Τα τελευταία 4-5 χρόνια, όσες φορές έχει υπάρξει μια θεομηνία, στις περιοχές που θα χτυπηθούν από πλημμύρες, ανήκουν πάντα οι νομοί της Θεσσαλίας. Πριν 2 χρόνια ήταν που είχαν διαλυθεί περιοχές στα Τρίκαλα, πριν 3 χρόνια ο Βόλος ήταν πάλι με προβλήματα.
Από τις μεγάλες περιπτώσεις των τελευταίων ετών, μόνο η Μάνδρα βρίσκεται έξω από τη Θεσσαλία. Πόσοι από εμάς μπήκαμε στη διαδικασία να σκεφτούμε ότι αυτό δεν είναι απλά μια σύμπτωση;
Οι ίδιες οι λέξεις μας μιλούν και μεις τις αγνοούμε. Η Θεσσαλία είναι, ετυμολογικά, η περιοχή που πριν υπήρχε θάλασσα (θέση+αλός). Πού πήγε άραγε αυτή η θάλασσα;
Δεν ήταν ακριβώς θάλασσα, αλλά μια μεγάλη λίμνη, η οποία ενωνόταν με τη θάλασσα και είχε σχηματιστεί από τα νερά της βροχής που «κάθονταν» στην περιοχή του κάμπου. Και η εν λόγω περιοχή στην αρχαιότητα ήταν ένα θαυμαστό μέρος διαχείρισης των απορροών.
Οι αρχαίοι είχαν δημιουργήσει τεχνητές απορροές και οι πλημμύρες δεν είχαν ποτέ αυτή την καταστροφική μορφή που έχουν από τα μέσα του 17ου αιώνα και μετά στην περιοχή.
Είναι χαρακτηριστικές οι αναφορές σε έργα του Ηρόδοτου, όπου γίνεται λόγος για μια λίμνη, την Βοιβηΐδα, η οποία συσσώρευε το νερό από τις βροχές και ενωνόταν με τον Παγασητικό Κόλπο και το Αιγαίο Πέλαγγος. Οι αποδείξεις γι’ αυτό βρίσκεται στους λόγους της Θεσσαλίας που είναι γεμάτοι αλάτι και όστρακα.
Πλημμύρες εντοπίζει κανείς ως αναφορά στα «Γεωγραφικά» του Στράβωνα (64 π.Χ. – 24 μ.Χ.), όπου υπάρχει η περιγραφή: «… ο γαρ Πηνειός, δια μέσης ρέων, και πολλούς δεχόμενος ποταμούς, υπερεκχείται πολλάκις…».
Στην πορεία των ετών αυτή η λίμνη άρχισε να αποστραγγίζεται και κατέληξε από τα 195.000 στρέμματα, να έχει έκταση μόλις 38.000 στρέμματα. Η αποστράγγισή της ήταν ο λόγος να ονομαστεί η Θεσσαλία ως Φθία στα ομηρικά χρόνια, δηλαδή η περιοχή που φθίνει το νερό.
Η σημερινή τεχνητή λίμνη Κάρλα γεννήθηκε τότε και όταν έφτασε στην περιοχή ο λαός της Αιγηίδος, έδωσε το όνομα Θεσσαλία. Και η Φθία έγινε η περιοχή που βρίσκεται η Φθιώτιδα, που επίσης πλημμυρίζει.
Οι άνθρωποι της Αιγηίδος δημιούργησαν τεχνητές απορροές και διαχειρίστηκαν με μοναδικό, ιστορικά και μυθολογικά τρόπο τις απανωτές πλημμύρες και την υπερχείλιση του Πηνειού. Ενδεικτικό του πόσο ικανές ήταν οι απορροές, είναι πως ο Ξέρξης, όταν επιτέθηκε στην Ελλάδα, στόχευσε στο να τις κλείσει, ώστε να πνίξει τη Θεσσαλία.
Οι αιώνες περνούσαν, ο Πηνειός περνούσε επίσης κάθε 25-30 χρόνια μια περίοδο υπερχείλισης και η Θεσσαλία το έδειχνε με κάθε τρόπο πως δεν είναι κατάλληλο μέρος για να ζει κανείς, εφόσον τον τρομάζουν οι πλημμύρες.
Η Κάρλα «ξεζουμίστηκε» και πορεύτηκε έτσι ως το 1999, όταν ξεκίνησε η «ανοικοδόμησή» της και η προσπάθεια επαναφοράς των οικοσυστημάτων που είχαν αναπτυχθεί εντός και στα πέριξη της. Το τελικό αποτέλεσμα που παραδόθηκε στις αρχές της περασμένης δεκαετίας, κατέδειχνε ευθύς εξ αρχής πως η Θεσσαλία ενέχει μεγάλους κινδύνους.
Αν σε αυτή τη συνθήκη προσθέτει κανείς και την πληθώρια καλλιεργειών μπαμπακιών, ένα φυτό που είναι το πιο αδηφάγο σε επίπεδο νερού απ’ όλα, φτάνει στην μεγάλη εικόνα, αυτή που θέλει τη Θεσσαλία ένα μέρος απερίσκεπτων ανθρώπων που δεν πήραν ποτέ τις μεγάλες αποφάσεις για να διαφυλάξουν το βιος τους.
Και βρισκόμαστε στο 2023 και φαίνεται πια πως είμαστε χαζοί. Σίγουρα, λιγότερο έξυπνοι από τους προγόνους μας στην αρχαιότητα, που κάτι κληροδότησαν στους ρέμπελους γιους τους.
25 αιώνες πλημμύρες, το 2023 φτάνουμε να τις διαχειριζόμαστε τόσο λανθασμενα που οι αρχαίοι ημών πρόγονοι θα γελάγανε με τα χάλια μας! Κι αντί να έχουμε προοδεύσει, καταλαβαίνουμε πως δεν ξέρουμε την τύφλα μας, ακόμα και σε σχέση με 2.500 χρόνια πίσω!