Η σύγχρονη τεχνολογία είναι «εξαρτημένη» από τους ημιαγωγούς. Καμία ηλεκτρονική ή ηλεκτρική συσκευή δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς αυτούς.
Η καθημερινότητα του μέσου ανθρώπου είναι ταυτισμένη με λειτουργίες που βασίζονται σε εφαρμογές των τσιπ: από πλυντήρια και tablet, πρίζες, γραμμές internet, μέχρι κινητά τηλέφωνα και αυτοκίνητα, σχεδόν τα πάντα λειτουργούν με τα μικρά αυτά εξαρτήματα. Πρόκειται για το μικρότερο αλλά πιο απαιτητικό προϊόν που κατασκευάστηκε ποτέ σε παγκόσμια κλίμακα και η έλλειψη του αυτή την εποχή έχει προκαλέσει τεράστια προβλήματα στην αυτοκινητοβιομηχανία και την ηλεκτρική βιομηχανία.
Ακούγεται απίστευτο, αλλά είναι αληθινό: έως τον Μάιο μία και μόνο χώρα ήταν η παραγωγός του 80% των παγκόσμιων ημιαγωγών των υπολογιστών. Και αυτή δεν είναι ούτε η Κίνα, ούτε οι ΗΠΑ, αλλά η Ταϊβάν των 23,5 εκατ. κατοίκων. Η πλειοψηφία τους κατασκευάζεται από τον τεχνολογικό κολοσσό TSMC (Taiwan Semiconductor Manufacturing Company), που εδρεύει μια ώρα νότια της πρωτεύουσας Ταϊπέι.
Το εργοστάσιό της απασχολεί δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους που εργάζονται για την κατασκευή μικροσκοπικών τσιπ, τα οποία χρησιμοποιούνται σχεδόν σε όλα τα ηλεκτρονικά προϊόντα. Όμως η παραγωγή και η παγκόσμια διανομή σταμάτησαν για πάνω από ένα χρόνο λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού.
Τα προβλήματα στην Ταϊβάν επιδεινώθηκαν και από τον εμπορικό πόλεμο του Ντόναλντ Τραμπ με την Κίνα και τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στον τεχνολογικό γίγαντα της χώρας, Huawei, έναν από τους μεγαλύτερους πελάτες της TSMC.
Επιπλέον, η διαδικασία κατασκευής απαιτεί πολύ νερό. Μόνο η TSMC υπολογίζεται ότι χρησιμοποιεί πάνω από 150.000 τόνους νερού την ημέρα, ωστόσο η Ταϊβάν βίωσε μια μεγάλη περίοδο ξηρασίας, με αποτέλεσμα να στεγνώνουν οι δεξαμενές και να καταστεί υποχρεωτική η μεταφορά νερού στο εργοστάσιο με φορτηγά.
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η καταιγίδα που έπληξε τις Ηνωμένες Πολιτείες τον περασμένο Φεβρουάριο έκλεισε το εργοστάσιο τσιπ υπολογιστών στο Τέξας για εβδομάδες, ενώ ένα άλλο εργοστάσιο στην Ιαπωνία επίσης έκλεισε μετά από πυρκαγιά.
Το «χτύπημα» που δέχθηκε η αυτοβιομηχανία ήταν τόσο μεγάλο που εταιρείες όπως η Ford, η Nissan και η Volkswagen αναγκάστηκαν να μειώσουν την παραγωγή, οδηγώντας σε απώλειες εσόδων ύψους 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων για αυτό το έτος.
Αντίστοιχα προβλήματα έχουν αναφέρει πλήθος άλλες εταιρείες, όπως οι Volvo, Subaru, Toyota, Fiat, Chrysler κ.α. Η παγκόσμια παραγωγή αυτοκινήτων έχει πατήσει ήδη φρένο, και μοιάζει να οδεύει προς το… «χειρόφρενο».
Αλλά και στον κλάδο των ηλεκτρονικών, μεγαθήρια όπως η Samsung, η Sony, η Apple και η Microsoft έχουν ανακοινώσει πως είναι ήδη εκτός στόχων για την χρονιά, εξαιτίας της «τρύπας» που έχει ανοίξει στην προσφορά των ημιαγωγών.
H Sony αδυνατεί να καλύψει την ζήτηση του Play Station 5, ενώ η Microsoft ανακοίνωσε ότι θα μειώσει την παραγωγή του Xbox Series X. Η πανδημία είχε αρνητικές επιπτώσεις στην παραγωγή και λόγω της τεράστιας ζήτησης. Εξαιτίας των lockdown και της διαμονής στο σπίτι για πολύ περισσότερες ώρες, οι πωλήσεις σε ηλεκτρονικά είδη όπως laptop, tablet, smartphones και κονσόλες παιχνιδιών εκτινάχθηκαν, χωρίς να έχει προηγηθεί η ανάλογη προετοιμασία σε παραγωγικό επίπεδο.
