Σε ένα κλασικό παράδειγμα επανάπαυσης στις δάφνες της, σε ότι αφορά την εξάπλωση του κορωνοϊού, τείνει να εξελιχθεί η Ελλάδα, καθώς η κατάσταση απέχει πια αρκετά απ’ το να χαρακτηριστεί «ελεγχόμενη» και ο δείκτης ανησυχίας στην επιστημονική ομάδα που χειρίζεται την υγειονομική κρίση αυξάνεται διαρκώς.
«Είμαστε πολύ κοντά στο να μην τα καταφέρουμε καλά το καλοκαίρι», δήλωσε την Τρίτη (28/07) ο πρόεδρος του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου, Θανάσης Εξαδάκτυλος. Σύμφωνα με τους λοιμωξιολόγους, τώρα βλέπουμε τα αποτελέσματα του συνωστισμού και της χαλάρωσης που επικράτησε τις προηγούμενες δύο εβδομάδες.
Ο καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος της Επιτροπής για τον κορωνοϊό, Νίκος Σύψας, τόνισε ότι ο καθημερινός διψήφιος αριθμός κρουσμάτων στην Αθήνα μπορεί να εκτραπεί ανά πάσα στιγμή στο πολύ χειρότερο σενάριο, με τον κίνδυνο «σερβοποίησης» της διασποράς να είναι πια ορατός. «Στο Βελιγράδι ξύπνησαν μια ημέρα και βρέθηκαν με 100 και 200 κρούσματα, ενώ μέχρι τότε είχαν πολύ λίγα κρούσματα», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Σύψας, προσθέτοντας ότι «είναι απολύτως απαραίτητο αυτή τη στιγμή να κάνουμε το σωστό όσο αφορά τις αποστάσεις και τη χρήση μάσκας».
Ποιοι είναι όμως οι λόγοι που η επιτυχία της άνοιξης μοιάζει να ακολουθείται από την αποτυχία του καλοκαιριού στη διαχείριση της κρίσης; Ο εφησυχασμός είναι παντού διακριτός και θα ήταν μάλλον άστοχο να κατηγορηθούν οι πολίτες για αυτόν, αφού αποτελεί ουσιαστικά προϊόν των κυβερνητικών χειρισμών και της χαλάρωσης των ίδιων των πολιτικών, που σε ελεύθερη μετάφραση θα έλεγε κανείς ότι έδωσαν το κακό παράδειγμα. Δεν είναι λίγες οι εικόνες που σουλατσάρουν – ενίοτε συνωστίζονται κιόλας – χωρίς μάσκα και αυτός είναι ο ένας από τους λόγους που ο κόσμος δεν πείστηκε ποτέ σε ικανοποιητικό βαθμό για τη χρήση της.
Φυσικά ευθύνη σε αυτό έχουν και οι ήξεις – αφήξεις των αρμοδίων στο συγκεκριμένο ζήτημα. Έως τις 18 Ιουλίου η μάσκα ήταν προαιρετική ακόμα και στα σούπερ μάρκετ, ενώ δέκα ημέρες νωρίτερα είχε αναιρεθεί η υποχρέωση χρήσης της στα εμπορικά κέντρα (Mall) για τους καταναλωτές. Την ίδια ημέρα είχε καταργηθεί και το όριο των έξι ατόμων ανά τραπέζι στους χώρους εστίασης. Μιλάμε για απόφαση της 8ης Ιουλίου, δύο ημέρες αφότου ο αριθμός των κρουσμάτων 24ωρου ανήλθε στα 43, το μεγαλύτερο νούμερο από την 17η Ιουνίου κι έπειτα.
Γενικώς, στο ζήτημα της μάσκας οι επιστήμονες και η κυβέρνηση δεν είχαν από την αρχή μια ενιαία και ξεκάθαρη θέση και στρατηγική, κάτι που προκάλεσε από σύγχυση ως «ωχαδελφισμό» στους πολίτες. Δεν χρειάζονται αναλύσεις, είναι αυταπόδεικτο ότι η μάσκα εμποδίζει τη μετάδοση σταγονιδιών – που είναι ο βασικός τρόπος εξάπλωσης του ιού – ωστόσο σε επικοινωνιακό επίπεδο μια εύστοχη καμπάνια για την αναγκαιότητά της ουσιαστικά έλαμψε διά της απουσίας της. Ακόμα και σήμερα, που είναι πια υποχρεωτική σε αρκετές κατηγορίες καταστημάτων και υπηρεσιών, υπάρχουν χώροι που έχουν εξαιρεθεί, όπως π.χ. οι εκκλησίες. Ενόψει του συγχρωτισμού του Δεκαπενταύγουστου σε αυτές, θα πρέπει κάποιος αρμόδιος να εξηγήσει επαρκώς ποιος είναι ο λόγος της συγκεκριμένης εξαίρεσης.
Μία άλλη εξέλιξη που πιθανώς ενίσχυσε τη διασπορά του ιού είναι η αραίωση των δρομολογίων των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, που μοιραία αυξάνουν το συνωστισμό. Ειδικά στην περίπτωση του Μετρό, το φαινόμενο είναι αδικαιολόγητο. Τα θερινά προγράμματα δρομολογίων είναι πιο αραιά ακόμα και σε σχέση με τα αντίστοιχα περυσινά (!), εν μέσω υγειονομικής κρίσης και ενώ λόγω των δυσμενών συνθηκών ο κόσμος που έχει μείνει στην Αθήνα, επιλέγοντας να μην κάνει καθόλου ή να περικόψει τις ημέρες των διακοπών του, είναι φέτος πολύ περισσότερος.
Για παράδειγμα, από τις 27 Ιουλίου έως τις 7 Αυγούστου τα δρομολόγια στις γραμμές 2 και 3 του Μετρό θα πραγματοποιούνται ανά 7′-10′, όταν την αντίστοιχη περυσινή περίοδο πραγματοποιούταν ανά 4,5′ τις ώρες αιχμής. Η κατάσταση θα είναι χειρότερη το δεκαπενθήμερο 8-23 Αυγούστου. Τα δρομολόγια θα πραγματοποιούνται ανά 10′ όλες τις ώρες της ημέρας, ενώ πέρυσι πραγματοποιούνταν ανά 5′ μεταξύ 6:00 – 17:30.
Αυτό που έχει μείνει στη συλλογική μνήμη για τις εισηγήσεις των επιστημόνων και τους κυβερνητικούς χειρισμούς στην προ lock down εποχή είναι ότι ο σχεδιασμός ήταν μπροστά από τις εξελίξεις, προλαμβάνοντάς τις. Μετά την άρση της καραντίνας, φαίνεται ότι ακολουθούμε τις εξελίξεις σε επίπεδο μέτρων, έχοντας παραδώσει την… πρωτοβουλία κινήσεων στον ιό. Καταλήγοντας πια να εναποθέτουμε τις ελπίδες μας στην υποχρεωτική χρήση μάσκας και στο «καμπάνακι» που μπορεί να επιφέρει αυτή στη συνείδηση των πολιτών.