Για ένα χειμώνα πιο… σκοτεινό και πιο κρύο από ό,τι συνήθως προετοιμάζεται η Ευρώπη, χωρίς αυτό βέβαια να συνδέεται άμεσα με τις καιρικές συνθήκες. Η αιτία δεν είναι άλλη από την εξάρτηση της «Γηραιάς Ηπείρου» από το ρωσικό φυσικό αέριο, την ώρα που οι στρόφιγγες αναμένεται να κλείσουν μετά τις δραματικές εξελίξεις στην Ουκρανία.
Ήδη εδώ και μήνες, από τότε δηλαδή που ξεκίνησε η εισβολή της Ρωσίας και έγινε αντιληπτό ότι ο πόλεμος δεν θα ήταν σύντομος, οι Ευρωπαίοι άρχιζαν να προετοιμάζουν τους πολίτες τους για το χειρότερο δυνατό σενάριο.
Οι κυρώσεις κατά του Πούτιν υπήρξαν μεν, αλλά όχι χωρίς αντίτιμο. Το Κρεμλίνο απάντησε αμέσως με αυξήσεις τιμών και περιορισμούς στην διάθεση φυσικού αερίου στους αντιπάλους του, την ίδια ώρα που οι περισσότερες κυβερνήσεις πιάστηκαν απροετοίμαστες και τώρα εκ των υστέρων έχουν βάλει σε εφαρμογή ένα σχέδιο απεξάρτησής τους από τους αγωγούς της Ρωσίας.
Για να εφαρμοστεί πλήρως, όμως, αυτό το πλάνο αναμένεται να μεσολαβήσει μεγάλο διάστημα -ακόμη και χρόνια- και στο μεταξύ θα μεσολαβήσουν μερικοί δύσκολοι χειμώνες, με τον επερχόμενο να αποτελεί και το απόλυτο κρας-τεστ όχι μόνο για τις οικονομίες αλλά και για τους πολίτες της Ευρώπης.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο και με τις προβλέψεις για το μέλλον να παραμένουν εξαιρετικά δυσοίωνες, οι κυβερνήσεις των χωρών της Δύσης προετοιμάζουν το πλάνο τους για τους επόμενους μήνες, στοχεύοντας στο μοναδικό στοιχείο που μπορούν να ελέγξουν την συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Και αυτό δεν είναι άλλο από την ζήτηση, αφού οι δομές για εισροή και εισαγωγή φυσικού αερίου από άλλους παρόχους πέρα της Ρωσίας δεν είναι ακόμη έτοιμες, ούτε αναμένεται αυτό να συμβεί πολύ σύντομα.
Η Γερμανία είναι εκείνη που βρίσκεται στην πιο δυσχερή θέση και λόγω των πολύ μεγάλων εισαγωγών που είχε από την Ρωσία αλλά και λόγου του μεγέθους της οικονομίας της που απαιτεί ιδιαίτερες ποσότητες ενέργειας. Ήδη πριν το καλοκαίρι οι υπουργοί της κυβέρνησης είχαν προϊδεάσει τους πολίτες για σκληρά μέτρα περιορισμού της κατανάλωσης, ενώ ο δημόσιος τομέας είναι αυτός που θα δώσει το παράδειγμα, περιορίζοντας σημαντικά τον φωτισμό στα κρατικά και δημοτικά κτήρια, ακόμη και τα μνημεία, την ίδια ώρα που κάτι αντίστοιχο θα συμβεί και με τους θερμοστάτες στα γραφεία τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα.
Σε ανάλογες κινήσεις προχωρά και η Γαλλία, με τον Εμανουέλ Μακρόν έχει θέσει στόχο τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας το 2024 κατά 10% σε σχέση με τα επίπεδα του 2019. Η θέρμανση στα κτήρια του δημοσίου θα ανάβει μόνο όταν οι θερμοκρασίες πέφτουν κάτω από τους 19°C και η ψύξη όταν ο υδράργυρος ξεπερνά τους 26°C. Παράλληλα τα φώτα στα καταστήματα θα σβήνουν όταν αυτά θα είναι εκτός λειτουργίας και μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα αναμένεται να ανακοινωθούν μια σειρά από άλλα μέτρα.
Σε αντίστοιχη κατάσταση ετοιμότητας φυσικά βρίσκονται και όλες οι υπόλοιπες χώρες, με εκείνες του βορρά να νιώθουν πολύ πιο εκτεθειμένες λόγω των καιρικών συνθηκών του χειμώνα και με την ελπίδα ότι ο καιρός θα σταθεί σύμμαχός τους και θα είναι πιο ήπιος. Βέβαια ο νότος δεν… πανηγυρίζει, ούτε αισθάνεται ασφαλής, καθώς από την άνοιξη και μετά οι ρόλοι θα αντιστραφούν, με τις καλοκαιρινές θερμοκρασίες να «βαράνε»… κόκκινο στην Μεσόγειο.
Τα σενάρια για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης φτάνουν ακόμη και σε μέτρα τα οποία θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ακραία και σίγουρα είναι πρωτοφανή για την μεταπολεμική Ευρώπη, όπως η συσκότιση τις βραδινές ώρες με σβήσιμο των φώτων στους δρόμους, ακόμη και την χρήση μπάνιου σχεδόν κυριολεκτικά με το σταγονόμετρο, καθώς ορισμένα κράτη ετοιμάζονται να βάλουν πεντάλεπτους περιορισμούς με απλά… ντουσάκια!
Ειδικά τώρα για την περίπτωση της Ελλάδας, για την ώρα έχουμε μόνο ένα γενικό πλάνο που αφορά στο μέλλον. Όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στόχος είναι ο περιορισμός στην χρήση ενέργειας στο δημόσιο κατά 30% σε ορίζοντα δεκαετίας. Κάτι που θα επιτευχθεί με έλεγχο της θερμοκρασίας και κλείσιμο των φώτων στα δημόσια κτήρια αλλά και μετατροπές στους φωτισμούς των δρόμων. Τις επόμενες ημέρες αναμένεται πάντως να ανακοινωθούν και τα μέτρα που θα ισχύσουν και στο άμεσο μέλλον και θα επηρεάσουν την καθημερινότητά μας…