Συνάντηση Τραμπ-Πούτιν: Πού οδεύει επιτέλους αυτός ο κόσμος;

Νέες εποχές ξημερώνουν...

Κάθε εξουσία, ακόμα και η πιο σκληρή, ακόμα και η πιο αυταρχική, ψάχνει να βρει κάτι ανώτερο από εκείνη προκειμένου να επικαλείται απέναντι σε όσους και όσες εξουσιάζει. Κάτι ανώτερο που έρχεται έξω από τη σχέση εξουσιαστή και εξουσιαζόμενου και την νομιμοποιεί. Αυτό ισχύει περίπου από καταβολής των οργανωμένων κοινωνιών: για αιώνες αυτό το «ανώτερο» ήταν ο Θεός και οι εξουσιαστές επί της Γης οι εκλεκτοί βασιλιάδες του. Στις σύγχρονες κοινωνίες, αυτές που υποτίθεται καθορίζονται από την λαϊκή κυριαρχία, αυτό το ανώτερο είναι ο νόμος ή τέλος πάντων, ένα σύνολο νόμων και προσυμφωνημένων κανόνων, τόσο ιερών που μας έβγαλαν από εκείνα τα παρωχημένα χρόνια που κάποιοι έλεγαν στα σοβαρά πως εκφράζουν τη θεία βούληση – άσχετα αν πολλοί σύγχρονοι πολιτικοί θέλουν η εξουσία κάποια στιγμή να γυρίσει στον Θεό.

Φυσικά, όσοι μπορούσαν να αντιληφθούν τον κόσμο στην ουσία του και όχι στην τυπική της μορφή, μπορούσαν και να διαπιστώσουν πως είτε οι εξουσίες επικαλούνταν κάτι ανώτερο μεταφυσικά (όπως ο Θεός) είτε κάτι ανώτερο ως στοιχείο εκπολιτισμού (δηλαδή τους νόμους, τα Συντάγματα, το διεθνές δίκαιο και άλλα τέτοια), στην πραγματικότητα ήταν η δύναμη του ισχυρού που συνέχιζε να διαμορφώνει συνθήκες. Όμως σε κάθε περίπτωση τα προσχήματα έπρεπε πάντα να τηρούνται.

Τελευταία, η κατάσταση στον πλανήτη μοιάζει να ξεφεύγει τόσο πολύ που οι ισχυροί του όχι απλά δεν νιώθουν την ανάγκη να κρύψουν πως είναι η δύναμη και η κυριαρχικότητα που τους δίνει εξουσία αλλά στην πραγματικότητα, όσο πιο ανοιχτά το κάνουν τόσο περισσότερο επικυρώνεται και η δυναμική τους. Ας δει κανείς για παράδειγμα το τρόπο που πάει ο Ντόναλντ Τραμπ να τελειώσει τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Αν και η έννοια του «Πλανητάρχη» δεν υφίσταται ως επίσημος ρόλος, ο Τραμπ δεν κολλάει σε τέτοιες τυπικότητες: φέρεται και κινείται ως αληθινός Πλανητάρχης που έχει το νόμιμο δικαίωμα όχι απλά να κάθεται στο τραπέζι των συζητήσεων με όποιον γουστάρει αλλά και να διαμορφώνει κατά το δοκούν τις εξελίξεις: τα ρεπορτάζ που θέλουν τη συνάντησή του με τον Πούτιν να παράγει πρακτικά αποτελέσματα για τον πόλεμο με την Ουκρανία με δεδομένη την απουσία των υπόλοιπων άμεσα ενδιαφερόμενων -καταρχήν δηλαδή της ίδιας της Ουκρανίας αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης- επικυρώνουν του λόγου το αληθές.

Λέγεται πως για την παύση του πυρός, ο Πούτιν απαίτησε την προσάρτηση εδαφών της Ουκρανίας στη Ρωσία. Λέγεται πως ο Τραμπ απάντησε συμφωνώντας. Αν αυτά επικυρωθούν, ο πόλεμος στην Ουκρανία θα τελειώσει με προφανή νικήτρια την Ρωσία. Τα υπόλοιπα μοιάζουν και αντιμετωπίζονται ως λεπτομέρειες. Όπως για παράδειγμα το ότι μια χώρα θα χάσει εδάφη της ως αποτέλεσμα διαπραγματεύσεων στις οποίες δεν συμμετέχει. Όπως για παράδειγμα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση που είναι επίσημος και θεωρητικά ισότιμος ετέρος των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ και φιλοδοξεί να εντάξει την Ουκρανία στο εσωτερικό της, έχει ρόλο παρατηρητή -ούτε καν κομπάρσου- στην όλη ιστορία σε μια πρωτοφανή επίδειξη δύναμης από πλευράς Πούτιν και Τραμπ που προεικονίζει και εγκαινιάζει νέους συσχετισμούς δύναμης.

Δεν θα είναι η πρώτη φορά που αυτός ο κόσμος θα είναι διπολικός.Είναι όμως η πρώτη φορά που κανένα θεσμικό, κανένα νομικό, κανένα κοινώς και καθολικά συμφωνημένο πλαίσιο δεν χρησιμοποιείται ως προκάλυμα στην επιβολή της ισχύος. Και ένας κόσμος που συναινεί στο να είναι απροκάλυπτα η ισχύς η βασική και αναμφισβήτητη ρυθμιστική μηχανή των αντιθέσεων είναι ένας άλλος, νέος κόσμος. Και αν μοιάζει δύσκολο για ορισμένους να διακρίνουν την τομή, τότε αυτή ακριβώς η αδυναμία τους είναι η απόδειξη πως αυτός ο νεός κόσμος είναι ήδη εδώ.