Πριν καν περάσει μια δεκαετία από την προηγούμενη βαθιά κρίση των αγορών η οποία προκλήθηκε από την φούσκα των στεγαστικών δανείων στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, ένας νέος κίνδυνος έχει ήδη αναδυθεί από την ανατολή και απειλεί να μας γυρίσει πίσω στην εποχή των μνημονίων.
Πλέον οι περισσότεροι, ακόμη κι αν δεν διαθέτουν ιδιαίτερες γνώσεις, αντιλαμβάνονται ότι τα μεγέθη κολοσσών όπως ήταν η Lehman Brothers αλλά και ο τρόπος με τον οποίο αλληλοεπιδρούν οι αγορές, είναι τέτοια που μια κρίση χρέους είναι αδύνατο να μην επηρεάσει την διεθνή οικονομία. Οπότε ακόμη κι αν ένα γεγονός συμβαίνει στην μακρινή Κίνα, είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει τέτοιο σοκ και αλυσιδωτές αντιδράσεις που να κλονίσει την διεθνή οικονομία.
Και το όνομα αυτής Evergrande…
Πρόκειται για μια εταιρεία κινεζικών συμφερόντων, με βασικό άξονα εργασιών την διαχείριση ακίνητης περιουσίας. Τα συνολικά χρέη του αγγίζουν τα 300.000.000.000 δολάρια και δεν πρόκειται για τυπογραφικό λάθος. Οφείλει τριακόσια δισεκατομμύρια δολάρια, περισσότερα δηλαδή ακόμη και από ολόκληρα κράτη και βρίσκεται σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης στην ουσία αφού καλείται να καλύψει οφειλές σε πελάτες, δανειστές, προμηθευτές και επενδυτές της και να αποφύγει την κήρυξη πτώχευσης που σύμφωνα με τους διεθνείς αναλυτές θα προκαλέσει τριγμούς στην οικονομία της χώρας με ανυπολόγιστες προεκτάσεις.
Το σενάριο σε τέτοιες περιπτώσεις ακολουθεί ένα σχετικά κοινό μοτίβο. Η αγορά «διαπιστώνει» αδυναμία στις πληρωμές, η μετοχή της εταιρείας πέφτει, η αξία της κατρακυλά και πλέον αδυνατώντας να αντλήσει νέα κεφάλαια αφού κανείς δεν της δανείζει πια, πτωχεύει, συμπαρασύροντας κάθε εμπλεκόμενο με αυτήν σε έναν κύκλο ύφεσης που «μεταναστεύει» στον υπόλοιπο κόσμο.
Στην Κίνα αυτό το διάστημα οι διαβουλεύσεις είναι πυρετώδεις καθώς μια σπασμωδική κίνηση ή ακόμη κι ένα απλό λάθος σε μια λεκτική διατύπωση θεωρείται ικανό να σπείρει τον πανικό και να δημιουργήσει ολέθρια αποτελέσματα. Για την ώρα η Evergrande ανακοίνωσε ότι θα είναι σε θέση να καταβάλει αμέσως περίπου 30 εκατομμύρια δολάρια για ομολογία που λήγει στις 23 Σεπτεμβρίου, αλλά αυτό μοιάζει σαν να δίνεις παυσίπονο σε ασθενή με όγκο στον εγκέφαλο. Δεν αρκεί…
Αυτό που είδαμε να συμβαίνει τόσο στην Ελλάδα όσο και σε άλλες περιοχές του δυτικού κόσμου κατά την διάρκεια της κρίσης χρέους που επίσης βγήκε στην επιφάνεια λόγω της φούσκας στην διαχείριση ακίνητης περιουσίας, μάλλον δεν θα επαναληφθεί στην Κίνα. Η κυβέρνηση της χώρας δεν δείχνει καθόλου διατεθειμένη να στηρίξει με κρατικά κεφάλαια την εταιρεία, καλύπτοντας τις άμεσα απαιτητές οφειλές και σταματώντας την πορεία της προς την πτώχευση. Αντίθετα, διάφοροι αξιωματούχοι και ειδικοί καλούν τους πιστωτές να δώσουν στην Evergrande περισσότερο χρόνο, είτε αναπροσαρμόζοντας τα χρονοδιαγράμματα αποπληρωμών δανείων είτε αναχρηματοδοτώντας την με νέα δάνεια.
Την ίδια ώρα η εταιρεία αντιπροτείνει να τους μεταβιβάσει ίσης αξίας ακίνητα, αντί ρευστού, όμως υπάρχουν σοβαρές ενστάσεις σχετικά με αυτή την προοπτική. Οι ειδικοί τονίζουν ότι κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε ραγδαία πτώση των τιμών, γεγονός που όχι μόνο θα συντηρούσε και θα βάθαινε την κρίση αλλά θα την μετακύλυε σχεδόν σε κάθε τομέα της οικονομικής δραστηριότητες.
Οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν ότι ο μόνος τρόπος να μην οδηγηθούμε σε μία νέα Lehman Brothers είναι η δυναμική παρέμβαση της κινεζικής κυβέρνησης μέσω μιας γενναίας αναχρηματοδότησης της Evergrande. Η διάσωση, δηλαδή της εταιρείας όχι από τους μετόχους ή τους δανειστές της, αλλά από το ίδιο το κράτος μέσω απόκτησης μετοχών ή έκδοσης ομολογιών στις οποίες θα είναι εγγυητής. Οι δυτικοί επιμένουν ότι η Κίνα διαθέτει όλα τα απαραίτητα εργαλεία αλλά και τα χρήματα που απαιτούνται για να κάνει κάτι τέτοιο, ωστόσο μέχρι τώρα το Πεκίνο μένει αμετακίνητο στην θέση του για μη παρέμβαση.
Μέχρι την κρίση που ξεκίνησε το 2008 από τα στεγαστικά δάνεια υψηλού κινδύνου στις ΗΠΑ υπήρχε η αίσθηση ότι το μέγεθος ορισμένων επιχειρήσεων ήταν τέτοιο ώστε να θεωρούνται απαραίτητες για την οικονομία μιας χώρας. Όλοι προεξοφλούσαν ότι το ίδιο το κράτος θα έσπευδε «βρέξει-χιονίσει» να τις διασώσει. Και η αλήθεια είναι πως παρά το ανήθικο του πράγματος, το ότι δηλαδή οι ίδιοι οι φορολογούμενοι σε τελική ανάλυση πλήρωσαν τα χρέη που δημιούργησαν οι λανθασμένες αποφάσεις κάποιων golden boys, με αυτό τον τρόπο σε πολλές περιπτώσεις αποφεύχθηκε η γενίκευση μιας κρίσης.
Ίσως κάτι ανάλογο να περίμενε τώρα και η Evergrande πως θα συμβεί, σίγουρη ότι δεν θα την αφήσουν να «βουλιάξει». Εφόσον, όμως, η κυβέρνηση επιμείνει στην στάση της και δεν εμπλακεί, ο εφιάλτης μιας νέας παγκόσμιας ύφεσης είναι πολύ πιθανό να επιστρέψει. Με την μόνη διαφορά ότι αυτή την φορά δεν θα έρθει από την Δύση, αλλά από την (όχι και τόσο όταν μιλάμε για διάχυση του χρέους) Ανατολή.