Η τελευταία στροφή της Χαλυβουργικής: Το λάθος που βύθισε έναν πραγματικό Κολοσσό

Ακόμα και σε μία χώρα ουσιαστικά πτωχευμένη, με διαλυμένη την αγορά της οικοδομής, τα πράγματα θα μπορούσαν να είχαν εξελιχθεί διαφορετικά

Υπήρξε για περίπου 80 χρόνια ένας από τους κολοσσούς της ελληνικής βιομηχανίας, φτάνοντας να απασχολεί την περίοδο ακμής του πάνω 2.500 υπαλλήλους, με εξαιρετικές οικονομικά συνθήκες εργασίας.

Πρωταγωνίστησε στην εθνική μεταπολεμική προσπάθεια ανασυγκρότησης της χώρας, ενώ με χάλυβα από τα δικά της εργοστάσια κατασκευάστηκαν εμβληματικές υποδομές, όπως το ΟΑΚΑ, η Αττική Οδός, το Μετρό, το ΣΕΦ, το Ολυμπιακό Χωριό, η εθνική οδός Αθηνών – Κορίνθου, το «Ελευθέριος Βενιζέλος», η Εγνατία και οι γέφυρες Ρίου – Αντιρρίου και Χαλκίδας.

Πλέον όμως η Χαλυβουργική αποτελεί ένα εμβληματικό «θύμα» της βαθιάς οικονομικής κρίσης που πλήττει τη χώρα από το 2011 κι έπειτα. Η τεράστια ύφεση στον κατασκευαστικό τομέα ρήμαξε την παραγωγή και τα έσοδα της εταιρίας, που από 520 άτομα προσωπικό το 2011 έφτασε να έχει στα ύστερα της μόλις 170, ύστερα από αλλεπάλληλα προγράμματα εθελουσίας εξόδου.

Η παραγωγική δραστηριότητα της είχε σταματήσει ουσιαστικά από το 2015. Στις εγκαταστάσεις της λειτουργούσε το τελευταίο διάστημα μόνο μία φιλοξενούμενη εγκατάσταση παραγωγής υγροποιημένων αερίων τρίτης εταιρείας και η εμπορία αφορούσε μόνο αποθέματα χάλυβα. Είναι απόλυτα ενδεικτικό ότι από τους 388.000 τόνους το 2011, οι πωλήσεις μειώθηκαν στους 9.608 τόνους το 2016!

Θα μπορούσαν τα πράγματα να είχαν πάει διαφορετικά, έστω σε μία χώρα ουσιαστικά πτωχευμένη, με διαλυμένη την αγορά της οικοδομής; Η απάντηση είναι «πιθανότατα ναι», αν το 2003 δεν είχε ληφθεί μια μοιραία απόφαση από το σύνολο του κλάδου της χαλυβουργίας στην Ελλάδα (ο οποίος εξακολουθεί να στενάζει, αλλά ευτυχώς δεν φαίνεται για την ώρα να βαδίζει στα χνάρια της πάλαι ποτέ «ναυαρχίδας» του χώρου).

Στην τελευταία συνέντευξη του στην «Καθημερινή», ο Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος δήλωσε ότι η τύχη της επιχείρησης ήταν εδώ και καιρό προδιαγεγραμμένη, από τη στιγμή που δεν χτίζονται πια στη χώρα σπίτια και δεν γίνονται μεγάλα έργα, καθώς και για το ότι δεν προβλέπεται να συμβεί κάτι τέτοιο τα επόμενα χρόνια.

Προφανώς η τραγικά συρρικνωμένη ελληνική οικονομία δεν χωρούσε τόσους μεγάλους «παίκτες» στην αγορά (ΒΙΟΧΑΛΚΟ, Σιδενόρ, Χαλυβουργία Ελλάδος) και το μέγεθος της οικονομικής κρίσης ήταν αδύνατο να προβλεφθεί.

Ακόμα κι έτσι όμως η κατάσταση θα μπορούσε να είναι πολύ καλύτερη, αν είχε αποφευχθεί η «στρατηγική» επιλογή επένδυσης του 2003. Έως τότε η Χαλυβουργική παρήγαγε κατά ποσοστό περίπου 60% προϊόντα για οικοδομή (μπετόβεργα, δομικό πλέγμα, μανδύας) και κατά 40% για βιομηχανία (πλατέα προϊόντα όπως λαμαρίνα).

Τότε η παραγωγή στράφηκε αποκλειστικά στα οικοδομικά προϊόντα και η οικογένεια Αγγελόπουλου στήριξε αυτή την απόφαση με τεράστιες επενδύσεις, καινοτόμες για τον ελληνικό χώρο. Σε συνεργασία με την ιταλική εταιρία «Danieli» κατασκευάστηκαν δυο ελασματουργεία, ένα νέο χαλυβουργείο, καθώς και δύο νέες μονάδες παραγωγής πλέγματος.

Οι υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις – το ένα από τα δύο ελασματουργεία θεωρήθηκε τότε ως το πλέον σύγχρονο παγκοσμίως – είχαν βέβαια το ανάλογο (υπέρογκο) κόστος. Την πενταετία 2001-2006 ο δανεισμός της επιχείρησης εκτοξεύτηκε, καθώς τα έξοδα μόνο για αυτές τις επενδύσεις (χώρια οι 400 νέες θέσεις εργασίας που προέκυψαν και η κατακόρυφη αύξηση των λειτουργικών εξόδων) ανήλθαν σε 220 εκατ. ευρώ.

Ο στόχος που είχε τεθεί τότε ήταν η αύξηση του μεριδίου της εταιρείας στην ελληνική αγορά πάνω από 50%. Ήταν η εποχή των μεγάλων (ευρωπαϊκών κονδυλίων και) έργων επί κυβέρνησης Σημίτη και των Ολυμπιακών Αγώνων, που έφερε πολύ μεγάλη ζήτηση για τα χαλυβουργικά προϊόντα και έδωσε νέα πνοή στον κλάδο. Ήταν όμως παράλληλα και η εποχή – παγίδα όπως αποδείχτηκε, η τελευταία αναλαμπή πριν από την καταστροφή.

Το 2014 η εταιρία ανακοίνωνε ότι «η κατάρρευση της οικοδομικής δραστηριότητας και το παράλογο ενεργειακό κόστος είναι μεταξύ των παραγόντων που οδήγησαν τον κλάδο στη συνεχιζόμενη για έβδομο χρόνο πρωτοφανή κρίση». Και πράγματι ήταν πρωτοφανής. Το 2013 η ζήτηση των χαλυβουργικών προϊόντων στην Ελλάδα σημείωσε βουτιά-ρεκόρ ύψους 85%, σε σχέση με το 2008!

Η τεράστια πτώση του τζίρου από το 2010 κι έπειτα, σε συνδυασμό με τον υπέρογκο δανεισμό (που έφτασε τα 410 εκατ. ευρώ)  κατέστησαν αναπόφευκτο το λουκέτο για ένα τόσο ενεργοβόρο εργοστάσιο.

Ακόμα κι αν εξέλειπαν οι ενδοοικογενειακές δικαστικές διαμάχες του πατέρα Κωνσταντίνου Αγγελόπουλου με τους γιους Γιώργου και Παναγιώτη, η εξέλιξη δεν θα μπορούσε πιθανότατα να είναι διαφορετική…