Έως και πριν από λίγο καιρό η ανθρωπότητα έτρεφε την ελπίδα ότι καλοκαιρινές συνθήκες θα μπορούσαν να συμβάλλουν ώστε να μπει φρένο στη μετάδοση του Sars-CoV-2.
Μελέτες έχουν δείξει ότι το ηλιακό φως μπορεί να απενεργοποιήσει τον ιό σε επιφάνειες και στον αέρα, καθώς και ότι ο ιός εξασθενεί πολύ πιο γρήγορα σε θερμότερες θερμοκρασίες από ό,τι σε δροσερές ή ψυχρές. Ωστόσο σε αρκετά μέρη του πλανήτη, η εξάπλωση του ουδόλως επιβραδύνεται. Οι ΗΠΑ είναι από τις πλέον ενδεικτικές περιπτώσεις, ενώ επιδείνωση των επιδημιολογικών δεδομένων έχουμε και στα Βαλκάνια.
Την Παρασκευή (17/07) καταγράφηκε νέο ρεκόρ αύξησης κρουσμάτων μέσα σε 24 ώρες (237.743), ενώ έγινε γνωστό ότι για πρώτη φορά χρειάστηκαν μόλις τέσσερις ημέρες για να αυξηθούν κατά 1 εκατομμύριο τα κρούσματα σε παγκόσμια κλίμακα. Το πρώτο κρούσμα του κορονοϊού αναφέρθηκε στην Κίνα στις αρχές Ιανουαρίου και χρειάστηκαν τρεις μήνες για να φτάσουν το 1 εκατομμύριο. Από τα 13 εκατομμύρια που καταγράφηκαν στις 13 Ιουλίου, χρειάστηκαν μόλις 100 ώρες για να φτάσουν τα 14 εκατομμύρια.
Ο αριθμός των κρουσμάτων παγκοσμίως είναι σχεδόν τριπλάσιος από τις σοβαρές ασθένειες της γρίπης που καταγράφονται ετησίως, σύμφωνα με τον ΠΟΥ. Η πανδημία έχει σκοτώσει μέχρι σήμερα περισσότερους από 590.000 ανθρώπους σε σχεδόν επτά μήνες, αγγίζοντας το ανώτερο εύρος των ετήσιων θανάτων από γρίπη που αναφέρονται παγκοσμίως.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες και το ρεπορτάζ της Wall Street Journal, ο βασικός λόγος που η καλοκαιρία δεν έχει επιβραδύνει τη διασπορά του ιού είναι ο τρόπος μετάδοσής του και η συμπεριφορά των ανθρώπων. Όσο περνάει ο καιρός, τόσο εδραιώνεται επιστημονικά η άποψη ότι οι μολυσμένες επιφάνειες αντιστοιχούν σε ένα πολύ μικρό ποσοστό τρόπου μετάδοσης και ότι ο κατ’ εξοχήν τέτοιος είναι τα αναπνευστικά σταγονίδια. Που σημαίνει ότι ο «X Factor» για τη μεταδοτικότητα της νόσου δεν είναι οι όποιες κλιματολογικές συνθήκες, αλλά η ανθρώπινη συμπεριφορά.
Και καθώς η επιδημία αναζωπυρώνεται σε αρκετές περιοχές του κόσμου, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης επιστρέφουν, πιθανότατα ως προάγγελος της επιβολής νέων καθολικών lockdown. Ας δούμε πέντε χαρακτηριστικά παραδείγματα.
ΚΑΤΑΛΑΝΙΑ
Το βράδυ της Παρασκευής (17/07) η καταλανική κυβέρνηση έθεσε σε εθελοντική καραντίνα περίπου 4 εκατ. κατοίκους της περιοχής, μετά την ανακοίνωση 1300 νέων κρουσμάτων στην επαρχία, τα 884 εκ των οποίων στη Βαρκελώνη, που είναι από τα πλέον τουριστικά μέρη στη χώρα.
Στη Βαρκελώνη και σε άλλες 12 πόλεις, η κυβέρνηση έκανε έκκληση να παραμείνουν οι κάτοικοι στα σπίτια τους και να μη βγαίνουν από αυτά παρά μόνο για τη δουλειά τους και ιατρο-φαρμακευτικές ανάγκες.
Παράλληλα έδωσε εντολή να κλείσουν κινηματογράφοι, θέατρα και ντισκοτέκ, ενώ απαγόρευσε τις συγκεντρώσεις άνω των δέκα ατόμων, τις επισκέψεις σε οίκους ευγηρίας και όρισε ότι οι πελάτες στα μπαρ και τα εστιατόρια θα πρέπει να μειωθούν κατά 50%.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, οι περιφερειακές καταλανικές αρχές έχουν σκοπό να αποτρέψουν την επιβολή νέου lockdown στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ισπανίας.
ΛΙΣΑΒΟΝΑ
Την περασμένη Τετάρτη (15/07) η πορτογαλική κυβέρνηση παρέτεινε το μερικό lockdown που είχε επιβληθεί ξανά από τις αρχές Ιουλίου για περίπου 20 συνοικίες των βορείων προαστίων της Λισαβόνας.
