Από την πρώτη στιγμή που η πανδημία του κορωνοϊού άρχισε ν’ απλώνει τα γαμψώνυχά της σε όλα τα πλάτη και τα μήκη του πλανήτη, γονατίζοντας τη μία χώρα μετά την άλλη και επιβάλλοντας σχεδόν παγκόσμιο lockdown, άπαντες γνώριζαν πως αυτή η ιστορία μόνο με δυο τρόπους θα μπορούσε να τελειώσει.
Ο ένας- ενδεχομένως έχοντας στο μυαλό και το τι συνέβη με την ισπανική γρίπη- θα ήταν να εξασθενήσει ο ιός: να εξαπλωθεί ραγδαία, όπως δηλαδή συνέβη, σε όλο τον κόσμο, όμως μετά από 2-3 κύματα να κάνει τον κύκλο του και να «σβήσει» από μόνος του. Ο άλλος, εννοείται, θα ήταν να βρεθεί ένα εμβόλιο.
Φυσικά, το δεύτερο σενάριο μοιάζει πλέον το πιο ρεαλιστικό μετά από σχεδόν μία «μάχη» ενός ολόκληρου χρόνου κόντρα στον κορωνοϊό, και με τα συστήματα υγείας να φτάνουν στα όριά τους. Όπως αποδείχθηκε στην πράξη (και όπως άλλωστε όλοι ειδικοί διαβεβαίωναν εξ αρχής), η εύρεση εμβολίου δεν ήταν μια απλή διαδικασία, αλλά ιδιαιτέρως χρονοβόρα.
Πλέον, όμως, έχουμε φτάσει στο τέλος της αναμονής: τόσο το εμβόλιο της Pfizer όσο και της Moderna έχουν, σύμφωνα με τις έρευνες, αποτελεσματικότητα περίπου 95%, ενώ και αυτό της Οξφόρδης (το οποίο, πάντως, εν συγκρίσει με τα άλλα δύο θα καθυστερήσει λίγο παραπάνω) είναι 99% αποτελεσματικό στους ηλικιωμένους- για να μην αναφερθεί και το Sputnik V της Ρωσίας, που επίσης «υπόσχεται» πάνω από 90% επιτυχία.
Στην Ελλάδα ήδη υπάρχουν διαβεβαιώσεις από τον Υπουργό Υγείας πως στις αρχές του νέου έτους θα βρίσκεται στη διάθεση της χώρας η πρώτη (μεγάλη) παρτίδα εμβολίων. Παρά το γεγονός ότι ακόμα δεν έχει διευκρινιστεί το ποια θα είναι η φαρμακευτική εταιρία που θα τροφοδοτήσει την Ελλάδα, υπάρχει αισιοδοξία πως λίαν συντόμως θα γνωστοποιηθεί το ποια εκ των δύο (Pfizer ή Moderna) θα επιλεγεί.
Ταυτόχρονα, υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις πως αναμένεται να εξαγγελθεί και μια απόφαση αναφορικά με την έλευση του εμβολίου στην Ελλάδα που θα προκαλέσει αντιδράσεις.
Όπως όλα δείχνουν, η κυβέρνηση θα ανακοινώσει πως ο εμβολιασμός θα είναι υποχρεωτικός για το σύνολο του πληθυσμού και όχι προαιρετικός. Και με δεδομένο πως υπάρχει μια τεράστια μερίδα του κόσμου που είναι άκρως αρνητική στο ενδεχόμενο εμβολιασμού ή, έστω, σκεπτική, θα ήταν μάλλον ασφαλές να προβλέψει κανείς πως οι αντιδράσεις αναφορικά με το εν λόγω μέτρο θα είναι αρκετές.
Θα πρόκειται για μια αντίδραση δικαιολογημένη ή όχι; Το ερώτημα αυτό αναμένεται να απασχολήσει πολύ σύντομα τον δημόσιο διάλογο και οι δύο πλευρές (η υπέρ και η κατά, δηλαδή, στον υποχρεωτικό εμβολιασμό) θα παραθέσει τα λογικά επιχειρήματά της.
Ξεκινώντας από τη δεύτερη, είναι σίγουρο πως το να διαμαρτύρεται κάποιος για το γεγονός ότι η κυβέρνηση θα του επιβάλλει να κάνει κάτι που αφορά την δική του, προσωπική υγεία συνιστά μια εύλογη αντίδραση. Η επιβολή μάλιστα- και ειδικά, η κρατική επιβολή- ποτέ δεν είναι κάτι ευχάριστο ως συνθήκη. Μοιάζει με βίαιη στέρηση της προσωπικής επιλογής και μια άκομψη καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πού ακούστηκε, άλλωστε, να σε ωθεί κάποιος να κάνεις κάτι που δε θέλεις σε μια δημοκρατία;
Για τη μεγάλη εικόνα ωστόσο, θα πουν οι υπερασπιστές του μαζικού εμβολιασμού, το συγκεκριμένο μέτρο είναι μάλλον αναγκαίο: δεν πρέπει να ξεχνάμε πως για να έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα το εμβόλιο ενάντια στον κορωνοϊό και για να επιτευχθεί η πολυπόθητη ανοσία της αγέλης, θα πρέπει να το κάνει περίπου το 70% με 80% του πληθυσμού.
Σε διαφορετική περίπτωση, το εμβόλιο θα είναι δώρο άδωρο: τι νόημα θα έχει να αγοραστεί μαζικά ένα εμβόλιο αν η πλειονότητα των κατοίκων μιας χώρας δεν εμβολιαστούν και παραμένουν έρμαια του ιού; Ο ιός δε θα πάψει να κυκλοφορεί αν δεν έχει αντισώματα η συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού κάθε χώρας.
Συνεπώς, εδώ έχουμε να κάνουμε με άλλη μια περίπτωση που θα πρέπει να κρίνουμε με βάση τα ειδικά δεδομένα της εποχής και όχι με τα όσα ξέραμε πριν την έλευση της πανδημίας: το σώφρον (μοιάζει να) είναι ο καθολικός εμβολιασμός αν θέλουμε να στείλουμε τον ιό στο πυρ το εξώτερον και ν’ απαλλαγούμε οριστικά και αμετάκλητα από αυτόν, έστω κι αν μιλάμε για ένα εμβόλιο που δεν έχει δοκιμαστεί σε βάθος χρόνου και ο σκεπτικισμός είναι κάτι παραπάνω από λογικός.
Ποια εκ των δύο «τάσεων» θα επικρατήσει; Θα το μάθουμε τους προσεχείς μήνες.
Ευχή όλων, μέχρι τότε, να περάσει όσο το δυνατόν πιο «αναίμακτα» αυτή η τελευταία, κατά πώς φαίνεται, έξαρση της πανδημίας…