Από τον Απρίλιο του 2018 ο Ρούντι Τζουλιάνι ανήκει στο δυναμικό του νομικού επιτελείου του Ντόναλντ Τραμπ. Θα μπορούσε κάλλιστα να βρίσκεται στη θέση του. Να είναι δηλαδή ο πρόεδρος των ΗΠΑ. Δύο ήταν οι βασικοί λόγοι που δεν του επέτρεψαν να διεκδικήσει ποτέ το χρίσμα. Ο καρκίνος και το γεγονός ότι μάλλον δεν ήταν αρκετά Ρεπουμπλικάνος για τα γούστα του κόμματος. Αν και επί σειρά ετών στην κεντρική πολιτική σκηνή ως δήμαρχος της Νέας Υόρκης, μια από τις πιο δύσκολες δουλειές του κόσμου, ο 74χρονος σήμερα νομικός, δεν έκανε ποτέ το παραπάνω βήμα.
Έτσι κι αλλιώς η πολιτική σκέψη του δύσκολα χωρούσε σε μοτίβα και πλαίσια που υποδείκνυε μια κομματική γραμμή. Παλιός Δημοκρατικός που στη συνέχεια έγινε Ανεξάρτητος, διατηρώντας πάντα στενές σχέσεις με τους Φιλελεύθερους, συχνά δρούσε σχεδόν ανεξέλεγκτα, χωρίς να περιχαρακώνεται από τις ιδεολογίες και τις αγκυλώσεις τους. Και οι πιθανότητες λένε πως αν τελικά γινόταν πρόεδρος θα κατέγραφε μεγάλες επιτυχίες και αλλαγές. Όπως τότε που ως εισαγγελέας οδήγησε τις Πέντε Οικογένειες της Μαφίας στην φυλακή ή όταν κατόρθωσε ως δήμαρχος της Νέας Υόρκης να «καθαρίσει» από την εγκληματικότητα την πιο… αμαρτωλή πόλη του κόσμου.
Η δόξα της Μαφίας
Ο Ρούντι Τζουλιάνι κέρδισε την φήμη του στην υπόθεση της Μαφίας. Ουσιαστικά κατάφερε το μεγαλύτερο χτύπημα που είχε δεχτεί το οργανωμένο έγκλημα μετά τον Β’ Πόλεμο. Όταν τον ρώτησαν ποια θα είναι η προσέγγισή του στο θέμα, είχε απαντήσει αφοπλιστικά «να τους διαλύσουμε». Και έτσι απλά, τα έβαλε με τις οικογένειες Λουκέζε, Μπονάνο, Τζενοβέζε, Κολόμπο και Γκαμπίνο, στην οποία κουμάντο έκανε ο διαβόητος Τζον Γκότι.
Όπως συμβαίνει συχνά με ανθρώπους που κατέχουν την θέση του εισαγγελέα, έτσι κι ο Τζουλιάνι προαλειφόταν για την κάθοδό του στην πολιτική. Και όπως επίσης συμβαίνει συχνά, κατηγορήθηκε πως χειρίστηκε πολλές υποθέσεις με γνώμονα όχι την προάσπιση της δικαιοσύνης, αλλά με το βλέμμα στραμμένο στην καριέρα του. Τα σχεδόν 100 χρόνια φυλάκισης σε μέλη του οργανωμένου εγκλήματος, όμως, ήταν το διαβατήριο που του χρειαζόταν. Συνεχίζοντας να ακροβατεί μεταξύ πολιτικών πεποιθήσεων και ιδεολογιών, κατάφερε να πραγματοποιήσει τον στόχο του το 1993. Έγινε ο 107ος δήμαρχος στην ιστορία της Νέας Υόρκης και πρώτος που το κατόρθωνε με τους Ρεπουμπλικάνους από το 1965.
Ούτε Δημοκρατικός ούτε Ρεπουμπλικάνος
Όπως είπαμε, όμως, οι κομματικές γραμμές δεν περιόριζαν τον Τζουλιάνι. Με τον Μπιλ Κλίντον στην προεδρία των ΗΠΑ και το μισό δημοτικό συμβούλιο να αποτελείται από Δημοκρατικούς, ήταν αρκετά έξυπνος ώστε να καταλάβει ότι η δύναμη θα ερχόταν μέσα από την σύνθεση. Παράλληλα η αυξανόμενη δημοτικότητά του του έδινε την δύναμη να επιβάλλεται στα μεγάλα ζητήματα και να προσπερνά αναχώματα και αντιδράσεις. «Έγινε Ρεπουμπλικάνος επειδή εκείνοι του έδωσαν πολλές δουλειές. Δεν είναι συντηρητικός άνθρωπος. Μπορεί να νομίζει ότι είναι, αλλά δεν είναι. Πάντα σκεφτόταν και ακόμη σκέφτεται τους φτωχούς και ταλαιπωρημένους» είχε πει η μητέρα του. Και πολλές από τις ενέργειές του μαρτυρούν πως είχε -εν μέρει- δίκιο.
