βία στον δρόμο, ένα ναζιστικό κόμμα. Κάθε χρόνο, αυτό το κλίμα μνήμης και συνείδησης αντανακλάται στις πορείες του Κερατσινίου για τον Παύλο Φύσσα.
Θα ήταν ωστόσο λάθος να γίνουν αυτές οι πορείες αντιληπτές ως εθιμοτυπικές: οι πορείες μνήμης στον Παύλο Φύσσα δεν είναι κάτι σαν τις πορείες για το Πολυτεχνείο ή την δολοφονία του Γρηγορόπουλου, δεν γίνονται απλά για λόγους μνήμης. Ίσως κάποτε να μετουσιωθούν σε αυτό. Όμως, όσο η ιδεολογία που όπλισε τον Ρουπακιά παραμένει ζωντανή μέσα στην ελληνική κοινωνία, η επέτειος της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα θα υπάρχει πάντα για να αντανακλά τη σύγκρουση με αυτές και κατ’ επέκταση, τους εκάστοτε κοινωνικούς συσχετισμούς.
Για παράδειγμα, οι πρώτες πορείες στη μνήμη του Παύλου Φύσσα λάμβαναν χώρα σε μια περίοδο που η ποινική δίωξη της Χρυσής Αυγής έμοιαζε μια λεπτομέρεια, που ήταν αμφίβολο αν και κατά πόσο θα τις προκαλέσει πολιτική κρίση. Η δεύτερη επέτειος της δολοφονίας του Φύσσα μάλιστα, πραγματοποιήθηκε μόλις λίγες μέρες μετά την τρίτη συνεχόμενη κοινοβουλευτική εκλογή της Χρυσής Αυγής, με την τελευταία να παίζει πολιτική επίθεση και το αντιφασιστικό κίνημα, πολιτική άμυνα. Τα τελευταία χρόνια, οι συσχετισμοί έχουν αντιστραφεί: ειδικά πέρυσι, στην συμπλήρωση έξι χρόνων από τη δολοφονία του Φύσσα, με την Χρυσή Αυγή να έχει μείνει εκτός Βουλής, να βαράει διάλυση και να ξεφτιλίζεται μέσα στο δικαστήριο, η πορεία στο Κερατσίνι ήταν θριαμβευτική. Η φετινή επέτειος πάντως υπήρξε με διαφορά η πιο αμήχανη σε επίπεδο κλίματος.
Τα μάτια όλων όσων ασχολούνται με επιμονή και υπομονή με το ζήτημα της Χρυσής Αυγής βρίσκονται στραμμένα από τώρα στις 7 Οκτωβρίου, την ημερομηνία δηλαδή που το δικαστήριο θα γνωστοποιήσει την απόφασή του για τους κατηγορούμενους χρυσαυγίτες. Μια δίκη που κράτησε πεντέμισι χρόνια και από τη μία, έφθειρε τη Χρυσή Αυγή μέχρι εκεί που δεν πήγαινε και την εγκλώβισε όσον αφορά τις κινήσεις της αλλά από την άλλη, παράτεινε την νόμιμη παρουσία της στη δημόσια ζωή πολύ παραπάνω από όσο θα περίμενε κανείς, φτάνει επιτέλους στο τέλος της. Ενδεχόμενη καταδικαστική απόφαση για τα ηγετικά μέλη της Χρυσής Αυγής θα σημάνει τον οριστικό ενταφιασμό της, οποιαδήποτε άλλη απόφαση θα αποτελέσει παράταση ζωής της.
Με το προσφυγικό ζήτημα να είναι ανοιχτό και επίκαιρο και με τις ιστορίες του καλοκαιριού ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία να διαμορφώνουν προνομιακό πεδίο παρέμβασης στις εθνικιστικές ρητορικές μοιάζει δεδομένο: διάφορα στελέχη της Χρυσής Αυγής γνωρίζουν πως μια ενδεχόμενη αθώωσή τους θα τους επιτρέψει να κινηθούν με πολλές πιθανότητες πολιτικής επιτυχίας. Ίσως μάλιστα, όχι απαραίτητα μέσα από την ίδια τη Χρυσή Αυγή, που μοιάζει με «καμένο» brand name, αλλά μέσω άλλων σχηματισμών: τόσο ο Κασιδιάρης όσο και ο Λαγός, τις έχουν κάνει τις κινήσεις τους.
Η προσμονή, η αγωνία και η αμηχανία έχουν πιάσει τόσο ψηλό ταβάνι ενόψει της 7ης Οκτωβρίου που η επέτειος της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστη. Όπως και να έχει, μοιάζει αδύνατο να την γλυτώσει συνολικά η ηγεσία της Χρυσής Αυγής: θα είναι μπόλικα τα «κεφάλια» της που θα καταδικαστούν. Θα είναι ωστόσο όλα; Ή μήπως κάποιοι θα είναι σε θέση την επόμενη μέρα να συνεχίσουν την ναζιστική της παράδοση απελευθερωμένοι από το κυνήγι του νόμου; Σε κάθε περίπτωση, η 7η Οκτωβρίου 2020 είναι ήδη μια ιστορική ημερομηνία.
