Στην τρέχουσα χρονική συγκυρία και με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, οι περισσότεροι επιχειρηματίες στη Σαντορίνη ανησυχούν για το πώς θα σώσουν ένα καλοκαίρι που δεν πάει καλά τουριστικά, με τις εκτιμήσεις να μιλούν μέχρι στιγμής για πτώση 20-30% συγκριτικά με πέρυσι. Μια συγκεκριμένη κατηγορία επαγγελματιών του νησιού ωστόσο, αγωνιά για κάτι πολύ πιο απτό και μακροπρόθεσμο. Το μέλλον του περίφημου σαντορινιού κρασιού.
Το πράγμα είναι τόσο σοβαρό ώστε βρισκόμαστε ήδη σε οριακό σημείο. Ο αυτόριζος αμπελώνας της Σαντορίνης, μοναδικός στον κόσμο και με ιστορία χιλιάδων χρόνων, ή θα καταφέρει να προσαρμοστεί στα νέα, άσχημα, δεδομένα ή σε λίγα χρόνια, ίσως και ως το 2042 λένε αυτοί που ξέρουν με βάση επιστημονικά μαθηματικά μοντέλα, θα έχει αφανιστεί. Η περσινή παραγωγή τρύγου ήταν 700-800 τόνοι σταφύλι. Οι ντόπιοι οινοποιοί θα είναι «ευτυχισμένοι» αν φέτος πλησιάσουν τα μισά. Για να αντιληφθείτε την πτώση, στις αρχές των 90’s μιλάγαμε για 5.000-6.000 τόνους το χρόνο. Αλλά και όχι πολύ παλιά, το 2020 μόλις, για 2.500 περίπου τόνους.
Τι έφταιξε και φτάσαμε σε αυτήν την τόσο μεγάλη πτώση σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα; Σίγουρα φαινόμενα όπως η γήρανση των αμπελώνων (η μέση ηλικία των φυτών είναι 60-70 έτη), η έλλειψη νέων αγροτών και η αλόγιστη άναρχη δόμηση. Αλλά τίποτα δεν συγκρίνεται με τη ζημιά που έχει (ήδη) προκαλέσει η κλιματική κρίση. Η παρατεταμένη ξηρασία και η λειψυδρία (η μέση βροχόπτωση έχει πέσει στα 160-170 χιλιοστά τις τελευταίες χρονιές, ήταν σε τριπλάσια επίπεδα μέχρι πρότινος), το γεγονός πως οι χειμώνες δεν είναι πια ιδιαίτερα κρύοι και το καλοκαίρι οι καύσωνες γίνονται όλο και περισσότεροι. Το βασικό πρόβλημα είναι συνεπώς το νερό, η έλλειψή του, πιο σωστά. Η «ανεδοσά», όπως λένε την ευεργετική αραιή ομίχλη που σκεπάζει το πρωί το νησί και για 3.500 χρόνια διατηρεί ζωντανά τα ξερικά αμπέλια της θηραϊκής γης, φαίνεται ότι δεν αρκεί.
Θα δώσει τη λύση η τεχνολογία; Με στοχευμένα αρδευτικά έργα όπως ένα φιλόδοξο project, το οποίο αφορά στην επεξεργασία του νερού του βιολογικού καθαρισμού, προκειμένου αυτό να επιστρέψει πίσω στην καλλιέργεια; Πολλοί οινοποιοί στη Σαντορίνη το ψάχνουν ενδελεχώς το ζήτημα, θεωρώντας πως η μόνη σωτηρία βρίσκεται εκεί, στην εφαρμογή δηλαδή νέων τεχνολογιών. Το ενθαρρυντικό είναι πως δεν το βάζουν κάτω, ούτε στέκονται μοιρολατρικά να παρακολουθούν τα γεγονότα. Ρίχνουν χρήμα και επενδύουν για να σώσουν το θηραϊκό κρασί. Παρότι αυτό υποφέρει και από τις μειωμένες πωλήσεις, είναι φέτος στο -35% σε σχέση με πέρυσι, εδώ «μιλάει» η μειωμένη τουριστική κίνηση στο νησί, τα εμπόδια στις εξαγωγές που υψώνουν οι δασμοί Τραμπ (η αμερικανική αγορά ήταν από τις πλέον επικερδείς), αλλά και η αύξηση της τιμής ακριβώς λόγω μειωμένης παραγωγής. Αλλά αυτά, πες, γυρίζουν. Αρκεί να υπάρχει ακόμα (η) πρώτη ύλη.
Το κρασί της Σαντορίνης είναι φημισμένο παγκοσμίως για την ποιότητα και τον χαρακτήρα του, υπάρχουν φιάλες που πωλούνται ακόμα σε τιμές άνω των 60 ευρώ. Ο αμπελώνας του νησιού έχει έκταση 10.000 στρέμματα, με κυρίαρχη ποικιλία (το 80%) το Ασύρτικο. Η κατάσταση αυτή τη στιγμή φαίνεται δυσοίωνη, αλλά οι ντόπιοι οινοποιοί δεν σκύβουν το κεφάλι και η ελπίδα παραμένει.