Η στιγμή της απογείωσης: Η κίνηση-ματ του Ωνάση που μετέτρεψε τη Μύκονο σε σύμβολο χλιδής

Σε βαθμό που το «What happens in Vegas stay’s in Vegas» να απειλείται πλέον με αλλαγή τοπικού προσδιορισμού…

Ο ετήσιος τζίρος της (προ κορωνοϊού) ξεπερνούσε το 1 δισ. ετησίως, ή αλλιώς το 0,5 του ΑΕΠ της χώρας. Στον κατάλογο των πιο hot καλοκαιρινών προορισμών παγκοσμίως το πάλαι ποτέ απλησίαστο Σεν Τροπέ δεν μπορεί να αντέξει πια τη σύγκριση.

Η Μύκονος και η Ιμπίθα έχουν πάρει τα ηνία προσέλκυσης του διεθνούς τζετ σετ. Το κόστος διακοπών στο ελληνικό νησί, που μόνο κατ’ όνομα και εμφάνιση θυμίζει πλέον Ελλάδα, αυξάνεται αναλόγως με τον αριθμό των διασημοτήτων και των Αράβων κροίσων που το επιλέγουν κάθε καλοκαίρι.

Πώς όμως η Μύκονος μετατράπηκε από ένα γραφικό νησί του Αιγαίου με ωραίες παραλίες στο σημερινό «talk of the world», σε ένα παγκόσμιο θέρετρο – σύμβολο χλιδής και υλιστικού ευδαιμονισμού;

Για να δημιουργηθεί ο μύθος του νησιού «που παρέχει τα πάντα», χρειάστηκε μια σειρά από εμφανίσεις κατ’ αρχάς Ελλήνων διάσημων. Στα τέλη της δεκαετίας του ’40 ξεκίνησαν να καταφτάνουν εκεί οι πρώτοι νέοι της αθηναϊκής αστικής τάξης, αναζητώντας μια μεταπολεμική αίσθηση ελευθερίας στο γαλάζιο της θάλασσας και του ουρανού, στα γραφικά σοκάκια και στο ασβεστωμένο λευκό.

Έστω και αν, όπως λέγεται, τότε δεν υπήρχε ούτε καν ηλεκτρικό ρεύμα στο νησί. Ένας ντόπιος είχε μεταφέρει στη Χώρα μια γεννήτρια, που λειτουργούσε κάθε βράδυ από τις 7 έως τις 9.

Το καλοκαίρι του 1947 μια παρέα κοριτσιών και αγοριών από το Κολωνάκι κάνει τις διακοπές του στη Μύκονο. Μεταξύ αυτών και η πανέμορφη μελαχρινή Μαρίκα Γιαννούκου. Ο νεαρός, ψηλός, βουλευτής Χανίων μπαίνει στο καράβι της γραμμής τα Σαββατοκύριακα για να περάσει λίγες ώρες μαζί της. Έξι χρόνια αργότερα ο Κωνσταντίνος και η Μαρίκα Μητσοτάκη θα ενωθούν με τα δεσμά του γάμου και η Μύκονος θα εισπράξει τη φήμη που της αναλογεί.

Τη δεκαετία του ’50 ο Ζάχος Χατζηφωτίου ρίχνει διαδοχικά άγκυρα στο νησί, ενώ η ντόπια Άννα Βέλτσου διοργανώνει τα μυθικά βενετσιάνικα πάρτι, που θα αφήσουν εποχή, προσελκύοντας φίλες και φίλους της απ’ όλη την Ελλάδα.

Οι ταβέρνες πολλαπλασιάζονται με εντυπωσιακό ρυθμό και όταν πια αράζουν εκεί τα κότερα του Αριστοτέλη Ωνάση, με συνεπιβάτη τη Μαρία Κάλλας και του Σταύρου Νιάρχου, ο μύθος ξεκινάει να χτίζεται. Το 1954 το βασιλικό ζεύγος Παύλου και Φρειδερίκης διοργανώνει μία κρουαζιέρα για γαλαζοαίματους στα ελληνικά νησιά και η Μύκονος είναι αυτή που επισκιάζει σε θέμα εντυπώσεων. Οι ανταποκριτές στον ευρωπαϊκό Τύπο γράφουν για το μικρό Κυκλαδονήσι που μάγεψε βασιλείς και πρίγκηπες, εκθειάζοντας τη γραφικότητα και φυσική ομορφιά του.

Ένα χρόνο αργότερα, ένας ψαράς μαζεύει έναν βαριά τραυματισμένο πελεκάνο, ο οποίος θα εξελιχθεί στη μασκότ του νησιού. Βαφτίζεται Πέτρος και η τοπική κοινωνία αναλαμβάνει τη φροντίδα του, χωρίς αρχικά να γνωρίζει ότι και αυτός θα αποτελέσει μέρος του marketing, που θα εκτοξεύσει την απήχηση του νησιού.

