Το Ισραήλ μπορεί να περηφανεύεται για την αποτελεσματικότητα των χτυπημάτων του, αλλά δεν είναι δυνατό να αισθάνεται ήσυχο. Και παρά την ιστορική επίδειξη δύναμης κατά της Χεζμπολάχ και τις δηλώσεις των αξιωματούχων του, γνωρίζει καλά από πρώτο χέρι ότι τα πράγματα είναι πιθανό να ξεφύγουν από τον φαινομενικά απόλυτο έλεγχό του.
Στις δηλώσεις του μετά τη δολοφονία του Χασάν Νασράλα, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου έκανε λόγο για «ξεκαθάρισμα λογαριασμών». Στο διάγγελμά του προς τον ισραηλινό λαό, χαρακτήρισε τον θάνατό του «ιστορική καμπή που θα μπορούσε να αλλάξει την ισορροπία δυνάμεων στη Μέση Ανατολή». Και τουλάχιστον στο επικοινωνιακό κομμάτι είχε δίκιο. Ο επί 32 συναπτά έτη ηγέτης της Χεζμπολάχ έπεσε νεκρός μετά από ένα σαρωτικό χτύπημα που προκαλεί δέος.
Ένα δέος, όμως, που περισσότερο αγγίζει τους δυτικούς παρατηρητές και όχι εκείνο το κομμάτι του κόσμου για το οποίο η βία των όπλων αποτελεί πραγματικότητα δεκαετιών…
Είχαν προηγηθεί οι επιχειρήσεις που έφεραν νωρίτερα την εξόντωση Ιμπραήμ Κουμπάισι και του Ιμπραήμ Ακίλ. Ενός ανώτατου στρατιωτικού διοικητή και του ηγέτη της επίλεκτης δύναμης Ραντουάν της οργάνωσης. Αφού πρώτα είδαμε κομμάτι του δικτύου των μαχητών της Χεζμπολάχ να διαλύεται στην επιχείρηση με τους βομβητές, η εκκαθάριση των ηγετικών στελεχών, θα μπορούσε να σημάνει και το τέλος των εχθροπραξιών με μια «εξαφάνιση» της οργάνωσης; Η ιστορία της Μέσης Ανατολής υποδηλώνει πως η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι ένα μεγαλοπρεπέστατο «όχι».
Αποτελεί θέμα χρόνου οι Σιίτες να βρουν τον επόμενο ηγέτη τους, υπό τις ευλογίες και προφανώς την υπόδειξη του Ιράν. Άλλωστε δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πρόκειται για τον μεγαλύτερο σύμμαχο της οργάνωσης, που την στηρίζει από την ίδρυσή της το 1982. Και χάρη στη δική του καθοδήγηση, κατέστη δυνατό να εξελιχθεί στη σαφώς ισχυρότερη ισλαμική και υπολογίσιμη δύναμη, της περιοχής.
Για την ώρα, πάντως, ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ «περιορίστηκε» σε κάλεσμα στους απανταχού Μουσουλμάνους «να σταθούν στο πλευρό του λαού του Λιβάνου και της περήφανης Χεζμπολάχ με όποια μέσα διαθέτουν και να τους βοηθήσουν να αντιμετωπίσουν το καθεστώς του Ισραήλ».
Την ίδια ώρα οι επιθέσεις της Χεζμπολάχ κατά βάση με ρουκέτες και drone αντιμετωπίζονται μάλλον ως υπόθεση ρουτίνας από το Τελ Αβίβ.