Ο εκτροχιασμός της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας απηχεί στην έλλειψη και μιας άλλης πρώτης ύλης που είναι εξίσου αναγκαία, όσο και οι ημιαγωγοί, για πολύ μεγάλο φάσμα βιομηχανιών, του χαλκού. Μια ανεμογεννήτρια ικανή να παράγει ένα μεγαβάτ, που αρκεί για να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες 500 νοικοκυριών, χρειάζεται τουλάχιστον τρεις τόνους χαλκού. Και βέβαια, το βιομηχανικό μέταλλο είναι εξίσου αναγκαίο για τις καλωδιώσεις μικροεπεξεργαστών.
Μ’ αυτά και μ ‘αυτά, η αγορά σε όλο τον κόσμο βρίσκεται αντιμέτωπη με μία δύσκολη σεζόν και η ελληνική δεν αποτελεί φυσικά εξαίρεση. Πέρα από το επικείμενο κύμα ανατιμήσεων σε σειρά αγαθών και υπηρεσιών, ο μεγάλος κίνδυνος ενόψει της Black Friday και των Χριστουγέννων, περίοδοι όπου παραδοσιακά η ζήτηση εκτοξεύεται, είναι η έλλειψη προϊόντων.
Οι πρώτες ελλείψεις είναι αισθητές και στη χώρα μας και αφορούν κυρίως τα προϊόντα χαμηλότερης και μέσης τιμής, όπως λευκές συσκευές και κουζινομηχανές. Η ανησυχία των εμπόρων για τις διαστάσεις που μπορεί να λάβει το φαινόμενο τους επόμενους μήνες, όταν εξαντληθούν και τα τελευταία αποθέματα, είναι εκπεφρασμένη από τώρα.
Πριν από μερικές μέρες η Jumbo του Απόστολου Βακάκη επεσήμανε με επίσημη ανακοίνωσή της ότι οι καθυστερήσεις ή μετακυλήσεις στις παραδόσεις των εμπορευμάτων αυξάνουν τις ελλείψεις ειδικά σε προϊόντα με έντονο εποχικό χαρακτήρα, προσθέτοντας πως η κρίση στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα δεν παρουσιάζει σημάδια βελτίωσης.
Η Jumbo είναι μία από τις ελληνικές επιχειρήσεις που αναζητώντας λύση στο διαφαινόμενο αδιέξοδο έχει παγώσει μέχρι νεωτέρας τις παραγγελίες από τα κινέζικα εργοστάσια και έχει στραφεί σε άλλες περιοχές για να καλύψει τις ανάγκες της, έγκαιρα και σε σχετικά ανταγωνιστικό κόστος. Η Τουρκία και το Ισραήλ φέρεται ότι βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα, καθώς πρόκειται για δύο αγορές οι οποίες τροφοδοτούν ήδη με προϊόντα μεγάλες βιομηχανίες της Ευρώπης.
Η Τουρκία μάλιστα θεωρείται ιδιαίτερα ελκυστική λόγω της επιδοματικής πολιτικής που εφαρμόζει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για την προσέλκυση επενδύσεων στον τομέα της παραγωγής. Την ίδια ώρα κάποιες εταιρείες έχουν στραφεί και σε Έλληνες παραγωγούς, με ενδεικτική την περίπτωση των σχολικών ειδών, όπου αρκετοί λιανέμποροι δεν ήθελαν να διακινδυνεύσουν μια παραγγελία στα κινέζικα εργοστάσια και να αγωνιούν εάν θα την παραλάβουν έγκαιρα. Απευθύνθηκαν έτσι σε ελληνικές βιοτεχνίες για να γεμίσουν τα ράφια τους ενόψει της έναρξης της νέας σχολικής χρονιάς.
Το εξαιρετικό περιορισμένο απόθεμα σε ηλεκτρονικά και ηλεκτρικά είναι εξαιρετικά πιθανό να «ακυρώσει» τη φετινή Black Friday. Στην Αυστραλία μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων ήδη εξετάζουν από κοινού αυτό το ενδεχόμενο, ενώ ο επικεφαλής της ένωσης λιανεμπορίου της χώρας κάλεσε τόσο τα καταστήματα όσο και τους καταναλωτές να κάνουν τις παραγγελίες τους για τα Χριστούγεννα πολύ νωρίτερα από ό,τι συνήθως. Ακόμη πιο προβληματική είναι η κατάσταση στην Αγγλία, όπου λόγω και Brexit παρατηρείται έλλειψη βασικών αγαθών και τα σουπερμάρκετ προειδοποιούν για επιδείνωση του φαινομένου ενόψει της κρίσιμης περιόδου των εορτών.