Η πρόσφατη περίπτωση δανειολήπτριας, που βγήκε στα κανάλια για να περιγράψει τις αδιανόητες απαιτήσεις ενός fund για να φτάσει σε διακανονισμό, είναι μόνο μία από τις ιστορίες καθημερινής παράνοιας και αναλγησίας που συμβαίνουν σε χιλιάδες ελληνικά νοικοκυριά.
Όποιος είναι έξω από το… χορό, πολύ εύκολα μπορεί να προχωρήσει σε χαρακτηρισμούς για «μπαταχτσήδες» και ανθρώπους που αφού… «έφαγαν καλά-καλά τα λεφτά» τώρα δεν είναι συνεπείς με τις συμβατικές υποχρεώσεις τους. Αυτό είναι άλλωστε ένα βολικό αφήγημα το οποίο χρησιμοποιείται κατά κόρον, κυρίως από ανθρώπους που αγνοούν ή προτιμούν να μην συνυπολογίζουν όλα τα δεδομένα.
Εάν η κουβέντα αφορά εκείνα τα «αμαρτωλά» καταναλωτικά δάνεια (κατά βάση τα περίφημα «ανοιχτά») τα οποία κάποτε οι τράπεζες έδιναν ακόμη και σε περαστικούς έξω από τα καταστήματα, πιθανότατα να έχουν τα δίκια τους. Όταν όμως μιλάμε για στεγαστικά των οποίων ο ορίζοντας αποπληρωμής είναι συνήθως τα 25-30 χρόνια, τότε το να στάζεις δηλητήριο για τους δανειολήπτες αποτελεί πράξη που στερείται λογικής και κάθε έννοιας αλληλεγγύης.
Προφανώς δεν είναι κάθε περίπτωση ίδια και ανάμεσα στους χιλιάδες «κοκκινισμένους» που σήμερα διαπραγματεύονται με funds θα υπάρχουν και ορισμένοι που τα έγραψαν όλα στο «χιόνι». Η πλειοψηφία, όμως, είναι συμπολίτες μας που υπέγραψαν συμβάσεις κάτω από πολύ διαφορετικές συνθήκες από αυτές που διαμορφώθηκαν στην πορεία.
Σκεφτείτε, λοιπόν, κάποιον που πήρε ένα στεγαστικό δάνειο πριν από 15 χρόνια, την περίοδο που έβγαιναν οι πολιτικοί και με αισχρά ψεύδη διαλαλούσαν την ευρωστία της ελληνικής οικονομίας και παράλληλα επέτρεπαν δίχως τον στοιχειώδη έλεγχο στις τράπεζες να λειτουργούν με όρους… σούπερ μάρκετ, καταστρατηγώντας τους βασικούς κανόνες χορήγησης πίστωσης.
Αυτός ο άνθρωπος ανέλαβε μια υποχρέωση κι έκτοτε είδε την κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας, τρία διαδοχικά μνημόνια, κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων, αύξηση της ανεργίας, μείωση των μισθών, άνθιση των «ευέλικτων» μορφών εργασίας, capital controls, άνοδο τιμών-πληθωρισμού ΚΑΙ κατάργηση της προστασίας της πρώτης κατοικίας… Και τώρα που φτάνει στο σημείο να χάνει το σπίτι του για κάποιον από τους παραπάνω λόγους ή και για όλους αυτούς μαζί, έχει να αντιμετωπίσει και τους… υπεράνω συμπολίτες του που συντάσσονται με το «θεριό» και τον λοιδορούν για την αδυναμία του.
Και όλα αυτά ενώ στο μεταξύ οι κυβερνήσεις των χωρών της Ενωμένης Ευρώπης βρήκαν τρόπο (και αμύθητα ποσά) για να διασώσουν τις τράπεζες με την ανακεφαλαιοποίησή τους (η οποία πρακτικά έγινε από τις τσέπες του καθενός μας). Παράλληλα, ξανά ο νόμος, φρόντισε να τους δώσει ακόμη μία σανίδα σωτηρίας επιτρέποντάς τους να μεταβιβάσουν «κόκκινα» δάνεια στα διαβόητα funds του εξωτερικού.
Κι εδώ αρχίζει ακόμη ένας γύρος παράνοιας. Αυτή η ανάληψη υποχρεώσεων σε πολλές περιπτώσεις έγινε ακόμη και στο 1/10 της αξίας τους. Δηλαδή, με λίγα λόγια, η Χ ελληνική συστημική τράπεζα παραχώρησε ένα δάνειο ύψους 100.000 ευρώ έναντι 10 χιλιάδων, σε μια ξένη εταιρία. Κι ενώ το fund δαπάνησε αυτό το ποσό, έρχεται στη συνέχεια και ζητά από τον δανειολήπτη ξανά σχεδόν εξ ολοκλήρου την απαίτηση, προσδοκώντας ένα κέρδος που φτάνει το 1.000%…
Παράλληλα, στις (ο θεός να τις κάνει) διαπραγματεύσεις συνήθως απαιτείται η καταβολή ενός εφάπαξ ποσού από δανειολήπτες που βρίσκονται ένα βήμα πριν τον πλειστηριασμό του σπιτιού τους. Με την πλάτη στον τοίχο και δίχως να διαθέτουν τον στρατό των δικηγόρων των νομικών επιτελείων τους, οι απελπισμένοι πληροφορούνται ότι πρέπει να καταβάλουν 5, 10 ή και 15 χιλιάδες ευρώ (όπως στην πρόσφατη περίπτωση της κυρίας που μίλησε στο Open), μόνο και μόνο για να ξεκινήσει η όποια κουβέντα με τους «καρχαρίες» των funds.
Κι όταν –τελικά- εξαντλημένοι ψυχολογικά και οικονομικά βρίσκουν τρόπο να «παζαρέψουν» μόνοι κι έρημοι απέναντι στα «αρπαχτικά», έρχεται η χαριστική βολή. Τα… παλιά «κόκκινα» δάνεια είχαν συναφθεί σε μια εποχή με χαμηλό πληθωρισμό και (στις πιο πολλές περιπτώσεις) με σταθερό επιτόκιο. Ωστόσο τώρα οι… προτάσεις των funds είναι μεν για κάποιο σταθερό επιτόκιο, αλλά «συνδεδεμένο με Euribor».
Τι είναι το Euribor; Είναι το επιτόκιο των συναλλαγών μεταξύ τραπεζών το οποίο συνήθως έχει μια τιμή αρκετά κοντά σε αυτήν της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Και –όπως καταλαβαίνετε- σε μια περίοδο που ενεργειακή κρίση, πόλεμοι και όλα αυτά τα… χαριτωμένα του όμορφου κόσμου στον οποίο ζούμε οδηγούν σε αύξηση του πληθωρισμού, η ΕΚΤ ανεβάζει τα επιτόκια, το Euribor ακολουθεί κατά βήμα και –τελικά- εκείνη η δόση που με θυσίες και αδιανόητο κόπο κατάφερε να εξασφαλίσει ο ταλαιπωρημένος Έλληνας, μέσα σε 7-8 μήνες έχει ανέβει ήδη κατά 20%…
Κι έχεις και τον κάθε έναν να σου λέει «ας πρόσεχες που έβαζες την υπογραφή σου»…