H συντριπτική πλειοψηφία τους αναχαιτίζεται στον αέρα και ελάχιστες φτάνουν στο έδαφος. Ακόμη κι αυτές κιόλας συνήθως δεν βρίσκουν τον επιθυμητό στόχο…
Ωστόσο αυτή είναι η μία πλευρά του νομίσματος. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την ξεκάθαρη υπέρ του Ισραήλ ισορροπία δυνάμεων. Άλλωστε σε κάθε προηγούμενη διαμάχη, ανεξάρτητα από τον αντίπαλο αυτό έχει γίνει αντιληπτό. Οι σύμμαχοί του το θέριεψαν τόσο ώστε πλέον να μην χρειάζεται κηδεμόνες. Μόνο και μόνο το γεγονός ότι η Ουάσινγκτον φέρεται να μην είχε ενημερωθεί καν για τα χτυπήματα κάνει απολύτως ξεκάθαρο το πόσο πανίσχυροι αισθάνονται οι Ισραηλινοί. Και διατεθειμένοι να τελειώνουν μια και καλή με το εξτρεμιστικό κομμάτι του σιιτικού Ισλάμ.
Όμως αυτή η ιστορία της έντασης, των δολοφονιών, των επιθέσεων, των εχθροπραξιών ακόμη και των γενικευμένων πολέμων, κρατά από το 1948. Σχεδόν 80 χρόνια μετά, όσο εντυπωσιακά κι αν είναι τα χτυπήματα υπέρ της μίας πλευράς, δεν σε πείθουν για σύντομο τέλος και οριστικές λύσεις.
Κι εδώ που τα λέμε, πώς θα μπορούσε να επιτευχθεί μια οριστική λύση όταν ο στόχος της μίας πλευράς είναι ο αφανισμός της άλλης;
Η ρήση ότι το Ισραήλ έχει τη δύναμη να διεξάγει πολέμους και να τους κερδίζει, αλλά όχι και να εξασφαλίζει την ειρήνη, είναι μάλλον βέβαιο ότι θα βρει και πάλι εφαρμογή… Και αυτό διότι οι στρατιωτικές και οι πολιτικές ισορροπίες είναι τέτοιες που δεν αφήνουν περιθώρια για κάτι διαφορετικό.
Το Ισραήλ δρα πια δίχως κηδεμονίες, αλλά δεν μπορεί να μετατρέψει ολόκληρη τη Μέση Ανατολή και ειδικότερα τον Λίβανο σε νέα μεγαλύτερη Λωρίδα της Γάζας. Δεν μπορεί, δηλαδή, να στείλει δυνάμεις κατοχής εκεί. Και δεν θα το κάνει. O στόχος της εκκαθάρισης της Χεζμπολάχ ώστε να διασφαλίσει τα βόρεια σύνορά του, ίσως είναι εφικτός, αλλά δεν είναι αρκετός.
Όσο κυριαρχεί η αντι-ισραηλινή ρητορική (δικαίως ή αδίκως δεν έχει σημασία) πάντοτε θα υπάρχουν θύλακες που θα κρατούν την αντίσταση ζωντανή. Ακόμη κι αν ψυχορραγεί, όσο έχει σφυγμό, θα ψάχνει τρόπο και έδαφος για αντεπίθεση.
Και αυτό διότι το πραγματικό δίπολο είναι αυτό μεταξύ Τελ Αβίβ και Τεχεράνης.
Είναι λάθος να βλέπουμε την Χεζμπολάχ ως μια οργάνωση που η δράση της περιορίζεται σε πετροπόλεμο και ρουκέτες. Αυτή η «ρομαντική» -αν επιτρέπεται τέτοιος όρος- εικόνα, απέχει πολύ από την αλήθεια. Πρόκειται για μια οργάνωση που αντλεί χρηματοδότηση από πηγές πολύ σκοτεινές. Μαύρο χρήμα ακόμη και από εμπόριο ναρκωτικών, πέρα από την δεδομένη χρηματοδότηση και στήριξη του Ιράν, την έκαναν αυτό που είναι σήμερα.
Η εξόντωση των ηγετών της μοιάζει αρκετά με το μύθο της Λερναίας Ύδρας. Στη θέση κάθε κεφαλής θα ξεφυτρώσουν άλλες και το ερώτημα είναι ποια θα είναι η στάση όχι του επόμενου νούμερου 1 της Χεζμπολάχ, αλλά των πραγματικών εντολοδοχών του. Που δεν είναι άλλοι από τους ηγέτες του σιιτικού Ισλάμ. Δηλαδή των Αγιατολάχ και των μουλάδων της Τεχεράνης.