Τη δεκαετία του ’60 το νησί μετατρέπεται επίσημα από μποέμ σε κοσμικό, καθώς η Μελίνα Μερκούρη και πολύ περισσότερο ο Μάρλον Μπράντο, η Γκρέις Κέλι και ο Ρίτσαρντ Μπάρτον αναλαμβάνουν να γίνουν οι καλύτεροι διαφημιστές του. Τα νέα μαθαίνονται από στόμα σε στόμα και η Τζάκι Κένεντι είναι η επόμενη τζετ σέτερ που δηλώνει ερωτευμένη με τη Μύκονο. Είναι η εποχή που ο τότε ιδιοκτήτης της Ολυμπιακής, Αριστοτέλης Ωνάσης, κατασκευάζει το πρώτο αεροδρόμιο, έργο υποδομής – σταθμός για την ραγδαία ανάπτυξη που θα ακολουθήσει. Είναι η κίνηση-ματ που αλλάζει την ιστορία της Μυκόνου και την μετατρέπει από φτωχό συγγενή σε κοσμικό παράδεισο.

Την ίδια εποχή επισκέπτεται για πρώτη φορά το νησί ο, πρωθυπουργός τότε, Κωνσταντίνος Καραμανλής, επικοινωνώντας με τον τρόπο του ότι το νησί είναι για όλα τα γούστα. Ο Καραμανλής αποφεύγει την κοσμική ζωή και τις συναντήσεις με παράγοντες του κεφαλαίου και celebrities, περνώντας ήσυχα τις διακοπές του, είτε στο μικρό ξενοδοχείο του γραμματέα του, Θεόδωρου Χαριτόπουλου, είτε στο σπίτι του εκδότη του «Φωτός» Θεόδωρου Νικολαΐδη, στον Ορνό. Μετά το 1986 μάλιστα και έως το θάνατό του, ο Καραμανλής περνούσε σχεδόν απαραιτήτως ένα μήνα διακοπών στη Μύκονο, ποτέ όμως τον Αύγουστο, θέλοντας να αποφύγει τη κοσμοσυρροή.

Τη δεκαετία του ’70 η Μύκονος λαμβάνει τις διαστάσεις ενός τόπου μαζικής προσέλευσης σταρ και μεγάλων προσωπικοτήτων, με συνέπεια το μπαρ Pierro’s να αποκτήσει θρυλική υπόσταση, ως στέκι όλων αυτών. Από εκεί πέρασαν μεταξύ άλλων ο Σαλβατόρε Νταλί, ο Μικ Τζάγκερ, η Λιζ Τέιλορ, η Μπάρμπαρα Στρέιζαντ, ο Ιβ Σεν Λοράν, ο Τιερί Μαγκλέρ, η Ζακλίν Μπισέ, η Γιόκο Ονο, ο Τζιανφράνκο Φερέ, ο Βαλεντίνο και η Μαντόνα. Μαζί τους πολλοί γαλαζοαίματοι, διάσημοι αθλητές και επιχειρηματίες.

Ανάμεσα στους θαμώνες ήταν και ο τελευταίος κληρονόμος της γερμανικής βιομηχανίας Κρουπ, η «θλιμμένη πριγκίπισσα» Σοράγια, ο Σάχης της Περσίας και η Ρίτα Χέιγουρθ, που έφτανε στο νησί ακόμη και για να περάσει ένα διήμερο.

Τη δεκαετία του ’80 οι ξενοδοχειακές μονάδες, τα εστιατόρια και τα μπαρ ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια και σε αυτή του ’90 επενδύονται τεράστια ποσά για την αγορά γης. Παράλληλα οι «στρατιές» από gay και drug queens διαφημίζουν την πολυπολιτισμικότητα του μέρους, σε μια εποχή που η ομοφυλοφιλία αντιμετωπιζόταν περίπου ως «ασθένεια».

Ο Τζορτζ Μπους και ο Μπιλ Κλίντον ενισχύουν τη λάμψη της Μυκόνου στις ΗΠΑ με την επίσκεψη τους στις αρχές της δεκαετίας του ’90 και στα τέλη της. Η φήμη ενός απέραντου κέντρου διασκέδασης, όπου μπορείς να βρεις τα πάντα και όλα επιτρέπονται είναι όμως και το τίμημα που πληρώνει πλέον η Μύκονος, διαβρωμένη από την παραγωγή τόσου πλούτου.

Σε βαθμό που το «What happens in Vegas stay’s in Vegas» να απειλείται με αλλαγή τοπικού προσδιορισμού…