Ένας πόλεμος μαίνεται στην Ευρώπη που από την στιγμή που άνοιξε τον «ασκό του Αιόλου» στην Γιουγκοσλαβία, είδε τις ένοπλες εχθροπραξίες να επανέρχονται στην «καθημερινότητά» της, αφού απόλαυσε σχεδόν αναίμακτα μόλις μισό αιώνα ειρήνης.
Για πολλούς και διάφορους λόγους η κοινή γνώμη, συμπεριλαμβανομένης και της ελληνικής, έχει πάρει ξεκάθαρη θέση υπέρ της Ουκρανίας, με τους υπόλοιπους ευρωπαϊκούς λαούς, σχεδόν στο σύνολό τους, να πράττουν ανάλογα. Επί της ουσίας, δηλαδή, να στηρίζουν τις αποφάσεις τόσο των κυβερνήσεών τους όσο και των διαφόρων οργανισμών και συνασπισμών σαν την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ, στα μέτρα που λαμβάνουν σε βάρος της Ρωσίας.
Η αλήθεια είναι πως όταν μια χώρα αυτού του μεγέθους, με τρομακτικό πυρηνικό οπλοστάσιο και έναν άνθρωπο όπως ο Πούτιν στην ηγεσία της, διεξάγει έναν επιθετικό πόλεμο με αντίπαλο έναν σαφώς πιο αδύναμο γείτονα, η καρδιά οδηγεί το μυαλό στο να πάρει το μέρος του ασθενούς. Ακόμη κι όταν δεν υπάρχουν χειροπιαστά επιχειρήματα που να δικαιολογούν αυτή την στάση. Όπως σχεδόν σε όλες τις συγκρούσεις, ξεκινώντας από τα… ταπεινά αθλητικά και φτάνοντας μέχρι την φρίκη του πολέμου, οι ουδέτεροι κάπως έτσι αντιδρούν, άλλωστε. Υποσημείωση: ουδετερότητα δεν συναπάγεται απαραίτητα και ίσες αποστάσεις. Άλλωστε, το ότι ο… Βλαδίμηρος παραμένει στην εξουσία ποδηγετώντας κάθε θεσμό ή έννοια δημοκρατίας, φυλακίζοντας και διώκοντας αντιφρονούντες, φιμώνοντας αντίθετες φωνές και εγκαθιστώντας ένα ανελεύθερο και απολυταρχικό καθεστώς, εκ των προτέρων σε θέτει απέναντί του σε κάθε συζήτηση.
Στην περίπτωση της Ελλάδας η σύμπραξη με την «σωστή πλευρά της ιστορίας» είναι μονόδρομος, αν βάλουμε στην άκρη όλα αυτά τα περί «ξανθού γένους» και των μακραίωνων δεσμών φιλίας που προκύπτουν από τον κοινό τόπο της θρησκείας και της παραδοσιακής «δυσανεξίας» στους Τούρκους, όπως τουλάχιστον προτάσσει το σχετικό αφήγημα που συνοδεύει την χώρα μας από την Επανάσταση του 1821 και μετά.
Έτσι, επιστρέφοντας σε συνθήκες γεωπολιτικού ρεαλισμού, μόνο ένας τρελός θα ακολουθούσε το τσιτάτο «Ελλάς-Ρωσία-Ορθοδοξία» και θα έβαζε στην άκρη τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την θέση μιας χώρας στον κόσμο. Ένας τρελός ή ένας εκπρόσωπος κάποιου άλλου αντιδημοκρατικού καθεστώτος, σαν αυτό που έχει εγκαθιδρύσει ο Πούτιν θα μπορούσε να το κάνει και γι’ αυτό άλλωστε και για την ώρα στο πλευρό του τάσσεται ο «ισόβιος» ηγέτης της Λευκορωσίας, Λουκασένκο και μήνυμα στήριξης έχει στείλει ο Άσαντ από την Συρία όπου βρίσκεται στη θέση του χάρη στην παρέμβαση των Ρώσων. Η Κίνα κάνει την… πάπια σαν να μην συμβαίνει τίποτα και την ίδια ώρα ο Ερντογάν ακόμη ζυγίζει τα πράγματα, αφού είναι βέβαιο πως… μελετά τις κινήσεις του Πούτιν, έχοντας πιθανότατα στο βάθος του μυαλού του το πώς θα μπορούσε να τις αντιγράψει σε κάποιο από τα πολλά, μονίμως ανοιχτά, μέτωπα της Τουρκίας. Άλλωστε, οι ομοιότητες μεταξύ των δύο είναι πασιφανείς και αυτός είναι ακόμη ένας λόγος για να ταχθείς ως Έλληνας υπέρ της Ουκρανίας, πέρα από τους αμιγώς ανθρωπιστικούς…
Βέβαια, επίσης ως Έλληνας, δεν μπορείς παρά να αναρωτηθείς πόσο καλύτερα θα ήταν τα πράγματα για τον Ελληνισμό στο σύνολό του εάν η διεθνής κοινότητα είχε επιδείξει αντίστοιχη αποφασιστικότητα και στην περίπτωση της Κύπρου το 1974. Τις μισές κυρώσεις αν είχε επιβάλει τότε, αντί να περιορίζεται στα… κουρελόχαρτα των καταδικαστικών ψηφισμάτων του ΟΗΕ, και σήμερα θα μιλάγαμε για μια άλλη ιστορία.
