Κάντο εικόνα. Πήρες επιτέλους την άδεια σου και το μόνο που θες είναι να πας κάπου και να κάθεσαι από το πρωί ως το βράδυ στην παραλία, να βουτάς, να ξαπλάρεις εναλλάξ και να σβήνεις έτσι όλα όσα σε βάρυναν αυτό το χειμώνα. Όταν ο άνθρωπος κάνει σχέδια, ο Θεός γελά; Ενδεχομένως. Γιατί τα προβλήματα μπορεί να μην σε αφήσουν να αγιάσεις ούτε στις διακοπές σου. Και να εμφανιστούν μπροστά σου με τη μορφή μέδουσας. Χρώματος μωβ, εν προκειμένω…
Είναι κάτι που άρχισε πια να γίνεται μόνιμο καλοκαιρινό φαινόμενο. Δεν είναι πως δεν κυκλοφορούσαν και παλαιότερα στις ελληνικές θάλασσες. Είναι πως πλέον συναντάμε μωβ μέδουσες όλο και συχνότερα, ολοένα σε μεγαλύτερους αριθμούς. Λόγω της κλιματικής κρίσης, τα νερά είναι πλέον πιο ζεστά κατά μέσο όρο. Κάτι που ευνοεί την ανάπτυξη των πληθυσμών του συγκεκριμένου είδους.
Για το τρέχον καλοκαίρι, η έξαρση είναι ήδη πολύ μεγάλη, ξεπερνάει ίσως και αυτήν της περιόδου 2020-23. Οι μωβ μέδουσες εξαπλώνονται με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς από τους αναμενόμενους. Σύμφωνα, με το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας, οι περιοχές στην Ελλάδα για τις οποίες υπάρχουν αναφορές εμφάνισης είναι οι εξής:
- Από τη Χαλκίδα έως και τον Βόρειο Ευβοϊκό. Στις θαλάσσιες αυτές περιοχές, όσο πιο βόρεια κοιτάμε, τόσο πιο έντονο φαίνεται το πρόβλημα.
- Η Βόρεια Εύβοια αντιμετωπίζει ήδη σοβαρό πρόβλημα με μωβ μέδουσες, διότι – σύμφωνα με το Παρατηρητήριο – λειτουργεί σαν έξοδος του Παγασητικού προς τα ανοικτά.
- Στον Παγασητικό συνεχίζει να εντοπίζεται σημαντική παρουσία μεδουσών, κυρίως στις ανατολικές ακτές του. Η έξαρση έχει φτάσει μέχρι και τις Βόρειες Σποράδες, με επιβεβαιωμένες παρουσίες σε Σκιάθο και Σκόπελο.
Σύμφωνα πάντα με το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας, είναι απαραίτητη η ευαισθητοποίηση του κοινού ώστε να καταγράφονται οι περιοχές στις οποίες εμφανίζονται οι μωβ μέδουσες, καθώς έτσι θα υπάρχει πληρέστερη ενημέρωση των επιστημόνων, των αρχών και των πολιτών. Να σημειώσουμε πως το ζήτημα δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αλλά όλη τη Μεσόγειο. Αυτή τη στιγμή το Γιβραλτάρ αντιμετωπίζει τη σοβαρότερη κατάσταση, ενώ εξάρσεις έχουν αναφερθεί και σε Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Αδριατική.
Να πούμε επίσης πως η Pelagia noctiluca, όπως είναι η επιστημονική ονομασία της μωβ μέδουσας, είναι εντυπωσιακή μεν σε εμφάνιση, αλλά και επικίνδυνο είδος λόγω του έντονου τσιμπήματός της. Αναπτύσσεται σε ανοιχτά νερά, στα βαθιά, ωστόσο με τα ανεμογενή θαλάσσια ρεύματα μεταφέρεται στις παραλίες. Αν τις εντοπίσουμε από μακριά στη θάλασσα, απλά δεν μπαίνουμε μέσα. Γιατί το τσίμπημα είναι εξαιρετικά επώδυνο, θα ακολουθήσει οπωσδήποτε ιατρική αγωγή με χάπια ή κρέμες ενώ τα σημάδια θα κάνουν αρκετό καιρό για να φύγουν.
Και αν, ω μη γένοιτο, μας τσιμπήσει μια τέτοια μέδουσα; Τι κάνουμε; Ιδού τι είχε πει ο διευθυντής ερευνών του Ελληνικού Κέντρου και ωκεανολόγος, Επαμεινώνδας Χρήστου σε παλαιότερη τηλεοπτική του συνέντευξη: «Στην αρχή ξεπλένουμε με θαλασσινό νερό, μετά βάζουμε μείγμα μαγειρικής σόδας με θαλασσινό νερό -ποσότητα ένα προς ένα- πάνω στο σημείο που μας τσίμπησε για δύο με τρία λεπτά και αυτό σταματά την εξάπλωση της τοξίνης. Στη συνέχεια καθαρίζουμε με μία πλαστική κάρτα για να φύγουν τα υπολείμματα και μετά βάζουμε πάγο για 5-15 λεπτά για να σταματήσει ο πόνος. Απαγορεύεται να βάλουμε στο σημείο ξύδι, αμμωνία, αλκοόλ και νερό»