Ένα κοινό αντιληπτικό λάθος είναι το να συγχέεται η ευγλωττία με την ευφυΐα. Κάτι που δίνει σε κάθε big mouth την ευκαιρία να εξελιχθεί σε big shot της πολιτικής. Για να είμαστε δίκαιοι, ο Θεόδωρος Πάγκαλος δεν ανήκει σε αυτήν την κατηγορία, αφού μπόρεσε να συνδυάσει την δεδομένη οξυδέρκειά του με μια εντυπωσιακή ευφράδεια, σε ένα «πακέτο» που ασκούσε γοητεία στα πλήθη. Δεινός και θρασύς ρήτορας, με χειμαρρώδη συντεταγμένο λόγο και εκρήξεις ή ξεσπάσματα που φλέρταραν με τα όρια της αστικής ευγένειας, δεν άργησε να μετατραπεί σε μιντιακό αστέρα του Κινήματος.
Ακόμη κι όταν (εκτιμώντας σοφά την εκλογική πανωλεθρία του ΠΑΣΟΚ και την πολιτική παιδική χαρά που θα ακολουθούσε) βρήκε τη δύναμη να αποχωριστεί τα βουλευτικά έδρανα, δεν έπραξε το ίδιο με τις κάμερες και τα μικρόφωνα. Ένας άνθρωπος με τέτοιο προφίλ, βιογραφικό και με γαλόνια διαχείρισης εξουσίας σε ανώτερο επίπεδο, είναι πάντα δημοφιλής και καλοδεχούμενος από τα ΜΜΕ.
Πού είσαι νιότη που έλεγες ότι θα γίνω άλλος…
Η Iστορία δεν έχει ολοκληρώσει ακόμη την αποτίμηση του πολιτικού έργου του 80χρονου σήμερα πολιτικού. Κι αν κρίνουμε από τους ρυθμούς που της αρέσει να κινείται, θα αργήσει να το κάνει. Γένους θηλυκού η Ιστορία (όπως πολύ όμορφα την περιγράφει σε βιβλίο του ο Δημήτρης Καμπουράκης), είναι από εκείνες που δεν ερωτεύονται ούτε απορρίπτουν κανέναν με την πρώτη ματιά. Δίχως να ενθουσιάζονται από πρόσκαιρα σκιρτήματα, κάνουν υπομονή κι απομακρύνονται μέχρι να τους αποκαλυφθεί μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα. Αντίθετα, για τον ελληνικό λαό εκείνη του θεόρατου νέου που ρητόρευε υπέρ της πολυπόθητης «Αλλαγής» και μοιραζόταν το όραμα των ομοϊδεατών του για μια Ελλάδα χωρίς ΕΟΚ, ΝΑΤΟ κι αμερικανικές βάσεις, ήταν αρκετή.
Όλα αλλάζουν στην πορεία της ζωής. Οι άνθρωποι και οι ιδέες τους δεν αποτελούν εξαίρεση και φυσικά ο κ. Πάγκαλος και το ΠΑΣΟΚ δεν έκαναν τίποτα παραπάνω από το να επιβεβαιώσουν τον κανόνα. Αντί να μας οδηγήσουν προς τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό που υπόσχονταν, μετασχημάτισαν τους εαυτούς τους σε βολεμένους εκπροσώπους μιας βαλτωμένης, γεμάτης παθογένειες, αστικής δημοκρατίας. Όπως είναι επόμενο, μετά από κάθε… πίστα, έπειτα από κάθε γύρο, η άποψη και η γνώμη του λαού γι’ αυτούς και όχι μόνο, συνέχισε να μεταβάλλεται με τη συχνότητα ανεμοδείκτη. Ανάλογα κάθε φορά με τις πράξεις και τα λόγια τους.
Μια χαμένη «ευκαιρία»
Το «καλός Τούρκος είναι ο νεκρός Τούρκος» είναι μια ατάκα που περιμένεις ίσως ν’ ακούσεις σε κέντρο εκπαίδευσης ειδικών δυνάμεων. Όσο κι αν μέχρι ενός σημείου εκφράζει μια βαθιά ριζωμένη πεποίθηση στο υποσυνείδητο του έθνους, δεν είναι κάτι που ξεστομίζεται εύκολα -και μάλιστα δημόσια- από έναν πρώην αντιπρόεδρο κυβέρνησης και -πολύ περισσότερο- έναν υπουργό Εξωτερικών. Ιδιαίτερα μάλιστα, όταν στη διάρκεια της διαδρομής του αναγκαστικά ο δρόμος του διασταυρώθηκε με εκείνον των γειτόνων μας. Η δήλωση του πρώην υπουργού ήρθε σαν απάντηση στην εμβολή σκάφους του λιμενικού από τουρκική ακταιωρό. Και μάλιστα όχι σε οποιοδήποτε σημείο του Αιγαίου, που συστηματικά τη συνιδιοκτησία και συνεκμετάλλευση ζητούν οι αχόρταγοι γείτονές μας, αλλά στα Ίμια. Ένα σύμπλεγμα βραχονησίδων το οποίο κάποτε έδωσε στον Θεόδωρο Πάγκαλο την «ευκαιρία» να δείξει πως υπάρχει συνέπεια μεταξύ των βαρύγδουπων λόγων του και των κρίσιμων πράξεων και αποφάσεών του.