Ήδη ακούγονται σενάρια για αποστολή δυνάμεων του ιρανικού στρατού στο Λίβανο. Ένα ερώτημα βέβαια παραμένει το πώς θα φτάσουν εκεί… Αν, ωστόσο, κάτι τέτοιο συμβεί, θα είναι η πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες που οι τακτικοί στρατοί των δύο ορκισμένων εχθρών θα βρεθούν ο ένας απέναντι στον άλλον. Το θέμα για το Ιράν, άλλωστε είναι πλέον υπαρξιακό. Αν δεν απαντήσει τώρα στο Ισραήλ δυναμικά, ενδεχομένως θα χάσει κάθε αξιοπιστία και επιρροή στο δικό του κοινό της ως δύναμη καθοδήγησης.
Κι ας είμαστε ειλικρινείς, όταν συμβαίνει τέτοιου είδους κλιμάκωση, όλα τα σενάρια είναι ανοιχτά.
Μια φαινομενικά περιφερειακή σύγκρουση που είναι δυνατό να ξεφύγει από κάθε όριο. Ειδικά εξαιτίας των εμπλεκομένων σε αυτή. Μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Οι λομπίστες του Ισραήλ βρίσκονται παντού στον δυτικό κόσμο και επηρεάζουν πολιτικές. Και από την άλλη μεριά η ρητορική του Ιράν βρίσκει ανοιχτά αυτιά σε σιίτες Μουσουλμάνους σε ολόκληρο τον κόσμο.
Επιπλέον δεν πρέπει να ξεχνάμε τον παράγοντα της Συρίας.
Εκεί φαίνεται να έχουν βρει καταφύγιο αρκετοί πρόσφυγες, μεταξύ των οποίων και σιίτες μαχητές. Σε μια περιοχή στην οποία την ίδια ώρα βρίσκονται χριστιανικοί πληθυσμοί, αλλά κυρίως σουνίτες μουσουλμάνοι. Ο κίνδυνος νέου εμφυλίου είναι ορατός. Όπως επίσης ορατό είναι το ενδεχόμενο να δεχτεί επιθέσεις το Ισραήλ από αυτό το σημείο και να αποφασίσει να χτυπήσει εκεί. Σε μια τέτοια περίπτωση, δυνάμεις όπως η Ιορδανία ή η Αίγυπτος (οι πιο σημαντικοί παράγοντες της σουνιτικής πλευράς) θα χρειαστεί να πάρουν θέση…
Οι πιθανές αλυσιδωτές αντιδράσεις και συνέπειες είναι εφιαλτικές. Ειδικά τώρα που οι υπερδυνάμεις μοιάζουν παντελώς ανίκανες να επιβάλλουν διάλογο για οτιδήποτε. Η Ρωσία έχει τα δικά της προβλήματα επικεντρωμένη στον ατελείωτο πόλεμο με την Ουκρανία. Οι ΗΠΑ από την άλλη δείχνουν πιο αδύναμες πολιτικά από ποτέ, με τον Μπάιντεν απλά να… αναπνέει και όλους απλά να περιμένουν το ποιος θα είναι ο διάδοχός του.
Εάν, όμως, το Ιράν πραγματοποιήσει την απειλή του, είναι δεδομένο ότι ο αμερικανικός στόλος και όχι μόνο θα σπεύσει να υπερασπιστεί το Ισραήλ. Ήδη μετακινούνται δυνάμεις εκεί, πιο πολύ ως υπενθύμιση στις γύρω χώρες προκειμένου να ξέρουν κι αυτές τι τους περιμένει αν δώσουν αρωγή στην Χεζμπολάχ.
Υπό αυτό το πρίσμα η ελπίδα για ριζική λύση είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη και είναι ρεαλιστικά πολύ μεγάλο το περιθώριο να ξεφύγει η κατάσταση, όσο κι αν το Ισραήλ αυτή τη στιγμή δείχνει να έχει υπό τον απόλυτο έλεγχό του τα πράγματα…