Σε κάθε περίπτωση πάντως η τότε… χαλαρή στάση των συμμάχων δεν μπορεί να προβληθεί σαν επιχείρημα που θα δικαιολογούσε το να γυρίσουν τώρα την πλάτη τους στην Ουκρανία. Άλλοι καιροί, άλλα ήθη και –κυρίως- άλλα συμφέροντα τα οποία όμως ίσως και συμπτωματικά ίσως όχι, στέκονται δίπλα της, εκφράζοντας έμπρακτα την αλληλεγγύη τους και συμμετέχοντας με κάθε μέσο στον πόλεμο κατά του Πούτιν.
Με ανθρώπους να πέφτουν νεκροί από βομβαρδισμούς, με πολλούς από αυτούς να είναι άμαχος πληθυσμός και με εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες θα ήταν ενδεχομένως άκαιρο να μιλήσεις για υπερβολές στον τρόπο αντίδρασης της Δύσης. Αν θέλουμε, όμως, να είμαστε δίκαιοι οφείλουμε να τις διακρίνουμε. Και να το κάνουμε όχι για να δικαιολογήσουμε τον Πούτιν, αλλά επειδή αφορούν τακτικές επικίνδυνες που συνήθως ακολουθούνται από ανθρώπους σαν αυτόν.
Για την φίμωση των ρωσικών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης σχεδόν σε ολόκληρη την Ευρώπη δεν μπορεί να σταθεί ως αιτιολογία το γεγονός ότι αυτά είναι ελεγχόμενα. Υιοθετώντας αυτή την λογική, το ίδιο θα έπρεπε να συμβεί με αμέτρητα κανάλια, ραδιόφωνα, εφημερίδες και site παντού στον κόσμο. Η ενημέρωση παραμένει κατευθυνόμενη σε κάθε γωνιά του πλανήτη και ακόμη και η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση. Εκτός κι αν κάποιος είναι εξωγήινος και δεν έχει αντιληφθεί την προπαγάνδα (ένθεν και ένθεν) στην οποία επιδίδονται καθημερινά όλοι αυτοί οι αυτοαποκαλούμενοι δημοσιογράφοι που από το πρωί μέχρι το βράδυ δεν σταματούν να εργάζονται για τα συμφέροντα των «αφεντικών» τους, όποια (φανερά ή σκιώδη) και αν είναι αυτά. Ευτυχώς ή δυστυχώς, η πολυφωνία και ο πλουραλισμός αποτελούν ακόμα βασικούς πυλώνες μιας δημοκρατίας και η ελευθερία τους πρέπει να είναι αδιαπραγμάτευτη, ακόμη κι αν αυτά που έχουν να πουν δεν μας αρέσουν. Ναι, μεταδίδουν συχνά ψευδείς ειδήσεις, υιοθετώντας τις θέσεις των εντολοδόχων τους. Δεν το κάνουν μόνο τώρα, δεν το κάνουν μόνο στη Ρωσία. Οτιδήποτε έχει κανείς να αντιτάξει σε αυτό δεν θα είναι τίποτα λιγότερο από φαιδρή υποκρισία.
Όσο για την μαζική επίθεση στη ρωσική κουλτούρα και πολιτισμό, δυστυχώς περάσαμε στην ακριβώς αντίπερα όχθη. Η γενίκευση φτάνει στα όρια του ρατσισμού δημιουργώντας την ψευδή εντύπωση ότι για όσα συμβαίνουν στην Ουκρανία δεν φταίει ο Πούτιν, αλλά ο Ντοστογιέφσκι, ο Πούσκιν, ο Ραχμάνινοφ, τα μπαλέτα Μπολσόι και ο Ασίμοφ. Μας πήρε 70 χρόνια να πειστούμε ότι τα πρωτοφανή εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου τα έκαναν οι Ναζί, για να μην λέμε «Γερμανοί» και… προσβάλουμε ένα ολόκληρο έθνος, αλλά αρκούσαν μερικές μέρες για να στείλουμε στο πυρ το εξώτερον οτιδήποτε ρωσικό. Ε, όχι και να ντρεπόμαστε να παραγγείλουμε μια βότκα, σύντροφοι. Λίγο αλκοόλ δεν θα θολώσει την θέση μας για τα εγκλήματα του Πούτιν, εντός κι εκτός της Ρωσίας όλα αυτά τα χρόνια, αναγνωρίζοντας ότι δεν είναι ο μόνος που ανήκει σ’ αυτήν την κατηγορία.