Πριν από 10 χρόνια βρισκόμασταν στο ζενίθ της οικονομικής ευμάρειας. Στο τηλεοπτικό επίπεδο αυτό μεταφράστηκε σε 700 εκατομμύρια ευρώ διαφημιστικής πίτας. Από το 2012 και μετά όλο αυτό έφθινε τόσο πολύ, ώστε όλοι ποντάραμε στον θάνατο ή την τεχνητή αναπνοή για την ελληνική τηλεόραση. Αντ΄αυτού φτάνουμε στο σήμερα να βλέπουμε πως κυριαρχεί ξανά στην δημόσια κουβέντα.
Μια δημόσια κουβέντα που σαφώς έχει ξεφύγει από το δικό της μαντρί κι έχει πάει εδώ και χρόνια στα social media. Την ώρα που στο εξωτερικό έχουν σκεφτεί και αναρωτηθεί αν η έννοια της τηλεόρασης όπως την γνωρίζαμε ως το 2015, οδεύει προς τις τελευταίες της ανάσες για να αντικατασταθεί από τα cable channels, εμείς στην Ελλάδα κοιτάζουμε μια αντίστροφη πορεία. Ακόμα και η μικρή προσπάθεια που έκαναν τα κανάλια να χτίσουν ένα web content και να ετοιμαστούν για μια τέτοια πιθανή μετάβαση απέτυχε.
Το Netwix του ANT1 λόγου χάρη φαινόταν αναπτυσσόμενο μέχρι πριν 5-6 χρόνια. Σήμερα υπάρχει για να συσσωρεύεται εκεί ένα πιο γιουτιουμπίστικο περιεχόμενο και πρακτικά φυτοζωεί. Ή επαφίεται στις αναρτήσεις των youtubers/influencers στα social media τους. Σε κάθε περίπτωση, η ελληνική τηλεόραση έχει μπει σε μια ιδιάζουσα χρυσή εποχή.
Είναι ιδιάζουσα γιατί δεν έχει μεταφραστεί σε έναν πακτωλό χρημάτων αντίστοιχο του 2007. Αν και το Survivor έφτασε σε ένα τέτοιο σημείο τα πράγματα, με κάθε επεισόδιο του να ξεπερνάει τα 100 χιλιάρικα σε επίπεδο εσόδων. Σε επίπεδο διαμόρφωσης κουλτούρας και επίδρασης στις συζητήσεις των νέων ίσως και να έχει αγγίξει το μέγιστο σημείο της. Δεν είναι μόνο το Survivor. Είναι πολλά προγράμματα που για διαφορετικούς λόγους το καθένα παίρνουν μερίδιο στην ατζέντα του σχολιασμού και της ενασχόλησης. Το Survival και το Nomads γιατί συνεχίζουν το legacy του Survivor. Η Μενεγάκη γιατί πουλάει ακόμα και στα χειρότερα της. Το My Style Rocks που μπορεί να αποτυγχάνει σε επίπεδο τηλεθέασης, αλλά πατάει στο μονοπάτι που έστρωσε το Shopping Star, και δίνει πρόσωπα στο νεανικό κοινό για να βάλει στην κουβέντα του.
Πώς μπορεί να εξηγηθεί όλο αυτό; Μία πρώτη και εύκολη εξήγηση είναι το σύνολο κοινωνικό σημαίνον. Η ελληνική τηλεόραση, ακόμα και το 2007, πατούσε περισσότερο στο «ιδιωτεύειν» παρά στον δημόσιο βίο του κάθε ατόμου. Ο δημόσιος βίος εμφορείτο από άλλους θεσμούς και δυνάμεις. Τώρα που αυτοί οι θεσμοί έχουν σαπίσει στην αντίληψη των περισσότερων, η τηλεόραση πάτησε πιο στέρεα το πόδι της στον δημόσιο βίο. Σαφώς όμως μια τέτοια εξήγηση δεν αρκεί. Η έτερη ερμηνεία είναι το αίσθημα της συμμετοχής και του ανήκειν. Υπάρχουν πολλοί στις νεότερες γενιές που αντιλαμβάνονται τα κοινά χαρακτηριστικά ως μια επιθυμία που μπορεί να γεννηθεί μέσα από τέτοιες περιπτώσεις όπως της τηλεόρασης.
Το τρίτο και βασικότερο κομμάτι είναι η ίδια η τηλεόραση που αντιλήφθηκε αλλιώς κάποια πράγματα. Είδε ότι η επιβίωση της περνούσε από μια ειλικρίνεια προς τον πελάτη της. Κατάλαβε ότι τόσο καιρό προσπαθούσε να πείσει εις μάτην ότι το μέτριο προϊόν της ήταν εκλεκτής ποιότητας. Οπότε αποφάσισε να του φερθεί ευτελώς και να αφουγκραστεί και το κοινό. Αντί να μεγεθύνει τους μέτριους και αυτοαποκαλούμενους σταρ, έκανε σταρ τους ανώνυμους. Και τους έκανε ρίχνοντας τους στο ρινγκ του εκκεντρικού, της εξτραβαγκάντσας, του κιτς και όλων των συναφών.
Ακόμα κι αυτό που συνέβη στο Survivor απέδειξε πολλά. Οι διάσημοι αποδομήθηκαν. Οι άσημοι μαχητές ανυψώθηκαν. Στην 4άδα του τελικού ήταν 3 μέχρι πρότινος άγνωστοι. Πλέον, είναι πολύ πιο εύκολο για το κοινό να ταυτιστεί με τη Ρομίνα από το My Style Rocks, παρά με την Μενεγάκη και την Καινούργιου.
Υ.Γ. Κάτι άλλο που μοιάζει ασήμαντο αλλά έχει την δική του σημειολογία είναι και το πρόσφορο έδαφος για χιούμορ. Για τους εκατοντάδες χιλιάδες χρήστες Twitter, για τα 3-4 εκατομμύρια χρήστες Facebook, μεγεθύνει το ψηφιακό τους αποτύπωμα η οποιαδήποτε ανάρτηση σχετικά με ένα τηλεοπτικό προϊόν που είναι hype. Και το ψηφιακό αποτύπωμα έχει σήμερα πολύ μεγαλύτερη θέση έναντι του πραγματικού, του αναλογικά αληθινού!