Ο όρος «καταιγίδα κυτταροκινών» επινοήθηκε για να ερμηνεύσει την ανοσιακή υπεραντίδραση του οργανισμού σε διάφορες λοιμώξεις και χρησιμοποιείται κατά κόρον από τους επιστήμονες στην εποχή του SARS-CoV-2, καθώς έχει παρατηρηθεί ότι ευθύνεται για πολλούς θανάτους ασθενών με covid-19.
H αυτοκαταστροφική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος απέναντι στον ιό εκδηλώνεται με ανεξέλεγκτη, μαζική απελευθέρωση κυτταροκινών, που λειτουργεί ως μπούμερανγκ, προκαλώντας σοβαρή ζημιά στους ιστούς και στα όργανα.
Μολονότι οι έρευνες σχετικά με το τι προκαλεί το φαινόμενο βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη και η επιστημονική κοινότητα δεν έχει καταλήξει σε κάποιο κοινό «πόρισμα», το ισραηλινής προέλευσης φάρμακο EXO-CD24 έχει αποδειχθεί σε πρώτη φάση ότι καταπολεμά την «καταιγίδα κυτταροκινών», που θεωρείται υπεύθυνη για τη ραγδαία επιδείνωση που παρουσιάζουν πολλοί ασθενείς με Covid-19.
Πρόκειται για μια καινοτόμα θεραπεία προηγμένης τεχνολογίας. Μέσω μιας συσκευής εισπνοής το φάρμακο εισχωρεί κατ’ ευθείαν στους πνεύμονες και δρα χωρίς ανεπιθύμητες παρενέργειες.
Η Ελλάδα είναι μεταξύ των χωρών που θα συμμετάσχουν εθελοντικά στις κλινικές μελέτες της θεραπείας και στη «Φάση 2» των δοκιμών. Την Τετάρτη (05/05) ξεκίνησε στα νοσοκομεία «Σωτηρία» και «Αττικό» η κλινική μελέτη, με τη συμμετοχή 90 ασθενών ήπιων ή μέτριων συμπτωμάτων covid-19, οι οποίοι θα δοκιμάσουν δύο διαφορετικές δόσεις του φαρμάκου.
Ο πρωτοπόρος για τις αντικαρκινικές του θεραπείες και υπεύθυνος για την ανάπτυξη της νέας θεραπείας, Ισραηλινός καθηγητής Ναντίρ Αρμπέρ, είχε φιλοξενηθεί στις 29/04 στο Μέγαρο Μαξίμου από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, σε συνέχεια της συμφωνίας του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου, τον περασμένο Νοέμβριο για τη διεξαγωγή κλινικής έρευνας σε ελληνικά νοσοκομεία.
«Με τη βοήθεια του εισπνεόμενου το φάρμακο πάει κατευθείαν στους πνεύμονές μας για να μειώσει και να εμποδίσει την “καταιγίδα κυτταροκινών” και να οδηγήσει στην υπερδιέγερση του ανοσοποιητικού συστήματος», είπε τότε ο κ. Αρμπέρ.
Η εν λόγω θεραπεία αναπτύχθηκε στο Ιατρικό Κέντρο Ichilov του Τελ Αβίβ και στη φάση 1 των δοκιμών έδειξε αποτελεσματικότητα σε ποσοστό 96%, σε εξαιρετικό μικρό δείγμα όμως συμμετεχόντων.
Ο Ισραηλινός καθηγητής επέστρεψε στην πατρίδα του μετά το μεταδιδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης το 1998 και ξεκίνησε να κάνει εργαστηριακή έρευνα πάνω στο γονίδιο CD24, μια πρωτεΐνη που καταστέλλει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Σύμφωνα με τον ίδιο, όταν κάποιος νοσήσει με κορωνοϊό μπορεί να περάσει από δύο στάδια. Στο πρώτο στάδιο, τα συμπτώματα θυμίζουν γρίπη και δεν χρειάζεται θεραπεία. Όμως, σε ένα 5% με 7% του πληθυσμού, ύστερα από 5-7 ημέρες, η κατάστασή επιδεινώνεται απότομα και σημαντικά, λόγω αναπνευστικής ανεπάρκειας που έχει προκληθεί από την υπερδιέγερση του ανοσοποιητικού συστήματος. Ακριβώς εκεί στοχεύει να παρέμβει το EXO-CD24 και ο τρόπος που το κάνει είναι μέσω των εξωσωμάτων. Πρόκειται για μικροσκοπικά σακίδια που μεταφέρουν υλικά μεταξύ των κυττάρων, τα οποία στην προκειμένη περίπτωση μεταφέρουν την πρωτεΐνη CD24 στους πνεύμονες ούτως ώστε να αποφευχθεί η «καταιγίδα κυτοκίνης».
Όπως έχει τονίσει ο Ναντίρ Αρμπέρ, το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της θεραπείας είναι ότι μπορεί να παραχθεί αποτελεσματικά, γρήγορα και φθηνά, ενώ στα θετικά συγκαταλέγονται φυσικά ότι είναι εύκολα χορηγούμενη –αρκούν τρία με τέσσερα λεπτά εισπνοών μία φορά την ημέρα– χωρίς να απαιτείται νοσηλεία.