Είναι τόσο δύσκολο να παρακολουθήσεις τη σκέψη του, μιλάει για πράγματα εξαιρετικά σύνθετα και προχωρημένα. Παρότι ο ίδιος κάνει ό,τι μπορεί προκειμένου να κάνει προσιτή τη γνώση, για να επικοινωνήσει την τεράστια πρόοδο της Φυσικής και να μας κάνει να καταλάβουμε πόσο ιστορικοί είναι οι καιροί που ζούμε και τι μεγάλη αλλαγή βρίσκεται εν εξελίξει. Ο Δημήτρης Νανόπουλος είναι ένα από τα πιο κοφτερά μυαλά των καιρών μας, ένας Έλληνας κορυφαίος επιστήμονας που διαπρέπει στο εξωτερικό και βλέπει πράγματα στο μέλλον που οι υπόλοιποι ακόμα ούτε καν φανταζόμαστε – αλλά θα μάθουμε, όπως φαίνεται, πολύ σύντομα.
Σε συνέντευξή του στην Lifo, ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός και θεωρητικός φυσικός μίλησε για ζητήματα τόσο ιδιαίτερα και σημαντικά, που πρέπει να διαβάσεις 2 και 3 φορές απλά και μόνο για να αντιληφθείς το μέγεθος των όσων αποκαλύπτουν, τις προοπτικές που μεταφέρουν για το μέλλον. Ο Δημήτρης Νανόπουλος είχε από καιρό εκφράσει την πεποίθηση πως ο άνθρωπος όπως τον ξέρουμε, έχει σύντομη ημερομηνία λήξης. Και ότι θα αντικατασταθεί από αυτό που έχει ονομάσει «μετά – άνθρωπος». Τα πράγματα όμως, τεχνολογικά, έτρεξαν τόσο γρήγορα ώστε το μέλλον είναι ήδη «εδώ». Γρηγορότερα από ό,τι περίμενε και αυτός, ο πιο τολμηρός «προφήτης»…
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Ιδού πώς το εξήγησε ο ίδιος: «Ο “μετα-άνθρωπος” δεν είναι πια ένα μελλοντικό ενδεχόμενο, είναι ήδη εδώ. Ύστερα από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια φυσικής εξέλιξης, και ενώ για μεγάλο διάστημα αυτή η εξέλιξη επιβραδύνθηκε από την κυριαρχία του νου, ο άνθρωπος φαίνεται πως βρίσκεται πια στο κατώφλι μιας ριζικής μετάλλαξης. Η επόμενη φάση φαίνεται να είναι ένα υβρίδιο βιοτεχνολογίας: εμφυτεύματα, νευρωνικά chips, ενίσχυση των γνωστικών λειτουργιών, ακόμα και προγραμματισμός της βιολογίας μας. Δεν πρόκειται απλώς για “βελτίωση” αλλά για έναν εντελώς νέο τύπο ύπαρξης. Το κρίσιμο ζήτημα, όμως, δεν είναι αν μπορούμε να γίνουμε μετα-άνθρωποι – αυτό ήδη συμβαίνει. Το ζήτημα είναι αν μπορούμε να απαλλαγούμε από τις σταθερές μας ιδέες ώστε να το συνειδητοποιήσουμε, να το κατανοήσουμε και να το κατευθύνουμε με ηθική επίγνωση».
Αυτό συνεπάγεται την σημαντική επέκταση του χρόνου ζωής του ανθρώπου με ορίζοντα την κατάκτηση της αθανασίας – το επόμενο μεγάλο επιστημονικό στοίχημα. «Όμως ποιο το νόημα να ζεις παραπάνω αν είσαι γέρος και ανήμπορος;» θα ρώταγε κανείς. Κι εδώ έρχεται το, πιθανότατα, πιο εντυπωσιακό της υπόθεσης. Η παράταση της ζωής θα συνοδεύεται από βελτίωση της ποιότητάς της. Σε όλους τους τομείς: Υγεία, πνευματική διαύγεια, φυσική ευεξία και διάθεση για ζωή. «Δεν πρόκειται απλώς για επιβίωση, μιλάμε για μια μορφή “ευ-α-θανασίας”, μια ύπαρξη γεμάτη ακμή και πληρότητα», όπως το έθεσε ο Δημήτρης Νανόπουλος στην Lifo.
Είναι απίστευτα γοητευτικά όλα όσα λέει. Σύμφωνοι, και τρομακτικά, αφού μιλάμε για ένα μέλλον που ανατρέπει σταθερές και δεδομένα που θεωρούσαμε «μπετόν αρμέ». Ο «μετά-άνθρωπος» είναι άνθρωπος και μηχανή μαζί. Ένα καινούργιο είδος ανθρώπου. Τα εργαλεία της ψηφιακής εποχής είναι ήδη «εδώ» για σενάρια όπως η δυνατότητα αποθήκευσης των εγκεφαλικών μας λειτουργιών και πληροφοριών σε software. Το θέμα βέβαια είναι πώς θα χρησιμοποιηθούν όλα αυτά και από ποιους. Τι συνέπειες θα έχουν για τον μέσο άνθρωπο και πόσο καλύτερο θα είναι αυτό το μέλλον. Σε αυτό μάλλον δεν μπορεί να δώσει απάντηση ούτε το κοφτερό μυαλό του Δημήτρη Νανόπουλου. Παρότι δηλώνει αισιόδοξος και παρότι κάνει όσα περισσότερα μπορεί για να μεταδώσει τη γνώση και να χτίσει ένα περιβάλλον που ο κόσμος θα γνωρίζει περισσότερα ώστε να μπορέσει να αξιοποιήσει προς όφελός του όλη αυτήν την απίστευτη τεχνολογική «επανάσταση» που συμβαίνει ήδη.