Για παράδειγμα ως δήμαρχος ήταν υπέρμαχος των δικαιωμάτων των γκέι και των γάμων ομόφυλων ζευγαριών. Κάτι ανήκουστο για Ρεπουμπλικάνο, ειδικά πριν από 20 και 25 χρόνια. Παράλληλα, είχε εντελώς διαφορετική στάση απέναντι στο ζήτημα της παράνομης μετανάστευσης, ζητώντας από το προσωπικό του δήμου να μην προχωρούν διαδικασίες απέλασης σε περίπτωση που κάποιος έκανε καταγγελία για κάποιο έγκλημα ή παράνομη πράξη, χωρίς να έχει επίσημα έγγραφα που να αποδεικνύουν πως βρίσκεται νόμιμα στις ΗΠΑ. Άλλωστε ο μεγάλος στόχος του ήταν ένας. Η εγκληματικότητα. Όχι οι άνθρωποι.
Τα «σπασμένα τζάμια»
Επί ημερών του τέθηκε σε εφαρμογή ένα από τα πλέον αμφιλεγόμενα και φιλόδοξα σχέδια πάταξης της εγκληματικότητας. Ουσιαστικά, τελειοποίησε μία μέθοδο που είχε εισάγει, αλλά όχι υποστηρίξει αρκετά, ο προκάτοχός του. Στηριζόταν στην θεωρία που είχε αναπτύξει ο ακαδημαϊκός Τζέιμς Γουΐλσον, τα περίφημα «Σπασμένα Τζάμια». Σύμφωνα με αυτήν η εικόνα που εμφάνιζε κάθε γειτονιά αποτελούσε και τον καθρέφτη της στην παρανομία. Υπό αυτή την έννοια, σπασμένα παράθυρα στις πολυκατοικίες, βρώμικοι δρόμοι, ακόμη και γράφιτι, στο μυαλό του Τζουλιάνι ενθάρρυναν την παρανομία. Κι έτσι ξεκίνησε να κυνηγά σε κάθε γωνία, παγκάκι ή πλατεία πολλούς για πολύ μικρές αφορμές. Η κατοχή κάνναβης ή ενός σπρέι, στην Νέα Υόρκη του Τζουλιάνι, μπορούσε να σε στείλει φυλακή.
Όταν ανέλαβε την εξουσία, έγινε ακόμη πιο μεθοδικός. Εγκατέστησε το σύστημα CompStat, Που το 1996 κέρδισε το βραβείο καινοτομίας του Χάρβαρντ. Με αυτό η αστυνομία μπορούσε να καταγράφει και να παρακολουθεί στατιστικά την εγκληματικότητα σε κάθε περιοχή της πόλης. Τα στοιχεία διασταυρώνονταν και ενημερώνονταν καθημερινά, με αποτέλεσμα ο κάθε αστυνομικός να γνωρίζει καλά τι έχει συμβεί στον χώρο ευθύνης του. Και, όπως λένε, αν γνωρίζεις τι έχει συμβεί στο παρελθόν είσαι καλύτερα προετοιμασμένος για αυτά που ίσως συμβούν στο μέλλον.
Μια ιστορία επιτυχίας
Είναι προφανές ότι μια τέτοια επιχείρηση δεν σεβόταν πάντα απόλυτα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Και οι κατηγορίες για τον τρόπο δράσης των αρχών υπήρξαν πολλές. Ο Τζουλιάνι απάντησε με αριθμούς. Τα εγκλήματα μειώθηκαν κατά 57%. Οι βιασμοί κατά 24%. Οι κλοπές αυτοκινήτων κατά 62%. Οι ληστείες κατά 55%. Και οι δολοφονίες κατά 65%. Νούμερα που οδήγησαν σε κάτι πρωτάκουστο. Την ανακήρυξη της Νέας Υόρκης σε ασφαλέστερη μεγαλούπολη των Ηνωμένων Πολιτειών…
Παράλληλα ο τότε δήμαρχος έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του για τον περιορισμό της ανεργίας. Συνεργάστηκε με τον πρόεδρο Κλίντον ώστε να περάσουν ειδικά προγράμματα που τελικά έφεραν 640.000 λιγότερους εξαρτώμενους από επιδόματα πολίτες στην πόλη του. Και, όπως έλεγε, ένας άνθρωπος με δουλειά είναι πολύ λιγότερος επιρρεπής στην παρανομία σε σχέση με κάποιον που δεν έχει τίποτα δικό του και τίποτα να χάσει. Κατηγορήθηκε για τις μεθόδους του. Αλλά επανεκλέχτηκε στη θέση του. Και αυτό ήταν η απόδειξη της επιτυχίας του, έστω κι αν ήρθε με αμφιλεγόμενο τρόπο.
Οι τελευταίες εικόνες που έχουν οι Νεοϋορκέζοι από τον Τζουλιάνι είναι μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου. Η μοίρα το ήθελε έτσι ώστε τελικά η πόλη του να χτυπηθεί από ένα είδος εγκληματικότητας το οποίο ούτε ο ίδιος μπορούσε να προβλέψει ή να αντιμετωπίσει. Την τρομοκρατία…