Από τους περίπου 700.000 κατοίκους των συνοικιών αυτών είχε ζητηθεί να παραμείνουν στα σπίτια τους και να βγαίνουν μόνο για μετάβαση στη δουλειά και για να κάνουν τα απαραίτητα ψώνια.
Οι συναθροίσεις περιορίζονται εκεί στα 5 άτομα, έναντι των 10 που μπορούν να συναθροίζονται στο σύνολο της περιφέρειες της Λισαβόνας και των 20 στην υπόλοιπη Πορτογαλία. Για να αποφεύγεται ο συνωστισμός, η κατανάλωση αλκοόλ παραμένει απαγορευμένη στους δημόσιους χώρους της πρωτεύουσας, τα εμπορικά καταστήματα και οι καφετέριες της οποίας πρέπει να κλείνουν στις 20:00.
Η Πορτογαλία των 10 εκατ. κατοίκων έχει καταγράψει επισήμως 1682 θανάτους (17/07) από τον κορωνοϊό και κάτι περισσότερο από 48.000 κρούσματα. Κατά τις δύο τελευταίες εβδομάδες καταγράφει κατά μέσο όρο λίγο περισσότερα από 350 νέα κρούσματα ημερησίως, τα περισσότερα εκ των οποίων στη Λισαβόνα.
ΛΕΣΤΕΡ
Όταν οι αγγλικές αρχές διαπίστωσαν με έκπληξη ότι το 10% όλων των θετικών κρουσμάτων της χώρας κατά την τελευταία εβδομάδα του Ιουνίου είχαν εντοπιστεί στο Λέστερ, αποφάσισαν να θέσουν μεμονωμένα σε καραντίνα την πόλη των 350.000 κατοίκων.
Την ώρα που η υπόλοιπη χώρα ετοιμαζόταν για την επανεκκίνηση, στο Λέστερ χρειάστηκε να κλείσουν και πάλι τα εμπορικά καταστήματα, τα σχολεία και οι χώροι εστίασης, απόφαση που προκάλεσε την αντίδραση των τοπικών αρχών και της τοπικής κοινωνίας.
Την Παρασκευή (17/07) ανακοινώθηκε ότι τα μέτρα περιορισμού θα χαλαρώσουν μετά τις 24 Ιουλίου, ωστόσο μπαρ, παμπ και εστιατόρια θα παραμείνουν κλειστά, ενώ θα απαγορεύονται οι συναθροίσεις άνω των έξι ατόμων.
ΜΕΛΒΟΥΡΝΗ
Πέντε εκατομμύρια άνθρωποι τέθηκαν εκ νέου σε καραντίνα από την 9η Ιουλίου και για έξι εβδομάδες στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Αυστραλίας. Επιβλήθηκε απαγόρευση εξόδου από το σπίτι, εκτός κι αν πρόκειται για επίσκεψη στον γιατρό, για ψώνια βασικών αγαθών, για την άθληση και για την προσέλευση στην εργασία.
Τα καταστήματα είναι ανοιχτά, εφαρμόζοντας όμως αυστηρά τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης. Καφετέριες και άλλα μαγαζιά με φαγητό και ποτά πωλούν τα προϊόντα τους μόνο σε πακέτο (takeway).
Για πρώτη φορά τα τελευταία 100 χρόνια, έκλεισαν τα σύνορα μεταξύ της πολιτείας της Βικτόρια, όπου βρίσκεται η Μελβούρνη, και της Νέας Νότιας Ουαλίας, προκειμένου να προστατευτεί από τον ιό η υπόλοιπη Αυστραλία, η οποία είχε κατάφερε να θέσει υπό έλεγχο την επιδημία.
Στα σύνορα αναπτύχθηκαν δυνάμεις της Αστυνομίας και του Στρατού και για τους παραβάτες νομοθετήθηκε πρόστιμο ύψους περίπου 7.000 ευρώ και ποινές εξάμηνης φυλάκισης.
ΟΥΖΜΠΕΚΙΣΤΑΝ – ΚΑΖΑΚΣΤΑΝ
Οι δύο ασιατικές γειτονικές χώρες περιήλθαν ξανά σε καθεστώς lockdown μέσα στον Ιούλιο, το Καζακστάν στις 5 του μήνα και το Ουζμπεκιστάν στις 8.
Αμφότερες είχαν τεθεί σε καραντίνα τον Μάρτιο και τον Απρίλιο, η αναζωπύρωση της επιδημίας όμως οδήγησε σε επαναφορά αυστηρών περιοριστικών μέτρων, όπως το κλείσιμο των εμπορικών καταστημάτων, των μπαρ και των χώρων εστίασης. Στο Καζακστάν απαγορεύτηκε ξανά η τέλεση γάμων.
Σε αυστηρή καραντίνα τέθηκε και το Αζερμπαϊτζάν από τις 22 Ιουνίου έως την 1η Αυγούστου. Εκεί ωστόσο το προηγούμενο είχε διαρκέσει μόνο τρεις ημέρες (5-8 Ιουνίου).