Η… κυρία Ιστορία του χρεώνει πως σε εκείνο το αναπάντεχο ραντεβού πριν 22 χρόνια δεν της άρεσε καθόλου η πρότασή του «θα πούμε ότι τη σημαία την πήρε ο αέρας». Όταν η Ελλάδα βγήκε από τα γεγονότα των Ιμίων κληρονομώντας τις γκρίζες ζώνες και την αμφισβήτηση μιας περιοχής για την οποία ως τότε κανείς δεν είχε εγείρει σοβαρές αξιώσεις. Προφανώς και κανένας δεν είναι αρκετά τρελός για να υποστηρίξει πως η σωστή απάντηση θα ήταν ο πόλεμος (που θα μας έδινε πολλούς -κατά Πάγκαλο- καλούς Τούρκους, δηλαδή νεκρούς, όπως άλλωστε και Έλληνες). Όμως, ταυτόχρονα, δύσκολα βρίσκεις άνθρωπο που να θεωρεί πως όσα συνέβησαν εκείνες τις μέρες αποτελούν παράσημο της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής στη διαχείριση μιας κρίσης.
Αλλά, ας ευχαριστήσουμε τους Αμερικανούς γι’ αυτό (όπως έκανε από το βήμα του ρήτορος στη Βουλή ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης) κι ας προχωρήσουμε παρακάτω…
Το δεύτερο ραντεβού με την Ιστορία
«Δεν έχω βρει καλό Τούρκο. Τους λείπουν στοιχειώδεις έννοιες. Ο Τούρκος δεν έχει την έννοια του δικαίου», τόνισε ο πρώην υπουργός συνεχίζοντας τις πρόσφατες δηλώσεις του στον ΣΚΑΪ. Ίσως τα 20 χρόνια που έχουν μεσολαβήσει από τότε που φέρεται να είπε «Σάββα παιδί μου, πέτα τον έξω» να έχουν αδυνατίσει τη μνήμη του. Την ξεστόμισε απευθυνόμενος στον αξιωματικό της ΕΥΠ, Σάββα Καλεντερίδη. Αναφερόταν στον Κούρδο ηγέτη Αμπντουλάχ Οτζαλάν, ο οποίος είχε βρει καταφύγιο στην ελληνική πρεσβεία στο Ναϊρόμπι προσπαθώντας να μην πέσει στα χέρια των Τούρκων.
Προφανώς εκείνοι οι Τούρκοι που ζήτησαν από την Ελλάδα να τους παραδώσει τον αρχηγό του PKK ήταν… καλοί. Οι ενέργειες του κ. Πάγκαλου δεν φανερώνουν άνθρωπο που να είχε αμφιβολίες για το αίσθημα δικαίου των Τούρκων. Εκείνο που σέβεται τα στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα και θα εξασφάλιζε μια δίκαιη δίκη και αντιμετώπιση. Κι έτσι απλά, ο Οτζαλάν παγιδεύτηκε και η ελληνική κυβέρνηση προσέφερε υψηλότατου επιπέδου υπηρεσίες στους γείτονες, παραδίδοντάς τους τον νούμερο 1 εχθρό τους.
Εκτός κι αν είναι… τρολ
Ο άνθρωπος που συνέδεσε το όνομά του με τα παραπάνω ιστορικά γεγονότα πρόσθεσε, μιλώντας στον ΣΚΑΪ. «Είναι τεράστιο θέμα το τουρκικό, είναι αδυσώπητος ο εχθρός και δεν πρόκειται να ξεπεραστεί όση καλή πίστη και να δείξουμε». Ίσως αυτό να ήταν το δικό του «συγγνώμη» για το γεγονός ότι στα τόσα χρόνια που άσκησε πολιτική -και παρά την οξύτητα του νου του- δεν μπόρεσε να αντιληφθεί αυτό που υποστηρίζει σήμερα. Ακόμη και οι έξυπνοι έχουν αστοχίες… Μπορεί βέβαια οι εθνικιστικές κορώνες να μην τίποτα από όλα αυτά. Να είναι απλά ο βρυχηθμός ενός γέρικου λιονταριού που αφού έκανε δίχως αντιρρήσεις όλα όσα προέβλεπε το σόου του τσίρκου, δείχνει τα δόντια του με τη βολική ασφάλεια που του προσφέρει το κλουβί του.
Αν και είναι δύσκολο να ερμηνευθούν οι προθέσεις της Ιστορίας, δεν αποκλείεται να διατηρεί για τις επιθετικές δηλώσεις του κ. Πάγκαλου την ίδια γνώμη που είχε και για τις υποχωρητικές πολιτικές του. Τέτοιου τύπου -κενά περιεχομένου και ουσίας- λεκτικά πυροτεχνήματα, δίνουν δύναμη μόνο στον «εχθρό» σου. Εκτός κι αν έχεις αποφασίσει -τώρα στα γεράματα- ν’ αρχίσεις να… τρολάρεις.